MARTYROLOGIA  -  GETTA



   -  Martyrologia
 - Getta
                -  Kraków
                -  Łódź
                -  Warszawa





 

 

Jednym z pierwszych etapów eksterminacyjnej polityki hitlerowców wobec ludności żydowskiej w Polsce było zorganizowanie około 400 gett, skąd droga wiodła już tylko do ośrodków zagłady. Największe getta znajdowały się w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Białymstoku itd.

Zobacz więcej:          informacje historyczne o gettach żydowskich

 

     ------ BIAŁYSTOK ------

Getto w Białymstoku zostało utworzone 26 lipca 1941 roku. Niemcy zamknęli w tym getcie ponad 40 tysięcy Żydów z Białegostoku i okolic, zmuszając ich do pracy w niemieckich fabrykach. Getto było podporządkowane niemieckim władzom cywilnym okręgu białostockiego (Bezirk Bialystok).
    W listopadzie 1942 roku przybył tu z Warszawy Mordechaj Tenenbaum, by zorganizować ruch oporu (Organizacja Antyfaszystowska). Trzy grupy Żydów opuściło getto, kierując się do partyzantki w lasach.
    Na początku 1943 roku Niemcy przystąpili do likwidacji getta w Białymstoku. W dniach 5-12 lutego 1943 roku zamordowali na miejscu ponad 800 Żydów, a do ośrodka zagłady w Treblince deportowali 10 tysięcy. Podczas akcji ostatecznej likwidacji getta (16 lipca 1943 r.) wybuchło powstanie zbrojne, po klęsce którego przywódcy popełnili samobójstwo. Około 40 tysięcy Żydów wywieziono do ośrodków zagłady w Treblince i na Majdanek. Getto w Białymstoku zostało ostatecznie zlikwidowane 20 sierpnia 1943 roku.
    Po likwidacji getta białostockiego jego teren był miejscem koncentracji ludności polskiej wysiedlonej z Białowieży.

     ------ LUBLIN ------

Getto w Lublinie powstało 24 marca 1941 roku i istniało do kwietnia 1942 roku na Podzamczu, a do września 1942 roku na Majdanie Tatarskim. Więziono w nim około 30 tysięcy Żydów, z których większość zginęła w ośrodku zagłady w Bełżcu (10 tys. osób), prawie 20 tysięcy zginęło na miejscu. Ostatnich Żydów przewieziono do obozu na Majdanku (3 tys. osób).
    Obecnie na Placu Ofiar Getta stoi Pomnik Pomordowanych Żydów, zaś przy ul. Unickiej Mauzoleum Pamięci.

     ------ CZĘSTOCHOWA ------

Od 1941 roku w getcie w Częstochowie przebywało około 48 tysięcy Żydów. W październiku 1942 roku nastąpiła wielka deportacja ponad 40 tysięcy osób do ośrodka zagłady w Treblince.
    W styczniu 1943 roku pozostali w getcie Żydzi stawili zbrojny opór pod dowództwem Mendla Fiszelewicza, lecz szybko ponieśli klęskę. W czerwcu tego roku Niemcy ostatecznie zlikwidowali getto w Częstochowie, a do września zamordowano tam jeszcze 2,5 tys. osób. Pozostałych przy życiu skierowano do pięciu obozów pracy przy zakładach zbrojeniowych HASAG w Częstochowie. Ogółem zgromadzono tam 20 tys. osób. Nagłe wejście armii sowieckiej uratowało życie około 5,2 tys. Żydom z obozu pracy w tych zakładach.
    Pamięć pomordowanych Żydów z getta częstochowskiego uwiecznia pomnik na cmentarzu żydowskim oraz tablica pamiątkowa przy ul. Kawiej.

     ------ TARNÓW ------

W marcu 1941 roku utworzono tu getto, w którym do połowy 1942 roku Niemcy stłoczyli około 40 tysięcy Żydów z innych miast okupowanej południowej Polski (a nawet z Austrii, Czech i Niemiec).
    W czerwcu 1942 roku nastąpiła deportacja 12 tysięcy Żydów osób do ośrodka zagłady w Bełżcu, we wrześniu 5 tysięcy do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i 3,3 tysiąca do obozu koncentracyjnego w Płaszowie. Około 10 tysięcy Żydów zginęło na miejscu. Getto w Tarnowie zostało ostatecznie zlikwidowane w 1943 roku.

     Zostały wymienione tu tylko największe spośród kilkuset gett polskich. Duże getta znajdowały się również w: Radomiu (przebywało w nim 32 tys. osób), Rzeszowie (25 tys. osób), Przemyślu (22 tys. osób), Kielcach (27 tys. osób), Nowym Sączu (20 tys. osób), Tomaszowie Mazowieckim (20 tys. osób), Bochni (15 tys. osób), Sosnowcu (12 tys. osób).

 

 

 

 



Na poczatek
  Izrael Kultura Historia Turystyka Pomoc duchowa Żydzi w Polsce Czasy i Fakty

Copyright ©2002-2013 by Gedeon