HaShomer (Strażnik)
była żydowską organizacją samoobrony, która została założona
12 kwietnia 1909 roku w Kfar Tabor, w Palestynie. Celem jej
działalności była obrona żydowskich osad rolniczych, w szczególności
kibuców.
Proces prowadzący do powstania HaShomer
przebiegał etapami.
Początkowo żydowskie osady rolnicze
w Palestynie wyznaczały kilka osób, które były odpowiedzialne
za bezpieczeństwo budynków i w razie potrzeb upraw rolnych.
Tacy strażnicy byli uzbrojeni i konno albo pieszo patrolowali
teren w ciągu dnia i nocy. Z upływem czasu, rozwijające się
osady zaczęły zatrudniać Arabów do pilnowania terenu, szczególnie
w nocy. Metoda ta okazała się nieskuteczna, gdyż arabscy strażnicy
zaczynali współpracować ze złodziejami i bandytami.
W rezultacie, młodzi żydowscy osadnicy
w kilku osadach zorganizowali ochotnicze warty i zorganizowali
kursy szkoleniowe dla strażników. W 1907 roku w Jaffie założono
pierwszą tajną organizację samoobrony żydowskiej Bar Giora.
Jej członkowie chronili osady Seiera (obecna Illania) i Mes'ha
(obecne Kfat Tabor).
Wzorując się na tych doświadczeniach, w kwietniu
1909 roku powołano do życia organizację samoobrony HaShomer,
która miała za zadanie objąć swoim działaniem wszystkie żydowskie
osady w Palestynie.
HaShomer został założony przez
socjalistycznych syjonistów, w większości członków Poalei
Zion. Byli to między innymi: Manya Shochat, Itzchak Ben-Zwi
i jego żona Rachel Ben-Zwi.
Metoda działania HaShomer opierała
się na wykorzystaniu robotników chronionej osady rolniczej.
Rdzeń jednostki HaShomer zazwyczaj stanowili wyszkoleni
członkowie dawnej organizacji Bar Gior, do których dołączali
nowi członkowie HaShomer i robotnicy stanowiący siły
rezerwowe.
Działalność HaShomer wzbudziła wielki
gniew arabskich stróżów, którzy stracili miejsca pracy. Jednak
najważniejszym zwycięstwem było zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom
żydowskich osad rolniczych. Niestety, w niektórych miejscach
arabscy złodzieje i bandyci podjęli próby zbrojnych napadów,
aby zemścić się na Żydach.
W 1913 roku dowództwo HaShomer nawiązało
współpracę z Organizacją Syjonistyczną, jednak współpraca
została przerwana w 1914 roku przez wybuch I wojny światowej.
Podczas wojny, władze tureckie aresztowały
i zesłały do Anatolii wielu członków HaShomer. W zdecydowanej
większości byli to rosyjscy Żydzi, a Rosja była wrogiem Turcji
podczas I wojny światowej. Pomimo to organizacja przetrwała.
Wielu członków wstąpiło do Legionu Żydowskiego i uczestniczyło
w zajęciu Palestyny przez wojska brytyjskie.
Byli członkowie Legionu Żydowskiego
utworzyli po wojnie policję konną HaShomer. Odegrała
ona ważną rolę w obronie Tel-Hai i Jerozolimy podczas zamieszek
arabskich w 1920 i 1921 roku.
W czerwcu 1920 roku organizacja HaShomer
przestała istnieć. Zmieniająca się sytuacja i rosnące potrzeby
społeczności żydowskiej w Palestynie wymagały przejęcia funkcji
obronnych przez inną większą organizację zbrojną. Taką siłą
okazała się Haganah. Większość członków HaShomer
przeszła do Haganah, jednak pojedyncze oddziały samoobrony
nadal istniały w Tel Adashim, Tel Hai i Kfar Giladi.
|