------------ 1905 ------------
W maju 1905 roku grupa specjalistów wysłana
przez Kongres Syjonistyczny do Ugandy złożyła swój negatywny
raport odnośnie możliwości żydowskiego osadnictwa we wschodniej
Afryce.
W dniach 27 lipca - 2 sierpnia 1905 roku
odbył się Siódmy Kongres Syjonistyczny w Bazylei,
w Szwajcarii. Potwierdzono "Plan Bazylejski" przewidujący
utworzenie państwa żydowskiego w Ziemi Izraela.
22 października 1905 roku pierwsze na świecie
hebrajskie liceum otworzono w Jaffie, w Palestynie. Później
otrzymało ono nazwę Herzliya Gimnazjum, na pamiątkę Theodora
Herzla.
W tym samym czasie Jewish National
Fund otworzył Biuro Ziemi, dzięki któremu
koordynowano działania we współpracy z Anglo-Palestine Bank.
Zakupiono ziemie w Kfar Hittim, utworzono doświadczalny ośrodek
rolniczy w Atlit i założono szkoły dla sierot z pogromu
kiszyniowskiego w Jaffie i Jerozolimie.
W grudniu 1905 roku rosyjski marksista Ber
Borochow (1881-1917) ogłosił główne cele działalności żydowskiej
partii robotniczej Poalei Zion (Robotnicy Syjonu).
Była to socjalistyczna partia realizująca cele syjonistyczne.
Borochow twierdził, że w odrodzonym państwie żydowskim będzie
prowadzona walka klas, a sojusznikiem dla żydowskiej klasy robotniczej
będzie arabski proletariat.
------------ 1906 ------------
1 marca 1906 roku w Jerozolimie otworzono
Akademię Sztuki Bezalel. Jej fundatorem był Boris
Schatz (1867-1932) oraz Organizacja Syjonistyczna.
5 lipca 1906 roku w Jaffie utworzono
przedsiębiorstwo budowlane Ahuzat Bayit, które miało
budować podmiejskie dzielnice dla robotników żydowskich. Zapowiadało
to założenie w przyszłości nowego miasta - Tel Awiwu.
Pod koniec roku Organizacja Syjonistyczna
otworzyła w Jaffie informacyjne biuro imigracyjne, które prowadził
znany rosyjski działacz syjonistyczny Menachem Mendel Ussishkin
(1863-1941). Biuro dostarczało szczegółowych informacji o ilości
imigrantów przybywających do Palestyny i monitorowało ich potrzeby.
W dniach 4-10 października 1906 roku rosyjscy
Syjoniści zorganizowali konferencję w Helsinkach (wówczas w
granicach Rosji). Uznano, że z punktu widzenia aspiracji Syjonizmu,
obecnie trwającą pracą syjonistyczną jest działalność w żydowskich
wspólnotach Diaspory.
To stanowisko było przez wiele lat punktem
niezgody wśród Syjonistów.
W następnych latach ruch syjonistyczny przeżywał
liczne spory pomiędzy zwolennikami wyboru innych dróg postępowania
światowego syjonizmu. Część działaczy opowiadała się za prowadzeniem
wyłącznie działalności politycznej (syjonizm polityczny). Dawni
zwolennicy Herzla zdecydowanie opowiadali się za utworzeniem
państwa żydowskiego w Palestynie. Kolejna grupa działaczy uważała,
że należy skoncentrować się na rozwoju osad rolniczych w Ziemi
Izraelu.
------------ 1907 ------------
1 stycznia 1907 roku w Kolonii (Niemcy) ukazał
się pierwszy numer hebrajskiego tygodnika "HaOlam"
("Świat"), który był oficjalnym organem Organizacji
Syjonistycznej. Pierwszym redaktorem był Nahum Sokolow (1859-1936).
Po kilku latach tygodnik zaczęto wydawać
w Rosji i Wielkiej Brytanii, i od 1935 roku w Palestynie. Gazetę
zamknięto w 1950 roku.
10 stycznia 1907 roku przewodniczący Organizacji
Syjonistycznej, Dawid Wolffsohn (1856-1914) przyjechał do
Palestyny. Został on entuzjastycznie przywitany przez żydowskich
mieszkańców miast i osad rolniczych.
W lutym Wolffsohn udał się do Stambułu,
gdzie bez powodzenia usiłował przedstawić idee Syjonizmu wielkiemu
wezyrowi (premier) Farid Pasha i jednemu z sekretarzy Sułtana,
Izzet Bey.
23 czerwca 1907 roku przedsiębiorstwo budowlane
Ahuzat Bayit (działające w Jaffie) zwróciło się do Jewish
National Fund z prośbą o udzielenie pożyczki na sfinansowanie
budowy pierwszych 60 domów na przedmieściach Jaffy. W lipcu
JNF przyznało pożyczkę w wysokości 250 tys. franków,
na 18 lat.
W dniach 14-21 sierpnia 1907 roku odbył się
Ósmy Kongres Syjonistyczny w Hadze, w Holandii.
Na Kongresie zaproponowano przyjęcie syjonizmu syntetycznego,
który godził sprzeczające się z sobą frakcje w ruchu syjonistycznym.
29 września 1907 roku w Jaffie została założona
tajna organizacja żydowska Bar-Giora, której celem
była obrona żydowskich osad rolniczych. Sloganem organizacji
było: "Krew i ogień spadły na Judeę, w krwi i ogniu Judea
wzrośnie".
Organizacja była prekursorem oddziałów
samoobrony HaShomer, które powstały w 1909 roku.
------------ 1908 ------------
W latach 1908-1909 wzrosła liczba żydowskich
imigrantów docierających do Palestyny. W zdecydowanej większości
byli to rosyjscy Żydzi, ale obok nich przybywali także w dużej
ilości Żydzi z Jemenu.
1 kwietnia 1908 roku Dr. Arthur Ruppin
(1876-1943) otworzył w Jaffie Biuro Palestyny.
Biuro spełniało bardzo ważną rolę w rozwoju osadnictwa
żydowskiego w Palestynie. Za jej pośrednictwem założono Palestine
Land Development Company (Urząd Rozwoju Ziemi Palestyńskiej).
Na jego czele stanęli Otto Warburg i Arthur Ruppin, z sekretarzem
dr Jakubem Thonem.
W maju Jewish National Fund rozpoczął
prace przy sadzeniu Lasu Herzla w Ben Shemen.
7 czerwca 1908 roku Biuro Palestyny
założyło pierwszą osadę nad Jeziorem Galilejskim. Poczyniono
także przygotowania do założenia osad Hulda i Ben Shemen. 21
czerwca powstał pierwszy moszaw w Palestynie - był to moszaw
Ein Ganim, w pobliżu Petah Tikva.
------------ 1909 ------------
W marcu 1909 roku Organizacja Syjonistyczna
przyjęła pierwszą partię polityczną - federację Poale Zion.
11 kwietnia 1909 roku przeprowadzono losowanie
działek budowlanych w dzielnicy Ahuzat Bayit, na przedmieściach
Jaffy. Działki rozlosowano pomiędzy 60 rodzin. Dało to początek
miasta Tel Awiw.
12 kwietnia 1909 roku w Kfar Tabor założono
żydowską organizację samoobrony HaShomer (Strażnik),
której celem była obrona żydowskich osad rolniczych. Jej założycielami
byli Itzchak Ben-Zwi, Israel Giladi, Israel Shochat i Aleksander
Zeid.
W październiku 1909 roku Organizacja Syjonistyczna
przyjęła drugą partię polityczną: HaMizrachi.
W dniach 26-30 grudnia 1909 roku odbył się
Dziewiąty Kongres Syjonistyczny w Hamburgu, w
Niemczech. Delegaci postanowili zakładać nowe osady w Palestynie
oparte na modelu spółdzielni rolniczych.
------------ 1910 ------------
W 1910 roku Jehoshua Hankin kupił od libańskiego
właściciela Sursuka ziemię (100 hektarów) w Dolinie Jezreel.
Jewish Colonization Association odmówiło przejęcia tej
ziemi, wobec tego Hankin złożył propozycję do Biura Palestyny,
które zgodziło się rozpocząć osadnictwo w Dolinie. W następnym
roku powstała tam pierwsza spółdzielnia rolnicza Merhawa.
21 maja mieszkańcy osiedla Ahuzat Bayit
na przedmieściach Jaffy, podjęli decyzję o zmiany nazwy dzielnicy
na Tel Awiw. Nazwa została wzięta od tytułu książki Herzla,
którą na język hebrajski przetłumaczył Nahum Sokołow.
28 października 1910 roku nad jeziorem
Galilejskim założono kibuc Umm Juni, który niespełna rok później
zmienił nazwę na Degania.
W 1910 roku chrześcijański pastor Charles
Taze Russell (1852-1916) opublikował w amerykańskim miesięczniku
"Overland Monthly" serię dwunastu artykułów
skierowanych do Żydów i poruszających tematy biblijne na czasie.
Kontynuując tę pracę, Russell dał serię wykładów. W czerwcu
1910 roku w Brooklynie wysłuchało go 2800 osób. Następnie dał
w październiku 1910 roku publiczny wykład do Żydów w hali wyścigów
konnych w Nowym Yorku na temat "Syjonizm w proroctwie".
Przy tej okazji było 4 tysiące słuchaczy. Później wykonał wielką
pracę skierowaną do Żydów w Anglii. W Londynie wysłuchało go
ponad 5 tysięcy Żydów, w Manchesterze 1200, w Glasgow 1400.
Po powrocie do Ameryki, Russell przemawiał do Żydów w wielu
miejscach całego kraju. Jego kazania na temat judaizmu i syjonizmu
ukazały się w 107 tys. kopii w anglo-żydowskich gazetach i w
650 tys. kopii w prasie jidysz, docierając do 15 milionów czytelników.
------------ 1911 ------------
W styczniu 1911 roku w samym sercu Doliny
Jezreel powstała spółdzielnia rolnicza Merhavya, którą
ochraniali członkowie HaShomer. W czerwcu kolejna spółdzielnia
powstała na południowy-wschód od Jaffy, a w grudniu trzecia
spółdzielnia powstała w rejonie Hadera-Zichron Ya'akov.
W dniach 9-15 sierpnia 1911 roku odbył się
Dziesiąty Kongres Syjonistyczny w Bazylei, w
Szwajcarii. Po raz pierwszy sesje odbywały się w języku hebrajskim.
W grudniu 1911 roku Biuro Palestyny
wysłało młodego działacza Samuela Varshavsky'ego do Jemenu,
z zadaniem pobudzenia tamtejszych Żydów do powrotu do Ziemi
Izraela. W następnych latach ponad 2 tys. jemeńskich Żydów osiedliło
się w Palestynie.
13 grudnia 1911 roku w Judei powstał specjalny
fundusz zajmujący się opieką nad chorymi i rannymi. Nazywał
się Kupat Holim (Fundusz Chorych) i był podstawą
dla Kupat Holim Clalit (Powszechnego Funduszu Chorych).
------------ 1912 ------------
3 marca 1912 roku w Nowym Yorku (USA) powstała
kobieca organizacja syjonistyczna Hadassah. Założyła
ją węgierska żydówka Henrietta Szold (1860-1945). Koncentrowała
ona swoje wysiłki na stworzeniu w Palestynie wzorowego systemu
opieki zdrowotnej. W okresie nazizmu w Europie, Hadassah
uratowała wiele żydowskich dzieci i młodzieży.
11 kwietnia 1912 roku w odludnej okolicy
na stoku góry Karmel w Hajfie, odbyła się ceremonia wmurowania
kamienia węgielnego pod instytut naukowo-techniczny Technicum,
który później przemianowano na Technion. Miały
się tu kształcić kadry naukowe i techniczne dla Palestyny.
W 1912 roku w Niemczech (w obecnych Czechach)
założono młodzieżowy ruch syjonistyczny Blau-Weiss.
W 1912 roku chrześcijański pastor Charles
Taze Russell (1852-1916) wydał w Stanach Zjednoczonych broszurkę
"Pocieszenie dla Żydów", przedstawiając w niej
ideę powrotu łaski Bożej dla narodu żydowskiego.
------------ 1913 ------------
W dniach 2-9 września 1913 roku odbył się
Jedenasty Kongres Syjonistyczny w Wiedniu, w
Austrii. Postanowiono założyć Uniwersytet Hebrajski w
Jerozolimie.
W październiku 1913 roku w Zichron Ya'akov
powstała organizacja Gideon, która jednoczyła członków
osady. Jej członkowie utworzyli później tajną organizację szpiegowską
Nili, działającą na rzecz Brytyjczyków podczas I wojny
światowej.
W grudniu doszło do "wojny języków"
w Palestynie. Grupa niemieckich naukowców postanowiła, że językiem
wykładowym w instytucie naukowym Technion w Hajfie będzie
język niemiecki. Wywołało to bunt wśród studentów i nauczycieli
Instytutu. Organizacja Syjonistyczna sprzeciwiła się
temu pomysłowi, oświadczając że w żydowskich szkołach w Ziemi
Izraela będzie obowiązywał język hebrajski.
W Dolinie Jezreel założono drugą osadę
rolniczą Tel Adashim, którego członkowie należeli do
HaShomer. W Dolinie Jordanu, nad jeziorem Galilejskim
założono drugi kibuc w pobliżu Deganii.
W grudniu 1913 roku w Galicji powstał młodzieżowy
ruch syjonistyczny HaShomer haTza'ir (Młody
Strażnik). Wzorował się on na działającym w Palestynie ruchu
HaShomer i przygotowywał młodych Żydów do osiedlenia
się w Ziemi Izraela.
------------ 1914 ------------
W lutym 1914 roku do Palestyny przyjechał
Baron Rothschild. Po zapoznaniu się z rozwojem żydowskich osad
rolniczych pochwalił pracę Organizacji Syjonistycznej
i wyraził gotowość pomocy.
W Palestynie istniały już 43 osady rolnicze,
w tym 14 kibuców.
--------------------------------------------------
CIĄG DALSZY HISTORII:
|