W 1918 roku, w chaosie związanym z tworzeniem państwa polskiego, grupy polskich kupców i studentów piętnowały Żydów jako rzekomych zwolenników Niemców, socjaldemokratów lub bolszewików. W wielu miejscach dochodziło do antyżydowskich rozruchów. Szczególnie w Galicji doszło do gwałtownych zajść chłopskich. Galicyjscy chłopi wystąpili przeciwko właścicielom ziemskim, żądając radykalnej reformy rolnej. Ponieważ majątkami ziemskimi najczęściej zarządzali Żydzi, tak więc to oni padli ofiarą pogromów.
    Pomimo tych zajść antysemickich, wielu Żydów walczyło po stronie Polaków. W szeregach Legionów Polskich komendanta Józefa Piłsudzkiego (1867-1935) ponad 4% stanowili żołnierze żydowscy. Podczas walk zginęło co najmniej 80 Żydów, a 190 otrzymało Krzyż i Medal Niepodległości.

Po zakończeniu I wojny światowej, na rzecz zagwarantowania Żydom w Polsce równych praw, zaangażowały się Wielka Brytania, Francja i Stany Zjednoczone. Wówczas polski narodowy demokrata Roman Dmowski (1864-1939) publicznie wystąpił za ograniczeniem praw Żydów w Polsce. Jednakże, 28 czerwca 1919 roku polscy dyplomaci podpisali traktat, obejmujący między innymi ochronę mniejszości żydowskiej.

11 listopada 1918 roku Rzeczpospolita Polska odzyskała niepodległość. Tymczasowym Naczelnikiem Państwa został Józef Piłsudski (1867-1935).
    Z odzyskaniem przez Polskę niepodległości wielu Żydów wiązało nadzieje na rozwiązanie problemów ludności żydowskiej. Już 12 listopada 1918 roku delegacje żydowskich stronnictw politycznych spotkały się na rozmowach z Józefem Piłsudskim (1867-1935). W rozmowach nie wzięli udziału jedynie przedstawiciele socjalistycznego Bundu.

W nowo odrodzonym państwie polskim, Żydzi zaczęli organizować się w partie polityczne. Po lewej stronie toczył się spór pomiędzy Polską Partią Socjalistyczną (PPS) a żydowskim socjalistycznym Bundem (Algemajner jidiszer Arbeterbund).
    Pogotowie Bojowe PPS uczestniczyło w rozbrajaniu Niemców. Następnie partia współtworzyła pierwsze rządy Rzeczypospolitej oraz Rady Delegatów Robotniczych (uznawała je za pomocniczy organ samorządowy).
    Od 1918 roku Powszechny Żydowski Związek Robotniczy (Bund) działał w Polsce jako partia samodzielna. Bund uznawał hasło emigracji do Palestyny za utopijne, walczył o rozwiązanie kwestii żydowskiej przez socjalistyczną przebudowę społeczeństwa i zapewnienie Żydom autonomii kulturalno-narodowej. Bund dążył do sojuszu wszystkich lewicowych partii. Domagał się uznania języka jidysz za język urzędowy i przyznania prawa do samorządu.
    Żydowska Partia Ludowa (Jidysze Fołks-Partaj in Pojlen) utworzona w 1917 roku, postulowała przyznanie Żydom autonomii kulturowo-narodowej. Domagała się uznania jidysz za język narodowy i urzędowy w Polsce. Oprócz tego domagała się zagwarantowania procentowego obsadzania urzędów państwowych i żydowskiej autonomicznej reprezentacji. Zajmowała opozycyjne stanowisko do partii syjonistycznych.
    Najsilniejszą siłą polityczną byli syjoniści, rozproszeni jednak pomiędzy liczne ugrupowania - od socjalistycznego Poalej Syjon do religijnego Mizrachi.
    Na lewym skrzydle syjonistów znajdowała się Żydowska Socjalno-Demokratyczna Partia Robotnicza Robotnicy Syjonu (Jidysze Socjalistisz-Demokratisze Arbajter Partaj Poale Syjon), w skrócie Poale Syjon. Od 1918 roku działała na obszarze całego państwa polskiego. Głównym celem programowym partii było utworzenie w Palestynie niepodległego państwa żydowskiego na zasadach socjalistycznych. W bieżącej działalności postulowała autonomię kulturalno-narodową Żydów w Polsce i poprawę warunków płacy i bytu żydowskich pracowników najemnych.
    W 1918 roku religijna (ortodoksyjna) syjonistyczna partia Histadrut ha-Mizrachi (Centrum Duchowe, w skrócie: Mizrachi) przybrała swój ostateczny kształt organizacyjny. Partia posiadała trzy siedziby: Warszawa dla byłego Królestwa Polskiego, Lwów dla wschodniej Galicji i Kraków dla zachodniej Galicji. Program opierał się na zamiarze utworzenia żydowskiej siedziby narodowej w Palestynie. Natomiast w Polsce domagano się zapewnienia Żydom autonomii kulturowo-narodowej. W latach 1918-1931 prezesem Mizrachi w Polsce był Joszua Heszel Farbstein (1870-1948). Innymi ważnymi działaczami byli: działacze: S. Brot, S.Z. Federbusz, Sz. Feldman, I. Nissenbaum.
    Syjonistów jednoczył cel pracy na rzecz nowego państwa żydowskiego w Palestynie, oraz poprawy warunków życiowych w samej Polsce. Dzieliły ich jednak poglądy na temat sposobu zrealizowania celu. Grupa syjonistów Icchaka Grunbauma (1879-1970) pragnęła zbudować silną pozycję Żydów w Polsce, i prowadziła bezkompromisową politykę. Natomiast wokół Leona Reicha (1879-1929) i Abrahama Ozjasza Thona (1870-1936) skupili się tak zwani "galicjanie". Wykazywali oni znaczną elastyczność i wychodzili naprzeciw polskiemu rządowi i polskim partiom politycznym przy realizacji swoich celów. Nie chcieli oni prowokować antyżydowskich reakcji w polskim społeczeństwie. Podobne stanowisko reprezentowało Zjednoczenie Izraela (Agudat Israel), będące zjednoczeniem partii ortodoksyjno-religijnych. Zachowywali oni neutralność i popierali polski rząd. Od 1918 roku Agudat Israel zmieniła swoją oficjalną nazwę w Polsce na Pokój Wiernym Izraelitom (wcześniej od 1916 roku funkcjonowała nazwa Związek Prawowiernych).

W 1918 roku we Lwowie powstał żydowski dziennik "Chwila", który reprezentował poglądy syjonistów. Jego współzałożycielem i redaktorem był żydowski prawnik Henryk Rosmarin (1882-1955).
    W latach 1918-1923 Zygmunt Arct (1871-1935) utworzył w Polsce sieć filii księgarskich. Od 1916 roku kierował on rodzinną firmą wydawniczą Arctów. Był on współtwórcą Towarzystwa Księgarń Kolporterskich "Ruch" (1919 r.).

W owym czasie największym uczonym talmudystą w Polsce był rabin Israel Meir Hacohen (1838-1933). Utworzył własną jesziwę. Napisał ponad 30 opracowań na temat etyki i prawa.

Na przełomie 1918 i 1919 roku w Wielkopolsce wybuchło polskie powstanie narodowowyzwoleńcze przeciwko Niemcom. W stanie początkowego chaosu i braku organizacji państwa, często dochodziło do prześladowań i zamachów antyżydowskich, w których prym wiedli żołnierze z Wielkopolski.

26 stycznia 1919 roku odbyły się wybory do Sejmu II RP. Pośród żydowskich posłów znaleźli się: rabin Abraham Ozjasz Thon (1870-1936), rabin Abraham Cwi Perlmutter (1843-1930) i adwokat Maksymilian Apolinary Hartglas (1883-1953).
    Rabin Thon był członkiem Komitetu Wykonawczego Światowej Organizacji Syjonistycznej i współtwórcą ruchu syjonistycznego w Galicji. Od 1897 roku był rabinem w Krakowie i jednocześnie prezesem Organizacji Syjonistycznej Małopolski Zachodniej i Śląska.
    Rabin Perlmutter (Abram Hirsz) był od 1902 roku przewodniczącym rabinatu warszawskiego. Był wybitnym talmudystą. W 1918 roku był członkiem Rady Stanu Królestwa Polskiego. Był współzałożycielem Agudat Israel i z jej ramienia kandydował do Sejmu II RP.
    Hartglas był adwokatem i publicystą. Był członkiem Centralnego Komitetu Organizacji Syjonistycznej w Polsce.

W 1919 roku Reich Leon (1897-1929) założył w Warszawie syjonistyczny "Nowy Dziennik", który był dodatkiem do lwowskiej "Chwili".

Od 1919 roku światowa organizacja ortodoksyjnych Żydów Agudat Israel działała w Polsce pod swoją właściwą nazwą: Agudat Israel. Była jedną z najsilniejszych partii żydowskich w II Rzeczypospolitej Polskiej. Głównymi działaczami byli: cadyk Abraham Mordechaj Alter (1866-1948), rabin Aron Lewin (1879-1941), rabin Meir Shapiro (1887-1934), Z. Frydman, Ch. Grodzieński, J.M. Lewin, E. Kirszbaum, L. Mincberg, J. Trockenheim.
    Cadyk Abraham Alter był głową dynastii cadyków z Góry Kalwarii. Nadał on formalną organizację Agudat Israel w Polsce i zapewnił centralne miejsce wśród polskich chasydów. Agudat Israel zajmowała nieprzejednane stanowisko w sprawach religijnych. Celem jej były: obrona zasad judaizmu, zakładanie szkół religijnych, obrona praw obywatelskich i szeroko rozumiana działalność społeczno-filantropijna.

W 1919 roku dekret wydany przez Naczelnika Państwa usankcjonował religijny charakter gmin żydowskich. Stwarzał także możliwość podejmowania działalności w innych dziedzinach życia oraz dopuszczał pobieranie podatku gminnego.

W owym czasie szczególnie skomplikowana była sytuacja Żydów na ziemiach wschodnich, gdzie zostali wciągnięci w konflikty polsko-rosyjskie i polsko-ukraińskie. Często oskarżano Żydów o sympatie proukraińskie i probolszewickie, co w konsekwencji doprowadziło do licznych wystąpień antyżydowskich. Najgłośniejszym był pogrom lwowski (listopad 1918 r. - 150 zabitych i około 7 tysięcy poszkodowanych), dokonany przez polskich żołnierzy generała Józefa Hallera (1873-1960), tzw. hallerczycy. Innym głośny pogrom miał miejsce w Pińsku.
    W 1920 roku opublikowano w Polsce antyżydowskie "Protokoły Mędrców Syjonu", które miały udowodnić Polakom istnienie żydowskiego planu przejęcia panowania nad światem. Antysemicka propaganda Narodowej Demokracji bardzo szybko przeobraziła się w akty przemocy, zabójstw, egzekucji i pogromów żydowskich. Miało to duży wpływ na zachowanie się polskich żołnierzy na froncie bolszewickim, gdzie dochodziło do pogromów, najczęściej organizowanych przez hallerczyków.

W 1920 roku powstała Światowa Syjonistyczna Partia Pracy "Hitachdut" (Miflegat Awoda Cyjonit), w wyniku połączenia prawicowej większości organizacji Młodzi Syjonu (Cejre Cyjon) oraz organizacji młodzieżowej Młody Robotnik (Hapoel Hacair), z siedzibą w Łodzi. Program zakładał utworzenie centrum narodowego życia żydowskiego w Palestynie oraz urzeczywistnienie idei socjalizmu drogą ewolucyjną. W Polsce występowano o autonomię narodową Żydów. Pragnęli także stworzenia świeckiej i demokratycznej gminy żydowskiej. Głównymi działaczami byli między innymi: H.L. Heller, A. Lewinson, J. Rosenzweig oraz A. Silberschein. Organem prasowym był: "Fołk und Land".

Od 1920 roku w Polsce działała Żydowska Agencja Telegraficzna. W owym czasie prasa żydowska w Polsce liczyła 364 tytuły, w tym 20 dzienników. Największymi były: syjonistyczne "Der Hajnt", "Der Moment", "Najer Fołksbłat", ortodoksyjny "Dos Judisze Tagbłat", organ Bundu "Naje Fołkscajtung" oraz "Nasz Kurier", "Nasz Przegląd", "Ostatnie Wiadomości", "Chwila" i "Nowy Dziennik".

W 1921 roku nowo wybrany Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Marcową, która przyznała Żydom wolność religijną i równość wobec prawa tak jak wszystkim innym obywatelom. Konstytucja gwarantowała mniejszości żydowskiej równouprawnienie oraz możliwość rozwoju szkolnictwa i kultury żydowskiej.

W 1921 roku socjalistyczne partie Bund i Poale Syjon założyły wspólnie w Polsce Centralną Organizację Edukacji Jidysz (CYSHO). Promowano naukę jidysz.

W latach 1921-1926 żydowski wydawca i księgarz Zygmunt Arct (1871-1935) był pierwszym sekretarzem generalnym Związku Polskich Księgarzy-Wydawców.

Pierwszy spis ludności z 1921 roku wykazał 2.831.168 Żydów mieszkających w Polsce (Bronsztejn, 1963), co stanowiło 10,5% ogółu mieszkańców kraju. Do wyznania mojżeszowego przyznawało się wówczas około 8% ogółu mieszkańców kraju. Żydzi koncentrowali się w miastach byłej Kongresówki, Galicji i kresów wschodnich. Odznaczali się oni wyraźną odrębnością społeczno-zawodową. Na 100 osób czynnych zawodowo w Polsce, Żydów było 6,8 - z tego w handlu i ubezpieczeniach 62, w przemyśle i rzemiośle 23, w komunikacji 10, w wolnych zawodach i służbie publicznej 12, w rolnictwie 1. Pozycja ludności żydowskiej była różna w poszczególnych regionach kraju. Na kresach wschodnich zdobyli wyraźną przewagę gospodarczą, w byłej Kongresówce i Galicji utrzymywali silną pozycję w handlu, przemyśle i drobnym rzemiośle, natomiast na Pomorzu, Wielkopolsce i Śląsku byli słabi. Zamożność ludności żydowskiej, mimo głębokiego zróżnicowania, była wyższa w porównaniu z zamożnością ludności polskiej.

W 1922 roku żydowski adwokat i dziennikarz Icchak Grünbaum (1879-1970) zorganizował Blok Mniejszości Narodowych, aby wspólnie wziąć udział w wyborach do Sejmu II Rzeczypospolitej Polskiej. Blok był porozumieniem mieszczańskich i większości chłopskich ugrupowań politycznych mniejszości narodowych (żydowskich, niemieckich i ukraińskich) w Polsce (poza wschodnią Małopolską). Celem było prowadzenie wspólnej akcji wyborczej i działalność sejmowa.
    Do Bloku Mniejszości Narodowych nie przystąpiły socjalistyczne partie żydowskie Bund i Poale Syjon.
    We wschodniej Małopolsce partie żydowskie zgłosiły własną osobną listę wyborczą. Natomiast na ziemiach byłej Kongresówki osobną listę wyborczą zgłosił Żydowski Demokratyczny Blok Ludowy.

W wyniku wyborów do Sejmu RP (5 listopada 1922 r.) Blok Mniejszości Narodowych zdobył 16% głosów (66 mandatów), natomiast pozostałe stronnictwa żydowskie zdobyły razem 4,6% głosów (18 mandatów). Ogółem Żydzi zdobyli 34 mandaty do Sejmu i 22 mandaty do Senatu RP. Do Sejmu weszli między innymi: Joszua Heszel Farbstejn (1870-1948), Henryk Rosmarin (1882-1955), Maksymilian Apolinary Hartglas (1883-1953), Ignacy Schiper (1884-1943), Leon Reich (1897-1929), Emil Sommerstein (1883-1957), rabin Aron Lewi (1879-1941), rabin Abraham Cwi Perlmutter (1843-1930), rabin Abraham Ozjasz Thon (1870-1936) i ortodoksyjny rabin Meir Shapiro (1887-1934).
    Farbstejn był kupcem i przemysłowcem, a od 1918 roku prezesem Mizrachi w Polsce (do 1931 roku, kiedy wyjechał do Palestyny).
    Rosmarin był prawnikiem i dziennikarzem syjonistycznej gazety "Chwila", która wychodziła we Lwowie. Został wybrany prezesem Koła Żydowskiego w Sejmie (do 1923 r.).
    Hartglas był adwokatem i publicystą. Był członkiem Centralnego Komitetu Organizacji Syjonistycznej w Polsce. Od 1926 roku był prezesem Koła Żydowskiego w Sejmie.
    Schiper (faktycznie Izaak Schipper) był żydowskim historykiem i jednym z przywódców Poale Syjon.
    Reich był adwokatem i członkiem Komitetu Wykonawczego Światowej Organizacji Syjonistycznej. Był prezesem Organizacji Syjonistycznej Małopolski Wschodniej. Od 1923 roku był prezesem Koła Żydowskiego w Sejmu (do 1926 r.).
    Rabin Lewi był od 1903 roku rabinem w Samborze (od 1926 r. w Rzeszowie). Był jednym z przywódców Agudat Israel.
    Sommerstein był adwokatem i członkiem Organizacji Syjonistycznej w Polsce.
    Rabin Thon był członkiem Komitetu Wykonawczego Światowej Organizacji Syjonistycznej i współtwórcą ruchu syjonistycznego w Galicji. Od 1897 roku był rabinem w Krakowie i jednocześnie prezesem Organizacji Syjonistycznej Małopolski Zachodniej i Śląska.
    Rabin Perlmutter (Abram Hirsz) był od 1902 roku przewodniczącym rabinatu warszawskiego. Był wybitnym talmudystą. Był współzałożycielem Agudat Israel i z jej ramienia kandydował do Sejmu II RP.

Równocześnie z wyborami parlamentarnymi, odbywała się silna agitacja polityczna do wyboru prezydenta (wybieranego przez Sejm RP). Walka wyborcza uległa polaryzacji między Dmowskim i Piłsudskim. Roman Dmowski (1864-1939) był współzałożycielem i przywódcą polskiej nacjonalistycznej partii Narodowej Demokracji. Propagował on walkę z ruchem rewolucyjnym i antysemityzm. Józef Piłsudski (1867-1935) miał natomiast poglądy socjalistyczne. W walce politycznej narodowcy powszechnie wykorzystywali antyżydowskie oszczerstwa. Narodowa Demokracja domagała się odebrania Żydom prawa wyborczego.
    W toku zacieklej politycznej walki, w 1922 roku Piłsudski zdecydował się wycofać swoją kandydaturę, a jego miejsce zajął inżynier i minister spraw zagranicznych Gabriel Narutowicz (1865-1922). Prawica wystawiła arystokratę Maurycego Zamojskiego (1871-1939).
    9 grudnia 1922 roku na prezydenta II Rzeczpospolitej został wybrany Gabriel Narutowicz. Wbyrano go głosami lewicy, centrum i mniejszości narodowych, co wywołało ostre ataki prawicy.
    Zwolennicy stronnictw prawicowych wywołali w Warszawie zamieszki antyżydowskie (10-15 listopada 1922 r.). Między innymi doszło do pobicie posłów żydowskich i wyrzucania żydowskich studentów z uniwersytetu. W ostrej antyżydowskiej agitacji aktywnie uczestniczył generał Józef Haller (1873-1960). W efekcie tej antysemickiej nagonki, 16 grudnia 1922 roku polski nacjonalista E. Niewiadomski zastrzelił w Warszawie prezydenta II RP, Gabriela Narutowicza (1865-1922). Prawica oskarżyła o to zabójstwo Żydów i socjalistów, którzy według nich swoim zachowaniem sprowokowali zabójcę (w ich mniemaniu był on bohaterem narodowym).

W 1923 roku w Warszawie zaczął ukazywać się dziennik "Nasz Przegląd", który był wydawany w języku polskim. Dziennik był związany z umiarkowaną grupą syjonistów El Liwot. Posiadał liczne dodatki, między innymi "Mały Przegląd" (od 1926 r.) adresowany do dzieci i redagowany przez Janusza Korczaka (1878-1942).

W latach 1924-1926 żydowski wydawca i księgarz Stanisław Jan Arct (1884-1963) był wiceprezesem Amerykańsko-Polskiej Izby Handlowo-Przemysłowej. Organizował życie gospodarcze i oświatowe w Polsce. Był współtwórcą biblioteczek oświatowych. We własnej drukarni wydawał głównie tanie cykle literatury dla dzieci i młodzieży.

W 1924 roku młodzież żydowska stanowiła 26% ogółu studentów i 23% uczniów szkół średnich w Polsce.
    W 1924 roku w Gdańsku powstała Światowa Federacja Haszomer Hacair (Młody Strażnik). Była to syjonistyczna młodzieżowa organizacja żydowska.

W 1924 roku polski premier Władysław Grabski (1874-1938) wprowadził politykę stabilizacji pieniądza. Reforma walutowa polegała głównie na zastąpieniu marki polskiej przez złotówkę.
    Reforma walutowa doprowadziła do ostrego konfliktu, gdyż Żydzi uznali, że ponoszą niewspółmierne obciążenie skutkami reformy. W tym czasie rząd podjął próbę unormowania stosunków z ludnością żydowską poprzez tak zwaną ugodę. Miała ona jednak wielu przeciwników tak w obozie rządzącym, jak i wśród polityków żydowskich. Dodatkowo strona żydowska oskarżyła władze, iż nie dotrzymały warunków wynegocjowanej ugody, ponieważ ogłoszono zaledwie 12 punktów spośród wszystkich 42 podpisanych przez rząd. Pogłębiło to tylko rozgoryczenie żydowskiej opozycji.
    Konstytucja i traktat mniejszościowy (tzw. mały traktat wersalski) formalnie zapewniały Żydom równouprawnienie, jednak w rzeczywistości, w II Rzeczypospolitej wciąż obowiązywały akty dyskryminujące.

W 1925 roku w Polsce w wyniku kryzysu wzrosło bezrobocie do 185 tysięcy osób. Nasilił się kryzys gospodarczy, który pogłębiał się jeszcze bardziej w wyniku wojny celnej prowadzonej z Niemcami. Z tych powodów w samym tylko 1925 roku Polskę opuściło 35 tysięcy Żydów, którzy udali się w większości do Palestyny.

W 1925 roku nastąpiło zjednoczenie różnych organizacji syjonistycznych w jednej Organizacji Syjonistycznej w Polsce (Histadrut ha Cijonit we Polonija), która była programowo podporządkowana Światowej Organizacji Syjonistycznej. Celem działalności było odrodzenie narodowe Żydów, które miało nastąpić poprzez stworzenie własnego państwa w Palestynie. W Polsce wysuwała postulat autonomii kulturalno-narodowej, obrony praw narodowych i interesów gospodarczych ludności żydowskiej. Działaczami Organizacji Syjonistycznej w Polsce byli między innymi: Icchak Grünbaum (1879-1970), Maksymilian Apolinary Hartglas (1883-1953), Leon Reich (1897-1929), Henryk Rosmarin (1882-1955), Emil Sommerstein (1883-195), Abraham Ozjasz Thon (1870-193), L. Lewite. Pod wpływem organizacji znajdowała się większość prasy syjonistycznej, między innymi: "Hajnt" i "Nasz Przegląd" w Warszawie, "Togblat" i "Chwila" we Lwowie, "Nowy Dziennik" w Krakowie.

W 1925 roku w Berlinie (Niemcy) powstał Żydowski Instytut Naukowy (Jidyszer Wissenszaftlecher Institut - JIWO). Główna siedziba Instytutu znajdowała się w Wilnie, natomiast filie znajdowały się w Warszawie, Berlinie i Nowym Jorku. Instytut zajmował się badaniami nad ludnością żydowską na świecie, zwłaszcza w Europie Wschodniej. Istniały cztery sekcje: historyczna, filologiczna, ekonomiczno-statystyczna oraz psychologii i wychowania. Zbierano, zabezpieczano i opracowywano materiały, prowadzono badania nad językiem, kulturą i folklorem.

Gdy w maju 1926 roku Józef Piłsudski (1867-1935) przeprowadził w Polsce zamach stanu, fala jawnego antysemityzmu opadła. Społeczność żydowska wiązała liczne nadzieje z dojściem do władzy obozu sanacyjnego. Expose nowego rządu premiera Kazimierza Bartela (1882-1941) zawierało wiele obietnic, jednakże nie zdołały one zadowolić wszystkich stronnictw żydowskich. Rząd otwarcie popierał środowisko ortodoksyjne, które w zamian popierało politykę rządu. Z tego powodu państwo uznało wówczas żydowską szkołę elementarną (cheder).
    Obóz narodowej demokracji został zepchnięty na margines przez sanacyjny reżim Piłsudskiego.

W 1926 roku w Polsce utworzono Żydowski Syndykat Dziennikarzy.

Od 1926 roku żydowska młodzieżowa organizacja Haszomer Hacair (Młody Strażnik) ewoluowała w kierunku marksizmu.

W 1927 roku prezydent RP Ignacy Mościcki wydał rozporządzenie rozciągające przepisy dotyczące gmin żydowskich na terenie całego państwa. Wedle niego Żydzi w Polsce tworzyli składający się z gmin Związek Religijny o charakterze publicznoprawnym. Do kompetencji gmin należały wszystkie sprawy związane z religią żydowską, a dodatkowo społeczno-filantropijne i kulturalne.

W marcu 1928 roku odbyły się wybory do Sejmu II Rzeczpospolitej Polskiej. Blok Mniejszości Narodowych zdobył wówczas 55 mandatów do Sejmu i 21 mandatów do Senatu.

W 1928 roku w Warszawie otworzono Instytut Nauk Judaistycznych. Jednym z pracowników Instytutu był wybitny żydowski historyk Izaak Schipper (1884-1943). Badał on dzieje gospodarcze Żydów. W 1930 roku wydał czterotomowe opracowanie "Jidysze geszichte...", ukazujące rolę ludności żydowskiej w rozwoju form kredytu, handlu, cyrkulacji kruszców w Europie. Napisał także "Studia nad stosunkami gospodarczymi Żydów w Polsce podczas średniowiecza" i "Dzieje handlu żydowskiego na ziemiach polskich".

24 czerwca 1930 roku rabin Meir Shapiro otworzył w Lublinie Szkołę Talmudyczną - Jesziwę Mędrców Lublina (Jeshivat Chachmei - Hakhmei). Budynek szkolny miał siedem pięter i stu dwadzieścia sal wykładowych. Biblioteka liczyła 40 tysięcy książek.

Przed wyborami do Sejmu II RP, które odbyły się w sierpniu 1930 roku, nie doszło do zorganizowania Bloku Mniejszości Narodowych. Poszczególne partie żydowskie wystawiały samodzielnie własne listy wyborcze.
    Do Sejmu II RP weszli między innymi: Henryk Rosmarin (1882-1955), rabin Aron Lewin (1879-1941), Emil Sommerstein (1883-1957) i rabin Abraham Ozjasz Thon (1870-1936). Senatorem został inżynier Adam Czerniaków (1880-1942), który był działaczem żydowskich związków rzemieślniczych i radnym miasta stołecznego Warszawy.

W 1931 roku rząd polski ustawą ostatecznie zniósł wszystkie akty dyskryminujące Żydów w Polsce. Było to najważniejsze osiągnięcie w regulowaniu sytuacji społeczności żydowskiej w Polsce w okresie sprawowania rządów w Belwederze przez marszałka Piłsudskiego.

Spis powszechny z 1931 roku, przeprowadzony po raz pierwszy na terenie całego państwa, wykazał, że w Polsce żyje 3.113.933 Żydów, co stanowiło 9,8% ludności całego kraju (Mały Rocznik Statystyczny, 1938). Warto podkreślić, że przyrost naturalny ludności żydowskiej systematycznie spadał w okresie międzywojennym. W miastach mieszkało 76,4% z nich. Z uprawy roli utrzymywało się zaledwie 4% polskich Żydów, w większości na Kresach Wschodnich. Nieliczni byli właścicielami majątków ziemskich. Około 33% Żydów utrzymywało się z handlu, w większości detalicznego i domokrążnego. Niewielu trudniło się handlem hurtowym. Około 33% Żydów trudniło się rzemiosłem. Żydami było 55% polskich krawców, 45% szewców i 51% zatrudnionych w rzemiosłach spożywczych. Żydzi pracowali najczęściej w małych zakładach rzemieślniczych i produkcyjnych. Niemal połowę stanowili wśród nich samodzielni nie zatrudniający najemnej siły roboczej. Stosunkowo wielu pracowało w zawodach wolnych. Bezrobocie wśród Żydów sięgało 10%. Nieliczni Żydzi pracowali w przemyśle ciężkim i górnictwie, najczęściej w przemyśle odzieżowym i spożywczym. Nieprzychylna im polityka kadrowa w służbach państwowych spowodowała, że zaledwie 2,6% Żydów pracowało w administracji państwowej.

W 1931 roku rozporządzenie państwowe ustaliło podstawę wymiaru opodatkowania w gminach żydowskich. Ta ingerencja państwa w wewnętrzne sprawy żydowskie okazała się niebezpieczna dla finansowych podstaw gmin. Liczne protesty spowodowały, że ostatecznie nie zostało ono wcielone w życie dzięki stopniowemu przedłużaniu okresu vacatio legis.

W 1931 roku nastąpił rozłam wewnętrzny w Organizacji Syjonistycznej w Polsce. Powstały w niej dwa zasadnicze nurty.
    Najsilniejsze wpływy posiadał nurt umiarkowany, reprezentowany przez Et Liwnot (Czas Budować), który stawiał sobie za cel stworzenie większości żydowskiej w Palestynie. W Polsce zajmował ugodowe stanowisko wobec rządu. Posiadał największe wpływy w Małopolsce.
    Radykalni syjoniści utworzyli Al ha-Miszmar (Na Straży), który dążył do rozwinięcia szerokiej akcji na rzecz budowy państwa żydowskiego w Palestynie. W Polsce znajdowali się w zdecydowanej opozycji względem rządu. Największe wpływy posiadali w byłej Kongresówce. Na czele tej frakcji stał Icchak Grünbaum (1879-1970). Popierał go między innymi Maskymilian A. Hortglas (1883-1953).

W pierwszej połowie lat 30-tych nastąpił najbujniejszy rozwój literatury żydowskiej w Polsce. W 1933 roku zostały ogłoszone manifesty literackie (R. Brandstaetter, M. Szymel, A. Madler) i odbyła się szeroka dyskusja nad charakterem twórczości polsko-żydowskiej, jej miejscem w zmieniającej się kulturze żydowskiej oraz rolą polszczyzny w żydowskim życiu.
    Maurycy Szymel (1903-1942) uznawał za żydowskie piśmiennictwo zarówno jidysz, jak i polskie. Jego twórczość z tego okresu to głównie liryka. Na liryce koncentrowali się również Roman Brandstaetter (1906-1987), Mordechaj Gebirtigs (1877-1942), S. Pomer i A. Eker. Znacznie skromniejszy był dorobek prozatorski. Były to głównie edukacyjne powieści syjonistyczne: J. Appenszlak, B. Zimmermann, A. Madler). Dominowały tematy z życia społeczności żydowskiej, w tym także problemy tradycyjnego wschodnioeuropejskiego stylu życia Żydów, kwestie syjonizmu i Palestyny. Jednak najsłynniejszymi żydowskimi pisarzami byli: Uri Cwi Grinberg (1896-1981), Perec Markisz (1885-1952), Israel Joszua Singer (1893-1944) i Isaac Bashevis Singer (1904-1991).
    Krytykę literacką uprawiali między innymi: Ch. Löw (L. Przemski), I. Berman oraz W. Fallek.
    W 1933 roku w Warszawie zaczęło ukazywać się żydowskie czasopismo literackie "Opinia" (do 1935 r.).

W latach 30-tych nastąpiło zbliżenie Światowej Syjonistycznej Partii Pracy "Hitachdut" z Żydowską Socjaldemokratyczną Partią Robotniczą "Robotnicy Syjonu" (Poalej Syjon). W 1933 roku z części Hitachdut powstała we wschodniej Galicji Zjednoczona Partia Syjonistyczno-Socjalistyczna.

W latach 1933-1936 nastąpił wzrost antysemickiej nienawiści w Polsce. Wynikało to w przeważającej mierze z radykalizacji poglądów przez obóz endecji, który coraz śmielej głosił faszystowskie hasła przeciwko Żydom. W tym okresie w Polsce doszło do 1.289 poranień Żydów.

W maju 1934 roku w wyniku kryzysu w obozie Narodowej Demokracji powstała polska radykalna organizacja polityczna Obóz Narodowo-Radykalny (ONR). Program, biorąc pod uwagę nastroje młodzieży, posługiwał się demagogią społeczną i radykalną frazeologią, głosił solidaryzm klasowy, antysemityzm, upaństwowienie kapitału zagranicznego i żydowskiego oraz przedsiębiorstw użyteczności publicznej w myśl wzorów faszystowskich, przy zachowaniu własności prywatnej. ONR był popularny głównie wśród części młodzieży akademickiej i drobnomieszczańskiej. Organizował między innymi bojkot ekonomiczny Żydów, napady na wiece i lokale robotnicze. Za swoją radykalną działalność został w lipcu 1934 roku rozwiązany przez władze, jednakże kontynuował działalność nielegalnie. W wyniku podziału podzielił się na faszystowską organizację Falangę działającą głównie na wyższych uczelniach i grupę A.B.C., której legalną organizacją był Narodowy Związek Polskiej Młodzieży Radykalnej.

W 1935 roku w Warszawie zaczęło ukazywać się żydowskie czasopismo literackie "Nasza Opinia". Związany z nim był poeta Maurycy Szymel (1903-1942), tworzący w języku polskim i jidysz.

Gdy w 1935 roku zmarł Józef Piłsudski, sanacja była zmuszona szukać porozumienia z Narodową Demokracją i innymi skrajnie prawicowymi partiami. Wiele z nich było skrajnie antyżydowskimi. Wspólnym elementem porozumienia politycznego stała się ideologia antysemicka. Koła endeckie coraz szybciej rozkręcały spiralę nastrojów antyżydowskich, które znajdowały swój wyraz w bojkocie gospodarczym.
    Kościół Rzymsko-Katolicki w Polsce aktywnie poparł antysemicką politykę obozu endeckiego. Razem z rządem i Narodową Demokracją, kler katolicki nazywał Żydów jako elementy "obce", uciążliwe dla gospodarki i nie wartościowe z moralnego punktu widzenia. Listy pasterskie i wypowiedzi hierarchów kościelnych (w tym prymasa kardynała Augusta Hlonda oraz arcybiskupów Aleksandra Krakowskiego i Adama Sapiechy) wskazywały, że Żydzi sami prowokują akty przemocy, których następnie padają ofiarami. Próby interwencji grupy rabinów u arcybiskupa Krakowskiego i apelów prasy żydowskiej do kleru katolickiego zakończyły się nowymi pomównieniami.

W 1935 roku pod presją antysemityzmu przystąpiono do organizacji Komitetu Gmin (Waad ha-Kehilot), w którym miało być reprezentowanych około 140 największych gmin w kraju. Ostatecznie do wyłonienia jednolitej ich reprezentacji nie doszło. W woym czasie w Polsce było 81 dużych gmin żydowskich i 737 małych.

W 1936 roku w Polsce powstała Nowa Organizacja Syjonistyczna (istniejąca w Wiedniu od 1935 r.). Organizację założyli radykalni rewizjoniści-syjoniści. Za cel stawiali sobie utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie po obu stronach Jordanu przez masową imigrację Żydów i walkę zbrojną przeciw Arabom oraz administracji brytysjkiej. Posiadali oni duże wpływy wśród radykalnej młodzieży żydowskiej. Założyli dwie młodzieżowe formacje paramilitarne: Brit Trumpeldor-Betar (założona przez W. Żabotyńskiego) i Brit Naszim Leumijot (kobieca). Głównymi działaczami byli między innymi: Włodzimierz Żabotyński (1880-1940), J. Bader, J. Klarman, A. Propes, J. Schechtman, J. Szofman. Organem prasowym w Polsce był "Unzer Wełt".

9 marca 1936 roku doszło do pogromu Żydów w Przytyku.
    W marcu 1936 roku przez liczne miasta w Polsce przeszły masowe demonstracje protestujące przeciwko antysemickiej przemocy.

4 czerwca 1936 roku premier Felicjan Sławoj-Składkowski (1885-1962) ogłosił w Polsce "ekonomiczną wojnę" przeciwko Żydom. Składkowski był wcześniej współpracownikiem Piłsudskiego i jednym ze współtwórców polityki sanacji w Polsce. Edward Rydz-Śmigły (1886-1941) wprowadził na uniwersytetach segregację klasową Żydów.

Oficjalny raport MSW informował, że w czwartym kwartale 1936 roku doszło w Polsce do 640 napadów na Żydów (w tym 13 zabójstw i 14 ciężkich poranień) oraz 1.492 wypadków wybicia szyb w mieszkaniach i przedsiębiorstwach żydowskich.

W 1936 roku w centralnych władzach Komunistycznej Partii Polski, na 15 osób, było 8 Żydów i 7 Polaków. Na 15 sekretarzy komitetów okręgowych, 8 było pochodzenia żydowskiego, a 7 polskiego. W "aktywie centralnym" było 53% Żydów. Równie wysoki był udział Żydów w strukturach terenowych KPP. W okręgu radomskim w 1932 roku Żydzi stanowili 37%, w okręgu kieleckim ponad 54%. W strukturach młodzieżowych w sierpniu 1930 roku w skali całego kraju Żydzi stanowili 80%.

7 stycznia 1937 roku przywódca polskiej partii Obozu Narodowo-Radykalnego, Bolesław Piasecki (1915-1979), wezwał do poparcia nazizmu i wygnania Żydów z Polski.

W latach 1937-38 Władysław Żabotyński (1880-1940) prowadził negocjacje z rządem polskim, uzyskując możliwość szkolenia członków młodzieżowej żydowskiej organizacji paramilitarnej Brit Trumpeldor-Betar w Polsce. W ten sposób szykował on oddziały żydowskie do walki z Arabami w Palestynie. Jednocześnie Żabotyński kupował w Polsce broń i organizował przemyt do Palestyny.

7 października 1937 roku w Polsce powstała antysemicka partia Obóz Zjednoczenia Narodowego (OZN, w skrócie Ozon). Założycielami byli: poseł Adam Koc (1891-1969), prezydent RP Ignacy Mościcki (1867-1946) i minister obrony marszałek Edward Rydz-Śmigły (1886-1941). Partia głosiła hasła skupienia społeczeństwa polskiego wokół armii i marszałka Rydza-Śmigłego. Ozon miał strukturę opartą na wzorach organizacji totalitarnych. Organizowano bojkoty oraz pogromy ludności żydowskiej. Nawiązała współpracę z Obozem Zjednoczenia Narodowego.
    Rząd polski zezwolił na tzw. "polonizację gospodarki", realizowaną środkami bojkotu ze strony oficjalnych instytucji i Kościoła Rzymsko-Katolickiego.

W 1937 roku w związku z napadami bojówek nacjonalistycznych na studentów żydowskich minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego zezwolił rektorom na wydawanie zarządzeń porządkowych. Przyjęły one formę wydzielania miejsc dla Żydów w salach wykładowych, czyli tak zwanego getta ławkowego.
    20 października 1937 roku w wyniku antysemickiej studenckiej awantury, w salach wykładowych Uniwersytetu Warszawskiego utworzono tzw. getto ławkowe. W roku akademickim 1938/1939 liczba studentów żydowskich spadla z 25% do 8%.

25 marca 1938 roku Sejm II Rzeczpospolitej Polskiej wprowadził ograniczenia rytualnego uboju zwierząt praktykowanego przez Żydów. Zakaz miał obowiązywać od 1940 roku.

W 1938 roku studenci Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie przyjęli rezolucję domagającą się wprowadzenia na uczelni całkowitego niedopuszczania do studiów Żydów, tzw. numerus nullus.

W 1938 roku Obóz Zjednoczenia Narodowego wystosował deklarację uznającą Żydów za czynnik osłabiający "rozwój polskich sił narodowych i państwowych". Poszukiwano możliwości wysiedlenia ich z terytorium Polski i osiedlenia na przykład na Madagaskarze.

Jesienią 1938 roku po zajęciu przez armię niemiecką Austrii, rząd polski pozbawił obywatelstwa ponad 20 tysięcy polskich Żydów mieszkających w Austrii. W ten sposób nie mieli oni możliwości powrotu do Polski, a ich wartościowy majątek przeszedł w posiadanie państwa polskiego.

3 listopada 1938 roku Niemcy deportowali do Polski około 18 tysięcy Żydów polskich, którzy do tej pory zamieszkiwali w III Rzeszy. Rząd polski wyraził zgodę na przyjęcie zaledwie niewielkiej ich części, po czym nakazał zamknięcie granicy. Następnie, w odwecie rozpoczęto deportację Żydów niemieckich z Polski do III Rzeszy. Natychmiast trafiali oni do hitlerowskich obozów koncentracyjnych.

Na początku 1939 roku rząd polski po negocjacjach z Niemcami, wyraził zgodę na przyjęcie polskich Żydów, których naziści deportowali z III Rzeszy.

W 1939 roku w Polsce żyło 3,5 miliona Żydów, czyli 10% ogółu ludności, w tym w Warszawie 380 tysięcy. Żydzi stanowili 31% mieszkańców Warszawy, 32% Lwowa, 43% Białegostoku. W małych miasteczkach (sztetlach) Żydzi stanowili często ponad 50% mieszkańców. Było to największe skupisko Żydów w ówczesnej Europie i drugie co do wielkości na świecie - po USA. Polscy Żydzi majątek swój szacowali na 10 miliardów złotych, udział w handlu na 52%, w przemyśle i rzemiośle na 42%, do budżetu państwa wpłacali 28% wszystkich wpływów. Wśród lekarzy 33,5% to byli Żydzi, adwokatów 53%. Na 103 teatry było 15 żydowskich. Żydzi wydawali 160 tytułów gazet i czasopism o dziennym nakładzie 790 tysięcy egzemplarzy.