W dniu 11 lipca 2024 r. przedstawiono wyniki śledztwa w sprawie przebiegu masakry w kibucu Be'eri z dnia 7 października 2023 r. Zespół dochodzeniowy ustalił, że Siły Obronne Izraela nie wywiązały się ze swojej misji ochrony mieszkańców kibucu. Pochwalono odwagę mieszkańców Be'eri i członków oddziału bezpieczeństwa kibucu, bo to ich postawa doprowadziła do ustabilizowania linii obrony w pierwszych godzinach walki, jednocześnie powstrzymując ekspansję napastników na resztę osady.

Z ustaleń wynika, że na teren kibucu przedostało się około 340 terrorystów, w tym około 100 terrorystów ze szturmowej jednostki Hamasu. Dopuścili się oni licznych morderstw, porwań, grabieży i innych brutalnych przestępstw. Domy kibuców zostały poważnie zniszczone i oczekuje się, że proces ich odbudowy zajmie dużo czasu. W ataku zginęło 101 cywilów, a 32 zostało uprowadzonych do Strefy Gazy, z których 11 jest nadal przetrzymywanych przez Hamas. Podczas walk zginęło 31 członków sił bezpieczeństwa, w tym 23 żołnierzy i członków oddziału bezpieczeństwa kibucu oraz 8 policjantów. Rannych zostało także wielu żołnierzy i cywilów. Na terenie kibucu wyeliminowano około 100 terrorystów. 18 terrorystów ujęto.

Początek ataku nastąpił rankiem 7 października 2023 r. W pierwszej fazie ataku (od godz. 6:30 do godz. 6:45) nastąpiło przełamanie bariery granicznej Strefy Gazy i przemieszczanie terrorystów w stronę kibucu Be'eri.

Druga faza ataku trwała od godz. 6:45 do godz. 9:00, kiedy to miał miejsce początek ataku na kibuc Be'eri. W tym czasie pierwsi terroryści z dwóch stron wtargnęli do kibucu i zaczęli go penetrować. Ocenia się, że na teren osady weszło wówczas 20 terrorystów z elitarnej jednostki Hamasu, a ich liczba szybko wzrosła do 50 osób. Wszyscy napastnicy byli bardzo dobrze uzbrojeni. Na tym etapie walkę obronną prowadził tylko oddział bezpieczeństwa kibucu, do którego dołączyli mieszkańcy osady. Liczba obrońców wynosiła 13 osób.

Trzecia faza to okres, w którym kibuc był zajęty przez wroga (od godz. 9:00 do godz. 13:30). Liczba napastników wzrosła do 340 osób, z których część prowadziła walkę, a pozostali zajęli się grabieżą mienia. Przez cały ten czas walkę kontynuowali członkowie oddziału bezpieczeństwa kibucu wraz z mieszkańcami. Zdołali oni utworzyć linię obrony, na której powstrzymano atak. W tym czasie do kibucu dotarły pierwsze nieliczne siły ratunkowe, poniosły one jednak straty i wycofały się z osady ewakuując swoich rannych. Zajęli oni pozycje przy bramie wjazdowej do kibucu, gdzie do końca tej fazy prowadzili walkę z terrorystami. Liczba wszystkich obrońców wynosiła wówczas 26 osób. Tymczasem terroryści eksplorowali inne części osady, uprowadzając 32 osoby do Strefy Gazy. Widząc nieskuteczność dotychczasowych działań postanowiono mianować dowódcę, którego zadaniem było pokierowanie siłami przybywającymi w ten obszar i dowodzenie na polu bitwy.

Czwarta faza była momentem powstrzymania agresji (od godz. 13:30 do godz. 22:00). W tym czasie do kibucu Be'eri zaczęły docierać pierwsze jednostki wojskowe. O godz. 16:15 dotarły elementy 99 Dywizji Rezerwowej, dzięki czemu siły obrońców wzrosły do 350 ludzi. Rozpoczęło się porządkowanie dowodzenia, a żołnierze zaczęli przejmować kontrolę nad osadą. Około godz. 18:00 na terenie kibucu walczyło już około 700 żołnierzy i funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa. Wtedy też rozpoczęła się akcja ewakuacji mieszkańców.

Piąta faza polegała na przywróceniu kontroli operacyjnej nad całym terenem kibucu (od godz. 22:00 do godz. 5:00 rano). Na tym etapie większość mieszkańców była już ewakuowana, a żołnierze przeszukali już większość obszaru kibucu. Pod koniec tej fazy odzyskano kontrolę operacyjną nad kibucem.

Szósta faza polegała na oczyszczeniu kibucu i przeszukaniu jego otoczenia (w dniu 8 października, od godz. 5:00 do godz. 15:00). W tym czasie doszło do serii starć z terrorystami w różnych miejscach kibucu.

Poniżej znajdują się główne wnioski z dochodzenia:

A. Wystąpiła luka w systemie obronnym - Siły Obronne Izraela nie były przygotowane na scenariusz tak szerokiej infiltracji, jaka miała miejsce 7 października, która obejmowała wiele obszarów i tysięcy terrorystów jednocześnie atakujących w kilkudziesięciu kluczowych punktach. Przyjęte scenariusze dotyczyły tylko infiltracji pojedynczych i punktowych. Siły obronne dostosowano do takich scenariuszy i na ich podstawie określono rozmieszczenie sił w okolicy. Nie przewidziano potrzeby rozmieszczenia dodatkowych sił rezerwowych, które można by wysłać do sektora w którym znajdował się kibuc Be'eri.

B. Wystąpił brak obrazu pola walki - Siły Obronne Izraela miały trudność ze stworzeniem jasnego obrazu tego, co działo się w kibucu Be'eri aż do godzin popołudniowych, mimo że zespół ratunkowy dokładnie znał sytuację od godzin porannych.

C. Początek walk o kibuc - dochodzenie pokazało, że w pierwszej godzinie ataku, oddział bezpieczeństwa kibucu nie zdołał w wystarczającym stopniu ostrzec mieszkańców o infiltracji terrorystów. Z tego powodu wielu mieszkańców nie było świadomych skali zagrożenia. Przez pierwsze siedem godzin walkę prowadził oddział bezpieczeństwa kibucu wraz z mieszkańcami, którzy pokazali wielką odwagę i zaradność. Po przybyciu Sił Obronnych Izraela mieszkańcy nadal walczyli u boku żołnierzy.

D. Dowodzenie - ze względu na wielość punktów walk i trudność w stworzeniu jasnego obrazu pola bitwy, walki w całym obszarze wokół Strefy Gazy w pierwszych godzinach charakteryzowały się brakiem dowodzenia i kontroli, oraz brakiem koordynacji działań i współpracy pomiędzy różnymi oddziałami. Doprowadziło to do sytuacji, że siły bezpieczeństwa zgromadziły się przy wejściu do kibucu, a nie podejmowały natychmiastowych działań bojowych. Znaleziono wiele przyczyn takiej sytuacji, m.in.: dowódca rozkazał żołnierzom czekać na ukończenie ewakuacji mieszkańców kibucu, żołnierze walczący wycofali się wtedy i przez godzinę oczekiwali na dowódcę oraz siły wsparcia. 7 października doszło do licznych zaburzeń szczebla dowodzenia i kontroli. Widząc te trudności, podjęto decyzję o wyznaczeniu dowódcy dla każdego sektora, którego zadaniem było skoordynowanue sił przybywających w danym sektorze. W ten sposób do kibucu Be'eri dotarł generał brygady Barak Hiram, co miało ogromne znaczenie dla zwiększenia skuteczności operacyjnej sił zbrojnych oraz stworzyło jasny obraz sytuacji na polu bitwy. Dzięki temu było możliwe prawidłowe dowodzenie siłami bojowymi. Można zauważyć, że był to moment przełomowy, dzięki czemu odzyskano kontrolę nad osadą.

E. Postępowanie sił zbrojnych wobec ludności cywilnej - zdarzały się przypadki, w których siły wojskowe zachowywały się niewłaściwie wobec ludności cywilnej, co przejawiało się w braku zapewnienia bezpieczeństwa ewakuowanych mieszkańców oraz w zapewnieniu im podstawowych potrzeb.

F. Incydent z zakładnikami w domu Pasi Cohena - zespół ustalił, że podczas incydentu, siły wojskowe działały w uporządkowanej osi dowodzenia i kontroli, które obejmowało dowództwo wyznaczonej jednostki wojskowej wraz ze wsparciem wywiadowczym i powietrznym w czasie rzeczywistym. Z dochodzenia wynika, że w obliczu złożonych i trudnych okoliczności jakie panowały na polu bitwy, dowódcy i siły biorące udział w walkach, wyczerpawszy wszystkie dostępne możliwości, podejmowali profesjonalne i odpowiedzialne decyzje. Po wyczerpaniu możliwości mediacji, ostrzał czołgu w kierunku domu został przeprowadzony w sposób profesjonalny. Decyzję podjęli wspólnie dowódcy wszystkich jednostek, po przemyśleniu i ocenie sytuacji, w celu wywarcia nacisku na terrorystów i uratowania zakładników. Zespół dochodzeniowy przeanalizował wszystkie przypadki ostrzału czołgowego i stwierdził, że tylko dwoje zakładników zostało rannych odłamkami pocisków. Zakładnicy zostali zamordowani przez terrorystów.

Szef Sztabu Generalnego gen. Herzi Halevi przedstawił wnioski:

A. Siły Obronne Izraela nie sprostały zadaniu ochrony mieszkańców, w najtrudniejszym tego słowa znaczeniu i nie spełniły swojej misji.

B. Walki mieszkańców Be'eri, dowodzone przez członków oddziału bezpieczeństwa kibucu, toczono z determinacją i odwagą. Ich odwagę w obronie kibucu i jego mieszkańców należy uznać za cud. To właśnie te walki powstrzymały całkowite zajęcie kibucu i uratowały wiele istnień ludzkich. Na pochwałę zasługują też członkowie zespołu ratunkowego, którzy przekazywali aktualny obraz sytuacji i utrzymywali kontakt z mieszkańcami znajdującymi się pod ostrzałem wroga.

C. Działanie sił bezpieczeństwa - wiele sił bezpieczeństwa bardzo dzielnie walczyło w kibucu Be'eri i dokonało bohaterskich czynów. Jednocześnie popełniono poważne błędy i pomyłki. Mamy obowiązek wyciągnąć z tego lekcje i poprawiać nasze działania na przyszłość.

D. Przybycie posiłków - Szef Sztabu zauważył, że ważnym pytaniem leżącym u podstaw wszelkich dochodzeń w sprawie bitew jest to, jakie były przyczyny nieprzybycia sił bezpieczeństwa z odsieczą już na początku walk. Niniejsze dochodzenie dało zasadniczą odpowiedź, że wielokrotne jednoczesne ataki na wiele osad i placówek, oraz zablokowane osie komunikacyjne utrudniły podjęcie działań pozwalających na realizację naszej misji. Poszczególne przyczyny zostaną zbadane w ramach ogólnego dochodzenia.

E. Oczekiwanie na siły na zewnątrz osady - przez długi czas siły bezpieczeństwa czekały przy wjeździe do kibucu, podczas gdy wewnątrz osady trwał szał zabijania. Ta sytuacja jest bardzo poważna i nie może się więcej powtórzyć. Badając przyczyny, które do tego doprowadziły, ustalono, że dowódcy przybyli z oddziałami i weszli do kibucu z częścią sił, aby zrozumieć sytuację. U części z nich nastąpiło niezrozumienie powagi sytuacji i z powodu uznania swoich sił za niewystarczające, podjęli decyzję o wycofaniu się i czekaniu na wsparcie oddziału pancernego. Musimy zaostrzyć jasny rozkaz - w takiej sytuacji wszystkie siły muszą zrobić wszystko, co w ich mocy, aby powstrzymać zabijanie cywilów. Gdy po godz. 13:30 przybyły duże posiłki, wszystkie siły dzielnie walczyły aż do oczyszczenia całego kibucu.

F. Priorytetem jest ochrona ludności cywilnej przed ochroną sił zbrojnych - w niektórych przypadkach dochodziło do sytuacji, w których ewakuowano i leczono rannych żołnierzy, zanim zrobiono to z ludnością cywilną. W toku śledztwa ustalono, że przypadki te wynikały z trudności w uzyskaniu pełnego obrazu sytuacji, w związku z czym zaatakowane siły podejmowały działania w samoobronie. Należy bezwzględnie wzmocnić imperatyw działania i dążenia do ochrony obywateli, jako zadanie nadrzędne. Żołnierze zawsze będą priorytetowo traktować potrzebę ewakuacji, ochrony i zapewnienis wszelkich potrzeb ludności cywilnej na polu bitwy. Jest to bardzo ważna wartość, którą należy wpajać żołnierzom już na etapie wstępnego szkolenia. Warto zaznaczyć, że i w tym aspekcie miały miejsce bardzo pozytywne wydarzenia.

G. Udział starszych dowódców w walce - wielu starszych dowódców, regularnych i rezerwowych, wyskoczyło z domów i udało się, aby walczyć. Akcja ta była wzorowa i godna wielkiego uznania. Szef Sztabu zauważył, że starszy dowódca w terenie musi dążyć do wyrażenia wartości dodanej jako dowódca: dowodzić, przewodzić, decydować o rozwiązaniach i prowadzić do ich wdrożenia.

H. Wydarzenie z udziałem zakładników w domu Pesi Cohena - szef Sztabu stwierdził, że było to wydarzenie wyjątkowe ze względu na swoją charakterystykę. W tego typu zdarzeniach dowódca musi podjąć trudne decyzje, mające na celu uratowanie jak największej liczby ludności cywilnej. Z dochodzenia wynika, że w tym przypadku zarządzanie incydentem zostały przeprowadzone w sposób profesjonalny i etyczny, przy właściwym wykorzystaniu dostępnych środków, w tym negocjacji, wywiadu i użycia czołgu w ostateczności w celu wywarcia presji na terrorystów.

I. Szef Sztabu stwierdził, że śledztwo w sprawie bitwy w kibucu Be'eri jest pierwszym dochodzeniem w ramach szerokiego procesu wewnętrznego dochodzenia prowadzonego obecnie w Siłach Obronnych Izraela, które bada wydarzenia z 7 października i co do nich doprowadziło. Choć jest to pierwsze śledztwo, które nie oddaje pełnego obrazu tego, co wydarzyło się tamtego dnia, to jednak wyraźnie ukazuje ogrom niepowodzenia i rozmiary katastrofy, która dotknęła mieszkańców południa, którzy przez długi czas chronili swoje rodziny swoimi ciałami. Przez wiele godzin Sił Obronnych Izraela tam nie było, aby ich chronić.

J. Na zakończenie procedur dochodzeniowych, które pozwolą na stworzyć pełen obrazu zdarzeń, zostaną podjęte decyzje i wnioski operacyjne, które zostaną podjęte w najbliższym czasie.

K. Mamy obowiązek przeprowadzenia dokładnej i dogłębnej procedury dochodzeniowej, aby poznać przyczyny katastrofy z 7 października, aby wzmocnić i ulepszyć ochronę, na którą zasługują obywatele Izraela. Jest to dogłębna praca na rzecz dogłębnych zmian, które wzmocnią Siły Obronne Izraela w jej misji ochrony obywateli państwa Izrael. Jest to nasz obowiązek wobec ogółu izraelskiego społeczeństwa i mieszkańców południa Izraela.

--------------------------------------------------

- Opracowanie na podstawie IDF.