Poalei Zion (Robotnicy Syjonu)
był marksistowsko-syjonistycznym ruchem żydowskich robotników,
który zaczął się tworzyć w 1897 roku w Mińsku, w Rosji. Tak
naprawdę ideologia tych pierwszych grup robotniczych była daleka
od ideologii marksizmu.
W 1901 roku Ogólnożydowski Związek Robotniczy
Litwy, Polski i Rosji ("Algemajner jidiszer Arbeterbund")
zwany w skrócie Bund, odrzucił Syjonizm. Działacze Bundu
wskazali na socjalizm, jako jedyne wyjście z XIX-wiecznego kryzysu
żydowskiej tożsamości.
Od tego momentu ruch Poalei Zion
zaczął zyskiwać coraz większą popularność w Rosji. Poalei
Zion oficjalnie został założony w Stanach Zjednoczonych
w 1903 roku. W latach 1904-1907 utworzono oddziały organizacji
w Austrii, Kanadzie, Anglii, Argentynie i Rumunii. W 1910 roku
oddział Poalei Zion powstał także w Bułgarii.
Był to czas bardzo dużych sporów w żydowskich
kręgach socjalistycznych. Spierały się ze sobą trzy odmienne
poglądy na kulturalną, polityczną i robotniczą niezależność
socjalistycznego państwa. Z tych sporów w latach 1905-1906 wyłoniły
się trzy partie: syjonistyczno-socjalistyczna, żydowsko-socjalistyczna
i Poalei Zion.
W grudniu 1905 roku rosyjski marksista Ber
Borochow (1881-1917) ogłosił główne założenia programowe Poalei
Zion:
- marksizm poprawnie zanalizował
walkę klasową, nie ma jednak żadnej
podobnej
analizy dotyczącej państwa, które jest skomplikowane i
okryte
tajemnicą.
- Żydzi mogą dołączyć do
walki klasowej gdy zostaną usunięte ograniczające
warunki
swoich sił twórczych, które nakłada na nich walka narodowa.
- aby usunąć te ograniczenia
Żydzi muszą mieć terytorialną niezależność i
państwo.
- Żydzi są prekursorami
kapitalizmu, a ponieważ kapitalizm pogłębia się,
konkurencja
na rynku pracy zmusza Żydów do emigrowania do innych
krajów.
Jest to pogłębiający się proces w kapitalizmie.
- Palestyna jest jedynym
miejscem z którego żaden proces nie zmusi Żydów
do
wyjazdu z przyczyn ekonomicznych. To dlatego Ziemia Izraela
powinna
być miejscem żydowskiej imigracji.
- Organizacja Syjonistyczna
powinna zarządzać i wspierać imigrację, którą
wywołały
procesy kapitalizmu.
- partia Poalei Zion
popiera wybór Palestyny jako miejsca pod utworzenie
państwa
żydowskiego, ponieważ jest to jedyny logiczny wybór,
niekoniecznie
wynikający z przyczyn historycznych lub kulturowych.
Jest
to jedyne miejsce z którego Żydzi nie zostaną wygnani przez
procesy
kapitalizmu.
- cele Syjonizmu mogą zostać
zrealizowane jedynie przez żydowski proletariat.
W marcu 1906 roku Ber Borochow formalnie
założył partię polityczną Żydowska Socjalistyczna Demokratyczna
Partia Robotnicza - Poalei Zion. Akceptowała ona marksistowską
wizję świata ze specyficznym połączeniem z nacjonalizmem żydowskim.
Żydowski proletariat miał powstać w Ziemi Izraela i dopiero
wówczas wziąć udział w walce klasowej.
Członkowie Poalei Zion dotarli do
Palestyny podczas Drugiej Aliyah. W październiku 1906
roku utworzono pierwszą grupę w Ramli. Członkowie Poalei
Zion założyli oddziały samoobrony żydowskiej Hashomer.
Zakładali urzędy zatrudnienia, kuchnie i ośrodki zdrowia dla
członków ruchu. Stopniowo ruch przekształcił się w partię polityczną
Kibbush Ha'avoda i Avoda Ivrit.
Do przywódców Poalei Zion należeli:
Ber Borochow (1881-1917), Itzchak Ben-Zwi (1884-1963), Rachel
Yanait, Y. Tabenkin, S. Kaplansky, A. Kaskin, N. Nir oraz Dawid
Ben-Gurion (1886-1973).
Podczas I wojny światowej Poalei Zion
pomagał w Palestynie i Stanach Zjednoczonych rekrutować żołnierzy
do Legionu Żydowskiego. Po zakończeniu wojny, Dawid Ben-Gurion
połączył Poalei Zion z partią Achdut Ha'avoda,
która ostatecznie przeobraziła się w Mapai i Achdut
Avoda - Poalei Zion. Ich członkowie przyczynili się do utworzenia
batalionów pracy G'dud Ha'avoda, które założyły kilka
kibuców.
Podczas październikowej rewolucji bolszewickiej
1917 roku w Rosji, część radykalnych członków Poalei Zion
wzięło udział w walkach. Powstała nawet brygada złożona z aktywistów
Poalei Zion, którą nazywano "Brygadą Borochowa".
Walczyła ona w szeregach Armii Czerwonej. W 1919 roku
utworzyli oni Żydowską Partię Komunistyczną Poalei Zion
- w 1922 roku została rozwiązana.
Prawie równocześnie powstała Socjaldemokratyczna
Partia Poalei Zion, która musiała później zmienić nazwę
na Żydowską Partię Komunistyczną Poalei Zion - została
rozwiązana w 1928 roku, gdy zlikwidowało ją NKWD.
|