W 1920 r. Dr. Lathrop Stoddard wydał w Stanach Zjednoczonych rasistowską książkę "The Rising Tide of Color", w której przedstawił ideę "pod-ludzi". Odniósł prawdziwy sukces wydawniczy doczekawszy się 14 wydań. Jego następna książka "The Revolt Against Civilization" również odniosła sukces. Stoddard w 1939 r. odbył podróż do Niemiec.

27 lutego 1920 r. emir Fejsal z Damaszku w porozumieniu z emirem Abdulą z Ammanu Huseinem, władcą Mekki, zwołali w Damaszku proarabski Kongres. Proklamowano na nim emira Fejsala królem Zjednoczonej Syrii. Syria znajdowała się pod francuską kontrolą i w ten sposób Paryż mógł realizować swoje polityczne plany względem Palestyny.

Pod koniec lutego 1920 roku uzbrojone grupy Arabów dokonały serii napaści na żydowskie osady Metulla, Kfar Giladi i Tel Hai w Górnej Galilei. 1 marca w bitwie w Tel Hai ginie 6 żydowskich obrońców, w tym kapitan Joseph Trumpeldor. Odsiecz z pomocą z Jaffy dotarła do Galilei za późno.
    W dniach 4-7 kwietnia 1920 roku wybuchły arabskie zamieszki w Jerozolimie. Arabowie wystąpili przeciwko Żydom pod hasłem "Rząd jest z nami!" Podczas żydowskiego święta Pesach, Arabowie rozbijali żydowskie sklepy, grabili domy i urządzali lincze na Żydach. W zamieszkach zginęło 6 Żydów, a 211 zostało rannych. Wojsko brytyjskie długo zwlekało z podjęciem jakichkolwiek kroków, a gdy podjęto działania, to aresztowano 19 żydowskich obrońców. Wszyscy oni dostali wysokie wyroki więzienia, między innymi Ze'ev Jabotinsky (1880-1940) został skazany na 15 lat ciężkiego więzienia. Na przywódcę arabskich zamieszek, Haj Muhammeda Amina al-Husseina wydano zaocznie wyrok 9 lat więzienia.
    Wywołało to oburzenie i poczucie głębokiej niesprawiedliwości wśród żydowskiej społeczności w Palestynie.

19 kwietnia 1920 roku przeprowadzono pierwsze wybory do żydowskiego Zgromadzenia Narodowego (Asefat haNivharim) w Paelstynie. Był to żydowski samorząd zajmujący się sprawami religijnymi, kulturalnymi i opieką społeczną Żydów.
    Około 1920 r. w Palestynie silne wpływy uzyskał ultraortodoksyjny Rabin Chaim Jozef Sonnenfeld (1849-1932), który pochodził z Węgier i reprezentował poglądy antysyjonistyczne.

W dniach 25-26 kwietnia 1920 roku zebrała się Najwyższa Rada Aliantów w San Remo (Włochy). Podczas konferencji postanowiono przyznać Wielkiej Brytanii mandat nad Palestyną i Irakiem, a Francji mandat nad Syrią i Libanem. Granice pomiędzy terytoriami miały być dokładnie określone w ciągu czterech lat. W tekst zawartej umowy włączono Deklarację Balfoura z 1917 roku, która zawierała obietnicę utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie.

W 1920 r. na Węgrzech wydano ustawę ograniczającą liczbę żydowskich studentów na uniwersytetach (numerus clausus).

W 1920 r. w Polsce opublikowano antyżydowskie "Protokoły Mędrców Syjonu", które miały udowodnić Polakom istnienie żydowskiego planu przejęcia panowania nad światem. Propaganda szybko przeobraziła się w akty przemocy, zabójstw, egzekucji i pogromów. Brały w nich udział również regularne oddziały armii polskiej. Zasłynął pod tym względem generał Józef Haller (1873-1960).

W 1920 r. dzięki finansowemu wsparciu Henry Forda w Niemczech wydano antysemicką książkę "The International Jew". Książka doczekała się 16 edycji w Niemczech. Działający w Stanach Zjednoczonych Henry Ford oficjalnie opowiadał się za antysemityzmem. Wydawał on w USA gazetę "Dearborn Independent" (nakład: 700 tys. egzemplarzy), w której przedstawiał "żydowski problem".
    W 1920 r. w Wielkiej Brytani opublikowano "Protokoły Mędrców Syjonu". W następnych latach książkę wydano we Francji i innych krajach.

W 1920 r. na bolszewicką Ukrainę najechała polska armia. Podczas wojny polsko-sowieckiej, oddziały polskie wielokrotnie mordowały Żydów.
    W 1920 r. w Związku Sowieckim, Partia Komunistyczna wchłonęła wszystkie żydowskie organizacje socjaldemokratyczne i socjalistyczne. Syjoniści zostali zmuszeni do zaprzestania działalności.
    Równocześnie żydowscy komuniści aktywnie uczestniczyli w życiu politycznym Związku Sowieckiego. Według danych na 1920 r., na ogólną liczbą 22 Komisarzy Ludowych, 17 było Żydami. W Komisariacie Wojny, na 43 członków - 33 było Żydami. W pozostałych Komisariatach stanowili oni około 80% członków.

15 czerwca 1920 roku powstała tajna żydowska organizacja zbrojna Haganah (Obrona). Pierwszym dowódcą Haganah został Eliyahu Golomb (1893-1945).

W 1920 r. w Atlit powstała pierwsza żydowska fabryka papierosów.

1 lipca 1920 r. Palestyna przypadła Anglii, na mocy traktatu pokojowego z Turcją. Zaczął się okres brytyjskiej administracji cywilnej w Palestynie. Na czele brytyjskiego Ministerstwa Kolonii zasiadał wówczas Winston Churchill.

W latach 1920-1925 Urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował brytyjski dyplomata o żydowskim pochodzeniu Sir Herbert Louis Samuel (1870-1963). Jego pierwszym aktem było ogłoszenie amnestii dla więźniów politycznych. Uwolniono wówczas między innymi Vladimira Jabotinskiego.

W dniach 7-24 lipca 1920 roku odbyła się doroczna konferencja Organizacji Syjonistycznej, zwołana w Londynie (Wielka Brytania). Było to pierwsze duże spotkanie przedstawicieli ruchu syjonistycznego po wojnie. Dyskusje dotyczyły rozwoju osadnictwa żydowskiego w Palestynie oraz metod jego finansowania. Podjęto decyzję o założeniu Keren Hayesod (Palestine Foundation Fund). Keren Hayesod miała przeznaczyć w ciągu 5 lat sumę 25 mln funtów na kolonizację żydowską w Palestynie.
    11 lipca 1920 r. w Londynie powstała Międzynarodowa Organizacja Syjonistyczna Kobiet (Women's International Zionist Organization - WIZO). Pierwszym prezydentem organizacji została wybrana Rebecca Sieff. Organizacja skupiała się na edukacji kobiet i dzieci, oraz na aktywnej pomocy dla imigrantów żydowskich.

W 1920 r. pierwszym prezydentem Ligii Narodów został premier Belgii Paul Hymann (1865-1941), mający żydowskie pochodzenie. Jego ojciec napisał hymn narodowy Belgii.

W październiku 1920 roku po raz pierwszy zebrało się Zgromadzenie Narodowe, które dokonało wyboru Rady Państwowej (Va'ad Le'umi) spełniającej rolę organu zarządzającego Zgromadzeniem. Język hebrajski ogłoszono urzędowym językiem Żydów żyjących w Ziemi Izraela.
    W grudniu 1920 r. w Hajfie w siedzibie Technion powstał pierwszy żydowski związek zawodowy robotników Histadrut Haovdim . Była to organizacja apolityczna, działająca wyłącznie na rzecz poprawy warunków pracy i bytu żydowskich robotników w Palestynie. Założycielem był Berl Katznelson (1887-1944).

W 1921 r. Giovanni Pressiosi opublikował we Włoszech "Protokoły Mędrców Syjonu". Robert Lambelin wydał tę antysemicką książkę we Francji. W jednym roku było 16 edycji książki.

W styczniu 1921 r. Arabowie zorganizowali w Gichem demonstrację przeciwko żydowskiej kolonizacji w Palestynie.

22 lutego 1921 roku odbyły się wybory do Rabinicznej Rady Palestyny. Po raz pierwszy obok głównego rabina sefardyjskiego (urzędującego od czasów tureckich) wybrano głównego rabina aszkenazyjskiego (zajmującego się imigrantami z Europy Środkowej) oraz Radę Rabiniczną. Wybrani zostali: Naczelny Rabin Aszkenazyjski Rabbi Abraham Isaac HaCohen Kook (1864-1935) oraz Naczelny Rabin Sefardyjski Rabbi Jakob Meir.

Konstytucja Marcowa 1921 r. przyznała Żydom w Polsce wolność religijną i równość wobec prawa tak jak wszystkim innym obywatelom.
    Według danych spisu ludności w Polsce w 1921 r., ludność żydowska stanowiła 8 % ogółu mieszkańców kraju. Żydzi koncentrowali się w miastach byłej Kongresówki, Galicji i kresów wschodnich. Odznaczali się oni wyraźną odrębnością społeczno-zawodową. Na 100 osób czynnych zawodowo w Polsce, Żydów było 6,8 - z tego w handlu i ubezpieczeniach 62, w przemyśle i rzemiośle 23, w komunikacji 10, w wolnych zawodach i służbie publicznej 12, w rolnictwie 1. Pozycja ludności żydowskiej była różna w poszczególnych regionach kraju. Na kresach wschodnich zdobyli wyraźną przewagę gospodarczą, w byłej Kongresówce i Galicji utrzymywali silną pozycję w handlu, przemyśle i drobnym rzemiośle, natomiast na Pomorzu, Wielkopolsce i Śląsku byli słabi. Zamożność ludności żydowskiej, mimo głębokiego zróżnicowania, była wyższa w porównaniu z zamożnością ludności polskiej.
    W 1921 r. Bund i Poale Zion założyły wspólnie w Polsce Centralną Organizację Edukacji Jidysz (CYSHO). Promowano naukę jidysz.

Na wiosnę 1921 r. w Palestynie powstała arabska Najwyższa Rada Muzułmańska, która była reprezentacją religijną uznawaną przez brytyjską administrację w Palestynie. Przewodniczącym był mufti Jerozolimy.
    Wiosną 1921 r. Arabowie zwrócili się do Winstona Churchilla (szef brytyjskiego Ministerstwa Kolonii) z petycją żądającą samodzielności państwowej, cofnięcia Deklaracji Balfoura i powstrzymania swobodnej emigracji żydowskiej do Palestyny. Churchill oświadczył, że "deklaracja obok siedziby żydowskiej przewiduje również siedzibą arabską".
    Ponieważ władza Emira Fajsala nie sięgała poza Jordanię, a trudnością dla Brytyjczyków był brak oficjalnego przywódcy Arabów w Palestynie, wymyślono tytuł Wielkiego Muftiego Jerozolimy. Wybrano człowieka umiarkowanego i wykształconego, mianowicie Szejka Hisama al-Dina. Jego przeciwnicy zalepili Jerozolimę plakatami atakującymi kolegium elektorskie, w których oskarżono o dominację w nim Żydów. Pod presją obrano więc Haj Muhammeda Amina al-Husseina. W trzy tygodnie później wybuchły antyżydowskie zamieszki.

W dniach 1-6 maja 1921 r. wybuchły arabskie zamieszki w Palestynie. Arabowie zaatakowali żydowskie społeczności w Jaffie, Petah Tikvie, Rehovot, Tel Awiwie i Haderze. Tel Awiw został obroniony przez pułkownika Margolin, który bez pozwolenia brytyjskich władz przybył tam na czele kilkuset byłych żydowskich legionistów. Ogółem w zamieszkach zginęło 47 Żydów, a ponad 100 zostało rannych. Zginęło również 48 Arabów.
    Brytyjczycy ulegli arabskim naciskom i nakazali wstrzymanie napływu nowych żydowskich imigrantów do Palestyny, z powodu napiętej sytuacji. 1 sierpnia władze brytyjskie wprowadziły nowe przepisy imigracyjne, ograniczające liczbę żydowskich imigrantów przybywających do Palestyny.

W dniach 1-14 września 1921 roku odbył się Dwunasty Kongres Syjonistyczny w Carlsbad (Karlowe Wary) w Czechosłowacji. Omówiono działalność Keren HaYesod, która nabywała duże obszary ziemi w Dolinie Jezreel. Ważnym tematem rozmów były arabskie zamieszki 1920 i 1921 roku w Palestynie.

W 1921 r. Wielka Brytania podzieliła terytorium mandatowe Palestyny. Odcięto terytorium położone na wschód od rzeki Jordan z obszaru, do którego była zastosowana Deklaracja Balfoura i ustanowiono tam nowe państwo - Transjordanię. Z ziem obiecanych Żydom pozostał tylko mały pasek ziemi na zachód od rzeki Jordan - około 1 terytorium Palestyny.
    W 1922 r. Liga Narodów zatwierdziła proklamowanie Emiratu Transjordańskiego.

W 1921 r. Związek Sowiecki przyjął "Nową Politykę Ekonomiczną" (NEP). Polegało to na częściowym dopuszczeniu prywatnego kapitalizmu, na czym dużo korzystali żydowscy przedsiębiorcy i kupcy.

W 1922 r. w Nowym Jorku (USA) powstał Jewish Institute of Religion, zajmujący się kształceniem rabinów. Założycielem był Rabbi Stephen Samuel Wise (1874-1949).
    W 1922 r. w Chicago (USA) powstał Hebrew Theological College, kształcący ortodoksyjnych rabinów.

W 1922 r. Rabbi Hayim Heller (1878-1960) założył w Berlinie (Niemcy) uczelnię religijną Bet ha-Midrash ha-Elyon. Był to nowy rodzaj jesziwy, która była kombinacją tradycyjnych studiów biblijnych i talmudycznych.

16 kwietnia 1922 roku w Jerozolimie założono syjonistyczną partię religijną HaPo'el HaMizrakhi (Robotnicy Mizrakhi), której celem było wspieranie żydowskiego osadnictwa w Ziemi Izraela. 28 maja powstał ruch Bnei Akiva, młodzieżowe ramię organizacji HaPo'el haMizrakhi. Duchowym przywódcą ruchu był Rabbi Abraham Isaac Kook. Przygotowywano się do uruchomienia własnego ruchu kibucowego i założenia religijnych kibuców.

------- Pierwsza "Biała Księga" -------

18 czerwca 1922 r. rząd Wielkiej Brytanii opublikował pierwszą "Białą Księgę", ograniczającą żydowską emigrację do Palestyny. Dokument został podpisany przez Winstona Churchilla. Od tej pory władze brytyjskie przydzielały Żydom certyfikaty na określoną liczbę imigrantów, którzy w danym czasie mogli przybyć do Palestyny. Tym działaniem Brytyjczycy mieli nadzieję uspokoić obawy arabskie, co do dalszych losów Palestyny.

24 czerwca 1922 r. niemieccy nacjonaliści zamordowali żydowskiego premiera Niemiec Waltera Rathenau.

24 lipca 1922 r. Liga Narodów przyjęła projekt Mandatu Palestyńskiego z następującym komentarzem: "Odbudowa Żydowskiej Siedziby Narodowej ma się dokonać bez żadnego uszczerbku dla praw ludności arabskiej w Palestynie". Gubernator Palestyny opracował projekt dotyczący Rady Legislacyjnej, który jednak obie strony (żydowska i arabska) odrzuciły.

W 1922 r. przywódcy stronnictw politycznych żydowskich, niemieckich i ukraińskich w Polsce postanowili wspólnie wziąć udział w wyborach parlamentarnych. W tym celu utworzono Blok Mniejszości Narodowych. W Bloku nie uczestniczył Bund i Poalej Syjon. W Galicji partie żydowskie zgłosiły własną osobną listę wyborczą, a w byłym Królestwie Polskim osobną listę wyborczą zgłosił Żydowski Demokratyczny Blok Ludowy.
    W wyniku wyborów do Sejmu RP (5 listopada 1922r.) Blok Mniejszości Narodowych zdobył 16 % głosów (66 mandatów), natomiast pozostałe stronnictwa żydowskie zdobyły razem 4,6 % głosów (18 mandatów). Ogółem Żydzi zdobyli 34 mandaty do Sejmu i Senatu RP. Między innymi do Sejmu wszedł ortodoksyjny Rabin Meir Shapiro (1887-1934).
    Równocześnie z wyborami parlamentarnymi, odbywała się silna agitacja polityczna do wyboru prezydenta (wybieranego przez Sejm RP). Walka wyborcza uległa polaryzacji między Romanem Dmowskim i Józefem Piłsudskim. W walce politycznej wykorzystywano antyżydowskie oszczerstwa. Narodowcy domagali się odebrania Żydom prawa wyborczego. W toku zacieklej politycznej walki, Piłsudski zrezygnował, a jego miejsce zajął Gabriel Narutowicz (1865-1922). Prawica wystawiła arystokratę Maurycego Zamojskiego (1871-1939). W wyniku wyborów, prawica przegrała.
    Po wyborze Narutowicza na prezydenta Polski, zwolennicy stronnictw prawicowych (endecja) wywołali w Warszawie zamieszki antyżydowskie (10-15 listopada 1922 r.). Między innymi doszło do pobicie posłów żydowskich i wyrzucania żydowskich studentów z uniwersytetu. W ostrej antyżydowskiej agitacji aktywnie uczestniczył generał Haller. Doprowadziło to do zamordowania prezydenta Narutowicza (16 listopada 1922 r.). Prawica oskarżyła o to zabójstwo Żydów i socjalistów, którzy swoim zachowaniem sprowokowali zabójcę (w ich mniemaniu był on bohaterem narodowym).

W dniach 22-28 października 1922 roku władze brytyjskie przeprowadziły pierwszy spis ludności w Palestynie. Okazało się, że Palestynę zamieszkuje 757 tys. ludzi, z których 84 tys. było Żydami (11% ogółu mieszkańców).

30 października 1922 r. premierem Włoch został Benito Mussolini. Początkowo był on przychylny ideom Syjonizmu i stosunki z Żydami włoskimi były dobre, jednakże po nawiązaniu współpracy z Hitlerem, we Włoszech nasilił się antysemityzm.

Tymczasem w Niemczech nasiliły się wystąpienia rewolucyjne, zwłaszcza w Saksonii i Turyngii. Zostały one stłumione przez armię. Również pucz Hitlera w listopadzie 1922 r. Monachium, został stłumiony przez armię. W czasie trwania puczu w Monachium, Adolf Hitler zapowiedział rozwiązanie niemieckiego rządu "zaprzedanego Żydom oraz zagranicy". Hitler został osadzony w więzieniu.

W 1923 r. do wyznania mojżeszowego w Polsce przyznawało się 2.989.000 osób, czyli 10,5% ogółu mieszkańców kraju.

W dniach 5-16 sierpnia 1923 roku odbył się Trzynasty Kongres Syjonistyczny w Carlsbad (Karlowe Wary) w Czechosłowacji. Postanowiono oficjalnie utworzyć Żydowską Agencję dla Palestyny (Jewish Agency for Palestine - Sochnut), która miała być przedstawicielem żydowskiej społeczności w Palestynie i zaspokajać jej potrzeby administracyjne.

29 sierpnia 1923 roku Liga Narodów oficjalnie przyznała Wielkiej Brytanii mandat nad Palestyną. Pełnomocnictwo obejmowało brytyjską obietnicę utworzenia państwa żydowskiego zgodnie z Deklaracją Balfoura.
   W owym czasie Kongres Stanów Zjednoczonych i prezydent Harding zaakceptowali Deklarację Balfoura.

W 1923 roku Ze'ev Jabotinsky (1880-1940) założył w Rydze (Łotwa) żydowski rewizjonistyczny ruch młodzieżowy Betar.

W 1923 roku Pinhas Rutenberg (1879-1942) założył Palestine Electric Corporation Ltd. (później Israel Electric Corporation Ltd.) wykorzystującą do produkcji prądu elektrycznego siłę wody z rzeki Jordan. W realizacji projektu Rutenberg korzystał ze wsparcia Barona Rothschilda.

W 1923 r. Burton Hendrick wydał w Stanach Zjednoczonych książkę "The Jews in America", w której wzywał do powstrzymania żydowskiej imigracji do USA.

W 1923 r. Narodowo-Socjalistyczna Partia Pracy Niemiec (NSDAP) liczyła 800 tys. członków. Dziesięć lat później liczyła 14 mln członków.

W 1923 r. Sol Bloom (1870-1949) został wybrany na senatora do Kongresu Stanów Zjednoczonych. Pochodził z ortodoksyjnej rodziny.

------- Czwarta Aliyah -------

W latach 1924-1931 do Palestyna napłynęła czwarta fala żydowskich imigrantów. Podczas tej Czwartej Aliyah w Ziemi Izraela osiedliło się około 60 tys. Żydów, większość pochodzących z Polski. Byli to najczęściej rzemieślnicy i drobni przedsiębiorcy, którym została utrudniona działalność gospodarcza w Polsce (był to wynik reformy Władysława Grabskiego - z tego powodu często mówi się Aliyah Grabskiego). Dodatkowo Stany Zjednoczone wprowadziły ograniczenia ilościowe dla emigrantów ze Wschodniej Europy. Wielu Żydom pozostawała tylko emigracja do Palestyny.
    W 1924 roku do Palestyny przyjechało 8 tys. żydowskich imigrantów. Wielu z nich osiedliło się w rozwijającym się Tel Awiwie.

W 1924 r. w Stanach Zjednoczonych opublikowano akt Johnsona, nakładający znaczne ograniczenia w napływie nowych imigrantów do Ameryki. W rezultacie została zamknięta droga ucieczki dla niemieckich Żydów.

W 1924 r. prezydent Meksyku Plutarco Elias Calles ogłosił, że jego kraj będzie przyjmował żydowskich imigrantów. Jednakże w 1937 r. ograniczył tę liczbę do 100 wiz rocznie.

W 1924 r. Adolf Hitler wzywał w książce "Mein Kampf" do wytępienia "pasożytów" i "robactwa". Pisał to o Żydach. Równocześnie z Hitlerem, w Niemczech działał nazistowski ideolog Rosenberg, który spostrzegał Żydów jako wampiry, trucicieli krwi i bolszewickich spiskowców, których należy wyniszczyć.

We wrześniu 1924 r. tajna policja bolszewicka w ZSRR aresztowała ponad 30 tys. żydowskich aktywistów organizacji syjonistycznych, zmuszając te organizacje do podziemnej działalności.

W 1924 r. w Polsce młodzież żydowska stanowiła 26 % ogółu studentów i 23 % uczniów szkół średnich.

W 1924 r. Benjamin Frankel założył na Uniwersytecie w Illinois (USA) Fundację Hillela, która zajmowała się pomocą i obroną praw studentów żydowskich w kampusie akademickim. Fundacja spełniała funcke religijne oraz socjalne.

W 1925 r. w Polsce w wyniku kryzysu wzrosło bezrobocie do 185 tysięcy osób. Nasilił się kryzys gospodarczy, który pogłębiał się jeszcze bardziej w wyniku wojny celnej prowadzonej z Niemcami. Dlatego w 1925 r. Polskę opuściło 35 tysięcy Żydów, którzy udali się do Palestyny.

9 lutego 1925 roku nastąpiło uroczyste otwarcie wyższej uczelni Technion w Hajfie. 1 kwietnia otworzono Uniwersytet Hebrajski (HaUniwersita Halwrit beJeruszalaim). Otwarcia dokonał brytyjski dyplomata Lord Arthur James Balfour (1848-1930). Obie uczelnie powstały przy aktywnej pomocy Organizacji Syjonistycznej.

30 kwietnia 1925 r. Zev (Vladimir) Jabotinsky założył w Paryżu (Francja) Partię Rewizjonistyczną (Brit Ha-Tzionim Ha-Revisionistim). Zdecydowanie sprzeciwiali się brytyjskiej polityce ograniczania liczby żydowskich imigrantów przybywających do Palestyny.

7 sierpnia 1925 r. w Berlinie utworzono Żydowski Instytut Naukowy (Yidisher Visenshaftlikher Institut - YIVO), który za siedzibę obrał sobie Wilno. Działali tam wybitni naukowcy: Majer Balaban (1877-1942), Icchak Schiper (1884-1943), Mojżesz Schorr (1874-1941) i Arie Tartarkower (1897-1982). Celem działalności Instytutu była promocja edukacji jidysz oraz badania historii i życia Żydów w Europie Wschodniej.

W latach 1925-1928 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Lord Herbert Plumer.

W 1925 r. ponownie doszło do licznych ataków na żydowskie osiedla w Palestynie, jednak tym razem były one dobrze bronione przez siły Haganah.

Gdy w maju 1926 r. Piłsudski przeprowadził w Polsce zamach stanu, fala jawnego antysemityzmu opadła. Państwo uznało wtedy żydowską szkołę elementarną (cheder). Rząd popierał wpływy ortodoksów w żydowskich gminach, gdyż ci popierali politykę rządu.
    Obóz narodowej demokracji został zepchnięty na margines przez sanacyjny reżim Piłsudskiego. Endecy w tych warunkach zaczęli radykalizować swoje poglądy, propagując jawnie faszystowskie hasła. Nastąpił w Polsce wzrost antyżydowskiej nienawiści.

W okresie międzywojennym w Polsce bardzo dobrze rozwijała się kultura żydowska. Pisali znani pisarze: Uri Cwi Grinberg (1896-1981), Perec Markisz (1885-1952), Israel Joszua Singer (1893-1944) i Isaac Bashevis Singer (1904-1991). Poezję pisał Mordechaj Gebirtigs (1877-1942).

W dniach 18-28 sierpnia 1925 roku odbył się Czternasty Kongres Syjonistyczny w Wiedniu, w Austrii. Delegaci zdecydowali się na dalszy rozwój spółdzielczego osadnictwa w Palestynie, opartego na kibucach.

Od 1926 r. Komintern, czyli Międzynarodówka Komunistyczna (z siedzibą w Moskwie), zalecała oficjalnie towarzyszom żydowskim zmianę danych personalnych, w tym nazwisk, na słowiańskie. Z Komunistycznej Partii Polski: Lea Kantorowicz przeobraziła się w Jelenę Kamińską; jej mąż Icchak Gordon - w Aleksandra Leonowicza; Nechama i Józef Feigenbaum stali się Natalią i Osipem Krawczynkim; Chana Milsztajn stała się Hanną Turską; Motke Hajman został Mikołajem Wojnarowiczem; Rapaport stał się Józefem Karpińskim.

W 1927 roku nasilił się kryzys gospodarczy społeczności żydowskiej w Palestynie. Stawiało to całe syjonistycznie przedsięwzięcie w śmiertelnym zagrożeniu. W Tel Awiwie bezrobocie sięgało wysokości 40% zdolnych do pracy ludzi. Z tego powodu znacznie zmalało liczba imigrantów napływających do Palestyny (2.700 imigrantów w stosunku do 5.000 emigrantów, którzy opuścili Palestynę).
    5 sierpnia 1927 roku założono ruch Kibbutz Me'uhad (Zjednoczony Kibuc), który przez długi czas był największym ruchem kibucowym w Palestynie. Na jego czele stał Itzchak Tabenkin. Obok powstało pięć innych ruchów, reprezentujących różne modele osadnictwa w Palestynie.
    W kwietniu 1927 r. w Palestynie miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 6,2 stopnia w skali Richtera. Zginęło około 300 ludzi i zniszczonych zostało tysiąc budynków w Jerychu, Nablusie, Jerozolimie, Nazarecie, Tyberiadzie, Lod i Ramle.

W 1927 r. w środowiskach studenckich w Rumunii powstał "Legion Archanioła Gabriela". W 1930 r. organizacja ta przekształciła się w "Żelazną Gwardię". Była to antyżydowska skrajnie nacjonalistyczna organizacja, która nie cofała się przed mordowaniem sędziów i premierów rządu rumuńskiego (w 1933 r. i 1938 r.). Założycielem był Corneliu Codreanu (1899-1938).
    "Żelazna Gwardia" otrzymywała silne wsparcie finansowe od niemieckich ugrupowań nazistowskich.

W 1927 r. w Związku Sowieckim żyły 2 miliony 700 tys. Żydów, stanowiąc 2% ogółu ludności. Stanowili 20% kupców i 40% rzemieślników.

W dniach 30 sierpnia-11 września 1927 roku odbył się Piętnasty Kongres Syjonistyczny w Bazylei, w Szwajcarii. Poszukiwano dróg wyjścia z kryzysu gospodarczego w Palestynie.

1 stycznia 1928 roku brytyjskie władze mandatowe w Palestynie zatwierdziły Konstytucję Knesetu Izraela, która stwarzała prawne podstawy dla żydowskich organizacji w Ziemi Izraela. Przewidywała ona funkcjonowanie: Zgromadzenia, Rady Narodowej, Rady Rabinicznej oraz samorządów w miastach i wioskach.

W 1928 roku urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir Harry Charles Luke (1884-1969).

24 września 1928 r. sługa synagogi (szames), na polecenie rabinów, ustawił przy Murze Zachodnim w Jerozolimie, ogrodzenie oddzielające miejsce modlitw kobiet i mężczyzn. Było to zgodne z tradycją żydowską. Jednakże zaprotestowali przeciwko temu Arabowie, żądający od władz brytyjskich usunięcia tej "inwestycji" w obrębie Wzgórza Świątynnego. Brytyjczycy ugięli się pod naciskiem Arabów. Z kolei zaprotestowali Żydzi, a potem arabscy robotnicy rozpoczęli prace utrudniające żydowskie modły pod Murem Zachodnim. Ten spór nabierał stopniowo na sile, aż wybuchł latem 1929 r.

W latach 1928-1931 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir John Robert Chancellor (1870-1952), który podjął się próby żydowsko-arabskiej mediacji.

Agencja Żydowska zaczęła dawać fundusze dla żydowskiej organizacji militarnej Haganah (Obrona). Podstawowym jej zadaniem była obrona osiedli żydowskich. Początkowo tym działaniom był przychylny nawet rząd brytyjski, który ułatwił przeszkolenie około 3 tysięcy młodzieży tworzących pomocniczą policję. Z reguły byli to członkowie Hagany.
    Rok 1928 zakończył się pojawieniem pierwszych promyków nadziei na wyjście z kryzysu gospodarczego. Liczba ludności żydowskiej w Palestynie osiągnęła poziom 160 tys. osób. Do końca roku do Palestyny przybyło ogółem 2.178 nowych imigrantów (w porównaniu z 2.186 emigrantami). Liczba żydowskich osad wyniosła 96 (w porównaniu w 1917 roku było 49 osad).

------- Piąta Aliyah -------

W latach 1929-1939 do Palestyny napłynęła wielka fala żydowskich imigrantów ze Wschodniej Europy. Była to Piąta Aliyah. W tym okresie do Palestyny przybyło ogółem 250 tys. Żydów, z których największa część 174 tys. przybyła w latach nielegalnej imigracji 1933-1939. Wielu z nowych imigrantów było wykształconymi ludźmi nauki, doktorami, prawnikami i profesorami uciekającymi przed rodzącym się w Niemczech nazizmem.

W dniach 27 lipca-10 sierpnia 1929 roku odbył się Szesnasty Kongres Syjonistyczny w Zurychu, w Szwajcarii. Dyskusje skoncentrowały się nad rozwinięciem działalności Agencji Żydowskiej (Jewish Agency).

16 sierpnia 1929 roku ortodoksyjna młodzież żydowska, za zgodą brytyjskich władz mandatowych, urządziła pochód ku Murowi Zachodniemu w Jerozolimie.

Wielki Mufti Jerozolimy, Amin el-Hussein postanowił wykorzystać to wydarzenie i rozpuścił pogłoski, że Żydzi zamierzają przejąć kontrolę nad Wzgórzem Świątynnym w Jerozolimie. Podburzeni w ten sposób Arabowie zniszczyli 23 sierpnia otoczenie Muru Zachodniego (Ściana Płaczu). W następnych dniach zamieszki wybuchły w innych miastach Palestyny. Podczas masakry w Hebronie zginęło 66 Żydów, w tym kobiety i dzieci. W większości miejsc żydowscy obrońcy zdołali powstrzymać arabskich napastników. Jednak w czasie trwania zamieszek (23-29 sierpnia) zginęło 133 Żydów, a 399 zostało rannych. Zginęło także 87 Arabów, a 91 zostało rannych. Zamieszki skończyły się dzięki interwencji brytyjskich oddziałów wojskowych, które stłumiły siłą rozruchy.

24 października 1929 roku Brytyjczycy wysłali do Palestyny specjalną komisję dochodzeniową, która miała zbadać przyczyny wybuchu krwawych zamieszek arabsko-żydowskich. Na czele komisji stał Sir Walter Russell Shaw (1887-1981).

W 1929 r. władze stalinowskie w Związku Sowieckim przeszły do przyspieszonej industrializacji i kolektywizacji. Zakazano wtedy wszelkiej prywatnej działalności, a żydowskich przedsiębiorców i kupców uznano za wrogów klasowych. Utracili oni prawa wyborcze, możliwość kształcenia się na wyższych uczelniach, opiekę zdrowotną i kartki żywnościowe.
    Jednocześnie budowano liczne zakłady przemysłowe, w których wielu biednych Żydów znajdowało zatrudnienie. Liczni Żydzi wzięli też udział w akcjach kolonizacyjnych. Władze komunistyczne wybrały Birobidżan (w Kraju Chabarowskim nad rzeką Birą) w dalekiej Azji, prawie przy wybrzeżu Pacyfiku, na teren osadnictwa żydowskiego. Utworzono Żydowski Okręg Autonomiczny. Związek Sowiecki zabezpieczał sobie w ten sposób granicę, a jednocześnie łatwiej było tam zasymilować Żydów, niż w otoczeniu do którego przywykli. Mogli oni tam zbudować swój własny "żydowski kraj".

31 marca 1930 roku Sir Walter Shaw przedstawił raport swojej komisji dochodzeniowej w Palestynie. Komisja zaleciła wprowadzenie ostrych restrykcji policyjnych, ze szczególnym ograniczeniem żydowskiej imigracji do Palestyny.
    Tego samego dnia brytyjski rząd wysłał do Palestyny nową komisję dochodzeniową, na której czele stał Sir John Hope Simpson (1868-1961). Zadaniem tej komisji było zbadanie wszystkich aspektów konfliktu arabsko-żydowskiego.

W 1930 r. Stalin przy przejmowaniu władzy w Sowieckiej Rosji używał antyżydowskich haseł. W ten sposób usunął on konkurentów w kierownictwie partii komunistycznej. Wielu żydowskich działaczy partyjnych, naukowców, lekarzy i artystów padło ofiarą terroru stalinowskiego w latach trzydziestych.

24 czerwca 1930 r. Rabbi Meir Shapiro otworzył w Lublinie (Polska) Szkołę Talmudyczną - Jesziwę Mędrców Lublina (Jeshivat Chachmei - Hakhmei). Budynek szkolny miał 7 pięter i 120 sal wykładowych. Biblioteka liczyła 40 tys. książek. Wkrótce potem otworzono Instytut Judaistyczny w Warszawie.

Społeczność żydowska w 1930 roku (Copyright: Gedeon)

W 1930 r. na świecie żyło około 15 milionów Żydów, z czego połowa w Europie Środkowo-Wschodniej. W Polsce żyło wówczas przeszło 3 miliony Żydów, co stanowiło 10% mieszkańców kraju. Najliczniejsza społeczność żydowska na świecie znajdowała się w USA - 4 miliony Żydów. W Palestynie znajdowało się 160 tys. Żydów.
    Około 1930 r. w Rumunii żyło około miliona Żydów. Było to drugie pod względem liczebności po Polsce, skupisko Żydów w Europie.
    W latach 30-tych w Polsce mieszkało około 3 351 000 Żydów. Liczba ta stopniowo rosła, gdyż napływali Żydzi uciekający przed nazistami.

Ludność wyznania mojżeszowego w Polsce w 1931 roku (Copyright: Alex)

22 sierpnia 1930 r. Sir John Simpson przedstawił raport swojej komisji dochodzeniowej w Palestynie. Zaproponował on wstrzymanie żydowskiej imigracji i nie tworzenie nowych osad żydowskich w Palestynie.
    W 1930 r. na niewielką skalę wybuchły rozruchy arabskie w Nablusie. Jednakże w całej Palestynie zanotowano wiele morderstw Żydów.

------- Druga "Biała Księga" -------

20 października 1930 roku brytyjski rząd opublikował drugą "Białą Księgę", podpisaną przez ministra kolonii Barona Sidney James Webb Passfield'a (1859-1947). Dokument odrzucał Deklarację Balfoura z 1917 roku i wprowadzał ograniczenia w napływie żydowskich imigrantów do Palestyny. W szczególności silne ograniczenia nakładano na zakup nowej ziemi przez Żydów w Palestynie.

W latach 1931-1937 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir Arthur Grenfell Wauchope (1874-1947).Tolerował on znaczny wzrost nielegalnej żydowskiej imigracji napływającej do Palestyny.

W kwietniu 1931 roku część radykalnych członków żydowskiej organizacji militarnej Haganah odłączyła się w Jerozolimie od organizacji i utworzyła własną grupę zbrojną Irgun Tzva'i Le'umi (Narodowa Organizacja Zbrojna - Etzel).

W dniach 30 czerwca-17 lipca 1931 roku odbył się Siedemnasty Kongres Syjonistyczny w Bazylei, w Szwajcarii. Podczas obrad doszło do poważnego starcia pomiędzy przywództwem Organizacji Syjonistycznej a Rewizjonistami, którzy zaatakowali Chaima Weizmanna za jego probrytyjską politykę.

18 listopada 1931 roku brytyjskie władze mandatowe przeprowadziły spis ludności w Palestynie. Ustalono, że w Palestynie żyło 1.036.000 ludzi, w tym 175 tys. Żydów (17% ogółu mieszkańców).

W latach 1931-1936 premierem Węgier był generał Guyla von Gombos, który otwarcie popierał antysemityzm i zachęcał do antyżydowskich rozruchów.

W 1932 r. w Moskwie (ZSRR) otworzono Centralne Muzem Antyreligijne, w którym specjalny dział prezentował religię żydowską nazwaną "głupim judaizmem".

W 1932 r. Herbert Henry Lehman został pierwszym żydowskim gubernatorem Nowego Jorku (USA). Od tego momentu Żydzi mieli zawarte porozumienie z Partią Demokratyczną w Stanach Zjednoczonych.

28 marca 1932 r. rozpoczęły się w Tel Awiwie pierwsze zawody sportowe Maccabiah Games. Żydowscy sportowcy przybyli z 21 państw.
    9 czerwca 1932 r. uruchomiono hydroelektrownię w miejscu gdzie rzeki Jordan i Jarmuk spotykają się i wspólnie wpadają do Jeziora Galilejskiego. Została wybudowana przez Pinhasa Rutenberga, założyciela Palestine Electric Company. Hydroelektrownia została zniszczona przez Jordańczyków w 1948 r.

W 1932 r. w Niemczech NSDAP zdobywała wciąż coraz większe poparcie społeczeństwa. Obiecując przywrócenie wielkości Rzeszy i dobrobytu, faszyści podburzali masy przeciwko komunistom i Żydom, których oskarżono jako sprawców kryzysu. A kryzys gospodarczy się pogłębiał. Liczba bezrobotnych w Niemczech przekroczyła 6 milionów, a produkcja przemysłowa spada do 40% z 1929 r.

------- Młodzieżowa Aliyah -------

W 1932 roku żydowski pracownik naukowy w Berlinie (Niemcy), Rech Freier (1892-1984) zaproponował wysłanie żydowskiej młodzieży z Niemiec do Ziemi Izraela. Została założona organizacja Juedische Jugendhilfe (Pomoc Młodym Żydom). W ten sposób narodził się ruch młodzieżowej Aliyah (1932-1939), w której z Niemiec wyjechało 22 tys. żydowskich dzieci.

W latach 1932-1939 ponad pół miliona Żydów opuściło Europę. Połowa z nich udała się do Palestyny. Wielka Brytania przyjęła 75 tys. Żydów, Stany Zjednoczone przyjęły 75 tys. Żydów (lata 1933-1939).

------- Aliyah Bet -------

W latach 1933-1939 nasiliła się żydowska emigracja z Niemiec do Palestyny. Została ona nazwana Aliyah Bet. W tym okresie do Palestyny nielegalnie przybyło 174 tys. żydowskich imigrantów.

W 1933 r. w Niemczech do władzy doszedł dyktator Adolf Hitler (30 stycznia 1933 r.). Rozpoczął się terror wymierzony przeciwko opozycji i ludności żydowskiej. Hitler rozpoczął wydawanie antyżydowskich ustaw, zgodnie z tym, co wcześniej obiecywał; każdy, kto miał jednego lub więcej żydowskich dziadków, został określony jako przynależny do rasy żydowskiej. Żydowskie książki były palone, żydowskie przedsiębiorstwa były bojkotowane, a Żydzi wykluczani z działalności zawodowej. Był to początek rządów narodowych socjalistów, którzy tworzyli państwo totalitarne oparte na zasadach wodzowskich i rasistowskich.

W marcu 1933 r. niemieccy naziści zaatakowali Żydów w mieście Breslau (Niemcy). Był to pierwszy oficjalny akt przemocy względem społeczności żydowskiej.
    22 marca 1933 r. naziści założyli w Niemczech pierwszy obóz koncentracyjny w Dachau w Bawarii. Uwięziono w nim politycznych przeciwników partii NSDAP. Obóz był prowadzony przez oddziały SS, które doskonaliły metody eksterminacji ludzi. Do końca wojny zginęło w nim około 66 tys. ludzi, w tym 40 tys. Żydów.

20 marca 1933 r. z inicjatywy Żydów, w Wilnie na Litwie rozpoczął się bojkot towarów nazistowskich.
    27 marca 1933 r. w Nowym Jorku przeszła demonstracja przeciwko nazistowskiemu reżimowi w Niemczech. W demonstracji wzięło udział 50 tys. ludzi.

W latach 1933-1945 prezydentem Stanów Zjednoczonych był Franklin Delano Roosevelt (1882-1945). Jego doradcą od spraw obrony i ekonomii był żydowski finansista Bernard Baruch (1870-1965). Baruch był przeciwnikiem syjonizmu i nie zgadzał się z żydowskim osadnictwem w Palestynie. Przyjacielem prezydenta był żydowski eksper rolniczy i finansista Henry Morgenthau (1891-1967), który pomagał licznym żydowskim organizacjom. Morgenthau został w 1933 r. przewodniczącym Komitetu Administracji Rolnictwa, a później sekretarzem skarbu Stnaów Zjednoczonych.

1 kwietnia 1933 r. w Niemczech ogłoszono bojkot Żydów, a następnie (7 kwietnia) wykluczono ich z warstwy urzędniczej, zakazując wszelkiej pracy publicznej, w wojsku, szkołach, teatrach itp. W ten sposób "legalnie" usunięto Żydów ze szpitali, uniwersytetów, ośrodków naukowych itp.
    26 kwietnia 1933 r. w Niemczech powstała tajna policja Gestapo (Geheime Staatspolizei). Została założona przez Hermanna Goeringa, a w rok później przekazana SS oraz Himmlerowi i Heydrichowi.
    10 maja 1933 r. w Niemczech publicznie spalono wszystkie "nie-niemieckie" książki. Spalono ponad 20 tys. żydowskich książek.

W maju 1933 r. Vidkun Quisling założył w Norweską Partię Faszystowską. W owym czasie w Norwegii żyło około 1.800 Żydów.

Wiosną 1933 roku przedstawiciele Organizacji Syjonistycznej przeprowadzili tajne rozmowy z niemieckimi nazistami na temat umożliwienia emigracji niemieckich Żydów do Palestyny. Zawarto porozumienie (Ha'avara), na mocy którego Naziści zgodzili się na wyjazd Żydów wraz z większością swojego majątku do Palestyny. Organizacja Syjonistyczna musiała jednak poprzez Agencję Żydowską zdeponować pieniądze na specjalnym koncie. Za te pieniądze były kupowane niemieckie towary, które przewożono do Palestyny i innych krajów. Dochód ze sprzedaży tych towarów przekazywano następnie na rzecz żydowskiego osadnictwa w Palestynie. Natomiast Naziści mogli w ten sposób pozbyć się Żydów oraz przełamywali próbę bojkotu nazistowskiego eksportu.
    Ocenia się, że do 1939 roku na ten cel przekazano ogółem 40.419.000 USD. W zamian Naziści wypuścili z Niemiec 60 tys. Żydów. Negocjacje w imieniu Organizacji Syjonistycznej prowadził dyrektor Wydziału Politycznego, Dr Chaim Arlosoroff (1899-1933).

W 1933 r. Dawid Ben Gurion został prezesem Agencji Żydowskiej w Palestynie i z zapałem zaczął zajmować się przygotowywaniem Żydów do życia w samodzielnym państwie.

13 lipca 1933 r. ogłoszono w Niemczech, że NSDAP jest jedyną prawnie działająca partią w państwie.

20 lipca 1933 r. kardynał Pacelli podpisał w Niemczech konkordat z Adolfem Hitlerem. W ten sposób Watykan "oficjalnie zaakceptował narodowy socjalizm".

25 lipca 1933 r. Jacob Rosenheim (przewodniczący Agudat Israel w Niemczech) zaapelował do brytyjskiego Lorda Melchetto i naczelnego Rabina Wielkiej Brytanii Hertza, aby nie ogłaszano bojkotu nazistowskich towarów. Bojkot nazwał "przestępstwem przeciwko ludzkości". Rosenheim obawiał się odwetowych aktów przemocy względem Żydów w Niemczech.

26 lipca 1933 r. naziści niemieccy ogłosili pozbawienie wszelkich praw Żydów niemieckich.

W dniach 21 sierpnia-4 września 1933 roku odbył się Osiemnasty Kongres Syjonistyczny w Pradze, w Czechosłowacji. Był to pierwszy Kongres, na którym przewagę zdobyli członkowie socjalistycznego kierunku w ruchu syjonistycznym.

W październiku 1933 r., na wezwanie Arabskiego Komitetu Wykonawczego, rozpoczęły się demonstracje przeciwko polityce brytyjskiej w Palestynie. Arabii protestowali przeciwko żydowskiej imigracji do Palestyny.

W latach 1933-1936 w Polsce doszło do 1.289 poranień Żydów. Antysemityzm polski nie miał podłoża rasowego, lecz społeczno-ekonomiczne.

W maju 1934 r. Julius Streicher zaczął wydawać w Niemczech antysemicką gazetę "Der Sturmer", między innymi oskarżając Żydów o liczne mordy rytualne na chrześcijańskich dzieciach w minionych wiekach.

2 maja 1934 r. amerykański kongresmen z Pennsylvanii Louis T. McFadden zaatakował Żydów w Kongresie. Był to pierwszy akt politycznego antysemityzmu w Stanach Zjednoczonych.

7 maja 1934 r. sowieckie władze proklamowały utworzenie w Birobidżanie na Dalekim Wschodzie Żydowskiego Okręgu Autonomicznego. Żydzi dysponowali w nim żydowskimi gazetami, w szkołach nauczano jidysz, a żydowska kultura nie miała żadnych ograniczeń w rozwoju. Region miał powierzchnię 36 tys. km2. Populacja nigdy nie przekroczyła 18 tys. ludzi.

30 czerwca 1934 r. nazistowskie oddziały SS (Schutzstaffelor) rozprawiły się z bojówkami SA (Sturmabteilung), mordując całe przywództwo organizacji. Była to "noc długich nożów".

12 stycznia 1935 r. w Palestynie został założony religijny kibuc haDati. Powstał dzięki działalności organizacji HaPoel HaMizrachi i religijnych aktywistów Światowej Organizacji Syjonistycznej.

Gdy w 1935 r. zmarł w Polsce Piłsudski, sanacja była zmuszona szukać porozumienia z Narodową Demokracją i innymi skrajnie prawicowymi partiami. Wiele z nich było skrajnie antyżydowskimi. Wspólnym elementem porozumienia politycznego była ideologia antysemicka.
    Pod koniec trzydziestych lat, Kościół katolicki w Polsce aktywnie popierał antyżydowskie nastroje, powielając tradycyjne stereotypy. Razem z rządem i Narodową Demokracją, Kościół określał Żydów jako elementy "obce", uciążliwe dla gospodarki i nie wartościowe z moralnego punktu widzenia.

W dniach 10 sierpnia-3 września 1935 roku odbył się Dziewiętnasty Kongres Syjonistyczny w Lucernie, w Szwajcarii. Najważniejszym omawianym tematem była kwestia ratowania niemieckich Żydów i ich emigracja do Palestyny.

12 września 1935 roku Ze'ev Jabotinsky (1880-1940) założył w Wiedniu (Austria) Nową Syjonistyczną Organizację. Opowiadał się on za radykalną walką o utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie.
    Po 1935 r. w Polsce nastąpił wzrost zainteresowania Żydów radykalnym nurtem "syjonistów-rewizjonistów", którzy bezkompromisowo opowiadali się za utworzeniem państwa żydowskiego w Palestynie. Nie wahali się przy tym użyć zbrojnej przemocy. Coraz częściej zauważano też, że jedynie działalność Bundu może stawić czoła rosnącemu polskiemu antysemityzmowi. Bund stopniowo stawał się najsilniejszą żydowska partią w Polsce.

15 września 1935 r. w Niemczech uchwalono Ustawy Norymberskie przeciwko Żydom. Były to między innymi ustawy o "ochronie krwi i honoru niemieckiego", które dyskredytowały Żydów i pozbawiały ich obywatelstwa. Rozpoczęła się polityka grabieży, gwałtów, dyskryminacji politycznej i ekonomicznej Żydów. Żydzi stali się obywatelami drugiej kategorii.
     W 1935 r. Dr. Joseph Goebbels udzielił wywiadu londyńskim dziennikarzom, w którym powiedział, że "Żydzi muszą zginąć".

W listopadzie 1935 r. politycy arabscy Palestyny przedstawili brytyjskim władzom mandatowym memorandum, domagające się utworzenia demokratycznego rządu arabskiego, zatrzymania żydowskiej imigracji oraz zakazania sprzedaży arabskiej ziemi Żydom. Równocześnie konferencja duchownych muzułmańskich zagroziła klątwą każdemu Arabowi, który sprzeda ziemię Żydom.

W 1936 r. w Polsce Edward Śmigły-Rydz wprowadził na uniwersytetach segregację klasową Żydów.
    W marcu 1936 r. przez polskie miasta przeszły masowe demonstracje protestujące przeciwko antysemickiej przemocy.

W 1936 r. w centralnych władzach Komunistycznej Partii Polski, na 15 osób, było 8 Żydów i 7 Polaków. Na 15 sekretarzy komitetów okręgowych, 8 było pochodzenia żydowskiego, a 7 polskiego. W "aktywie centralnym" było 53% Żydów. Równie wysoki był udział Żydów w strukturach terenowych KPP. W okręgu radomskim w 1932 r. Żydzi stanowili 37%, w okręgu kieleckim ponad 54%. W strukturach młodzieżowych w sierpniu 1930 r. w skali całego kraju Żydzi stanowili 80%.

19 kwietnia 1936 roku wybuchły arabskie zamieszki w Jaffie, w których zginęło 9 Żydów. 20 kwietnia rozruchy rozszerzyły się na całą Palestynę. Na czele rewolty stanął wielki mufti Jerozolimy, Haj Muhammed Amin al-Husseini (1895-1974). Najwyższa Rada Arabska postawiła żądanie wstrzymania żydowskiej imigracji i ogłosiła strajk generalny w Palestynie. Wojsko brytyjskie podjęło nieudolne działania tłumienia zamieszek. Mnożyły się napady na kibuce i osady żydowskie. Mieszkańcy żydowskiej dzielnicy w Jerozolimie zostali ewakuowani. We wrześniu do Palestyny wkroczyła brytyjska dywizja z Egiptu, która siłą zdławiła arabskie powstanie. W walkach zginęło około 120 Arabów. Wielu przywódców powstania aresztowano, inni musieli uciekać z kraju. Muhammed al-Husseini zbiegł do Libanu. Ogółem zginęło 300 Żydów.

Skutkiem zamieszek 1936 r. w Palestynie była decyzja Żydów o szybkiej rozbudowie własnego portu w Hajfie. Oznaczało to rosnącą izolację gospodarczą Żydów od Arabów.

4 czerwca 1936 r. Leon Blum (1872-1950) został pierwszym żydowskim premierem Francji. Był on socjalistą i wprowadził wiele reform socjalnych we Francji.

4 czerwca 1936 r. polski premier Felicjan Sławoj-Składkowski ogłosił w Polsce "ekonomiczną wojnę" przeciwko Żydom.

30 lipca 1936 r. generał Franco ogłosił w Hiszpanii proklamowanie rządu faszystowskiego. W Hiszpanii wybuchła wojna domowa. Przeciwko faszystom wystąpiły brygady międzynarodowe z 35 tys. ochotników, w tym znajdowało 7 tys. Żydów.

11 listopada 1936 roku brytyjski rząd skierował do Palestyny specjalną komisję dochodzeniową, na której czele stał Lord William Robert Wellesley Peel (1867-1937). Miała ona za zadanie wyjaśnić tło i przyczyny wybuchu krwawych zamieszek w Palestynie.

10 grudnia 1936 r. pierwszy żydowski kibuc Tel Amel został otoczony obronną palisadą i zaopatrzone w wieżę strażniczą. Prace budowlane przeprowadzono ze środków Jewish National Fund. Od tego momentu podobne konstrukcje obronne budowano w osadach w Galilei, Dolinie Jordanu i Dolnie Beit Shean.
    Pod koniec 1936 roku, żydowskie organizacje wyraziły zgodę na prowadzenie rozmów w sprawie wprowadzenia w życie propozycji brytyjskiej Komisji Królewskiej.
    26 grudnia 1936 r. Artur Toscani poprowadził w Tel Awiwie pierwszy koncert Palestyńskiej Orkiestry Filcharmonicznej.

27 grudnia 1936 r. nastąpiło zawarcie traktatu francusko-syryjskiego. Francja zagwarantowała Syrii i Libanowi uzyskanie niepodległości.

7 stycznia 1937 r. przywódca polskiej partii Obozu Narodowo-Radykalnego, Bolesław Piasecki, wezwał do poparcia Nazizmu i wygnania Żydów z Polski.

14 marca 1937 r. papież Pius XI skrytykował niemieckich nazistów za interwencję w system edukacji katolickiej w Niemczech. Równocześnie skrytykował nazistowski rasizm i totalitaryzm.

W czerwcu 1937 r. rząd Brazylii zalecił wszystkim brazylijskim konsulatom na świecie ułatwić procedury wydawania wiz dla Żydów. W rezultacie tej decyzji w latach 1933-1945 ponad 100 tys. Żydów schroniło się w Południowej Ameryce.

W lipcu 1937 r. Stalin przeprowadził "wielką czystkę" w kadrze oficerskiej Czerwonej Armii (ZSRR). Zamordowano 30 tys. oficerów i politycznych komisarzy, w tym 1,5 tys. Żydów. Wśród zamordowanych ośmiu najwyższych rangą dowódców, pięciu było Żydami.

7 lipca 1937 roku brytyjska komisja dochodzeniowa Lorda Williama Roberta Wellesley'a Peel'a (1867-1937) opublikowała swój raport. Komisja zaproponowała podzielenie Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Mniejsze państwo żydowskie miałoby się znajdować na północy Palestyny i obejmować: Galileę, Dolinę Jezreel i część równiny przybrzeżnej. Pozostałą większą część Palestyny mieliby otrzymać Arabowie: Samaria, Judea oraz pustynia Negew. Brytyjczycy planowali pozostawić w swoich rękach wąski pas ziemi, tworzącej korytarz z Jaffy do Jerozolimy. Plan przewidywał przesiedlenie 225 tys. Arabów i 1.250 Żydów.

19 lipca 1937 r. niemieccy naziści założyli w Niemczech obóz koncentracyjny Buchenwald. W obozie zginęło około 56 tys. ludzi różnych narodowości, w tym ponad 11 tys. Żydów.

W dniach 3-16 sierpnia 1937 roku odbył się Dwudziesty Kongres Syjonistyczny w Zurychu, w Szwajcarii. Kongres zdecydował się odrzucić konkretne granice państwa żydowskiego proponowane przez brytyjską Komisję Paal'a. Upoważniono Egzekutywę Organizacji Syjonistycznej do rozpoczęcia negocjacji z rządem brytyjskim na temat utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie.

W sierpniu 1937 r. kraje arabskie odrzuciły brytyjską propozycję podziału Palestyny, i zapowiedziały walkę aż do osiągnięcia niepodległości Palestyny i utworzenia rządu arabskiego. Jesienią 1937 roku ponownie nastała fala licznych morderstw Żydów w Palestynie. Liczba napaści na żydowskie osady była szczególnie wysoka w rejonie Nablusu, Nazaretu i Tyberiady. Arabscy zabójcy zamordowali brytyjskiego administratora regionu Galilei, Louisa Andrews'a. W odpowiedzi Brytyjczycy nasilili militarne działania przeciwko Arabom.

7 października 1937 r. w Polsce powstała antysemicka partia Obóz Zjednoczenia Narodowego. Założycielami byli: Adam Koc, polski prezydent Ignacy Moscicki i minister obrony Śmigły-Rydz. Organizowano bojkot oraz pogromy Żydów.
    20 października 1937 r. w wyniku antysemickiej studenckiej awantury, w salach wykładowych Uniwersytetu Warszawskiego (Polska) utworzono tzw. getto ławkowe. Tylko w określonych, wydzielonych ławkach, mogli Żydzi zajmować miejsca. W roku akademickim 1938/1939 liczba studentów żydowskich spadla z 25 % do 8 %.
    W 1937 r. polski rząd zezwolił na tzw. "polonizację gospodarki", realizowaną środkami bojkotu ze strony oficjalnych instytucji i Kościoła katolickiego.

W latach 1937-1938 Rumuni pozbawili obywatelstwa wszystkich Żydów. Zostało tam wprowadzone najsurowsze ustawodawstwo antyżydowskie. Rumunia była najbardziej antysemickim krajem w Europie.

4 stycznia 1938 roku brytyjski rząd wysłał do Palestyny specjalną komisję dochodzeniową pod przywództwem Sir Johna Woodhead'a, której zadaniem było zbadanie najlepszych metod wprowadzenia w życie zaleceń Komisji Peel'a.
    W latach 1938-1944 urząd Wysokiego Komisarza nad Palestyną sprawował Sir Harold Alfred MacMichael (1882-1969).

11 marca 1938 r. wojska niemieckie wkroczyły do Austrii. Hitler dokonał Anschlussu Austrii. Ponad 99% Austriaków poparło przyłączenie do Niemiec. Szokiem dla wielu było wywieszenie nazistowskich flag na katolickich kościołach. Politycznych przeciwników nazistów zamknięto w obozach.

25 marca 1938 r. polski sejm wprowadził ograniczenia rytualnego uboju zwierząt praktykowanego przez Żydów. Zakaz miał obowiązywać od 1940 r.

26 kwietnia 1938 r. władze niemieckie nakazały Żydom złożenie specjalnych deklaracji majątkowych przez osoby posiadające ponad 5.000 marek (2.000 USD).
    1 czerwca 1938 r. niemiecka tajna policja Gestapo przeprowadziła masowe aresztowania Żydów w Niemczech. Zatrzymano tysiące osób. Większość osadzono w obozie koncentracyjnym Buchenwald, pozostałych w obozach Dachau i Sachsenhausen. W Dachau po raz pierwszy nakazano noszenia żółtej "łaty hańby" (gwiazda Dawida).

W czerwcu brytyjskie władze mandatowe upoważniły generała Orde Charlesa Wingate (1903-1944) do zorganizowania żydowskich Specjalnych Oddziałów Nocnych (Special Night Squads - SNS) do walki z arabskim terrorem na północy Palestyny. Ich członkowie należeli do Haganah.

W lipcu 1938 r. katolicki ksiądz Charles Coughlin założył w Detroit (USA) antysemickie radio, w którym nawoływał do bojkotu Żydów. Założył również w Nowym Jorku Amerykański Front Chrześcijański.

27 lipca 1938 r. w Niemczech zmieniono wszystkie żydowskie nazwy ulic.

30 lipca 1938 r. amerykański biznessmen Henry Ford otrzymał w Niemczech order Wielki Krzyż Niemieckiego Orła.

1 sierpnia 1938 r. Eichmann założył w Wiedniu Centrum dla Żydowskiej Emigracji. Eichmann należał od 1933 r. do SS i aktywnie działał w Dachau. Opracował schemat wywożenia Żydów z Wiednia, który później został zrealizowany w Berlinie i Pradze.

8 sierpnia 1938 r. Niemcy założyli w północnej Austrii obóz koncentracyjny Mauthausen. Więźniów zatrudniano tam w kamieniołomach i zakładach zbrojeniowych. Zginęło w nim ponad 120 tysięcy ludzi, w tym wielu Żydów.

17 sierpnia 1938 r. niemieckie władze nakazały usunięcie ze wszystkich dokumentów imion "Israel" i "Sara".

18 sierpnia 1938 r. Szwajcaria zamknęła swoje granice dla żydowskich uchodźców, którzy nie posiadają ważnej wizy.

Jesienią 1938 r. polski rząd pozbawił obywatelstwa ponad 20 tys. polskich Żydów mieszkających w Austrii. W ten sposób nie mieli oni możliwości powrotu do Polski, a ich wartościowy majątek przeszedł w posiadanie polskiego państwa.

3 listopada 1938 r. Niemcy deportowali do Polski około 18 tys. mieszkających w III Rzeszy Żydów polskich. Polski rząd wyraził zgodę na przyjęcie zaledwie niewielkiej ich części, po czym nakazał zamknięcie granicy.
    Następnie, w odwecie rozpoczęto deportację niemieckich Żydów z Polski. Trafiali oni do niemieckich obozów koncentracyjnych.

7 listopada 1938 r. w Paryżu został zastrzelony ekretarz niemieckiej ambasady w Paryżu (Francja), Ernst vom Rath. Strzelał do niego zdesperowany i rozwścieczony 17-letni Żyd, Herschel Grynszpan, którego rodzinę deportowano z Hanoweru i przetrzymywano w nieludzkich warunkach na granicy niemiecko-francuskiej.

W noc z 9 na 10 listopada 1938 r. w Niemczech doszło do masowych pogromów ludności żydowskiej, które przeszły do historii pod nazwą "kryształowej nocy". Zaczęło się od palenia książek żydowskich. W płomieniach zginęło całe kulturowe dziedzictwo niemieckich Żydów. Spłonęła synagoga berlińska. Zginęło 36 Żydów, a 5 tys. zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych. Sprofanowano lub spalono 101 synagog, zburzono 76, zdemolowano 7.500 sklepów. Pretekstem do wybuchu pogromów był zamach na pracownika niemieckiej ambasady w Paryżu. Żydowska społeczność w Niemczech została obciążona przez nazistów obowiązkiem zapłacenia odszkodowania w wysokości 1 mld marek (4 mln USD).

9 listopada 1938 roku brytyjska Komisja Woodhead'a przedstawiła swój raport popierający wcześniejsze wnioski Komisji Peel'a. Jedyną różnicą była propozycja mniejszej wielkości państwa żydowskiego, który miałby zajmować jedynie 5% powierzchni Palestyny (wąski obszar wybrzeża).

W 1938 r. Węgry i Włochy wprowadziły antyżydowskie ustawodawstwo.
    W 1938 r. w Polsce studenci Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie przyjęli rezolucję domagającą się wprowadzenia na uczelni całkowitego niedopuszczania do studiów Żydów, tzw. numerus nullus.

12 listopada 1938 r. Niemcy przyjęli ustawę o wykluczeniu Żydów z życia gospodarczego. W ten sposób wszystkie żydowskie firmy w Niemczech zostały przejęte. Jest to wyraźnie widoczne w datach rozpoczęcia działalności wielu niemieckich przedsiębiorstw - widnieje data 1938r. Jest to efekt "aryzacji" niemieckiej gospodarki w 1938 r.
    Na przełomie 1938/39 w Niemczech z polecenia Goeringa, odpowiedzialność za politykę wobec Żydów spoczęła na oddziałach SS. Przyjęto zasadę jasnej "rasowej" separacji przez deportację.

Od 1938 r. na Słowacji rządził katolicki ksiądz Josef Tiso (1887-1947). Słowacja była autonomicznym państwem zależnym od Niemiec. W tym czasie zaostrzono na Słowacji ustawodawstwo antysemickie oraz deportowano Żydów do obozów zagłady.

2 grudnia 1938 r. do Wielkiej Brytanii przypłynęła pierwsza grupa 200 dzieci z żydowskiego sierocińca w Berlinie (Niemcy). Tą drogą ewakuowano z Niemiec prawie 10 tys. żydowskich dzieci.

Do końca 1938 roku do Palestyny przybyło ponad 100 tys. nielegalnych żydowskich imigrantów. Przez cały rok dochodziło do aktów arabskiego terroru, w których zginęło 250 Żydów.

5 stycznia 1939 r. Felix Frankfurter został mianowany Najwyższym Sędziom w Stanach Zjednoczonych.

30 stycznia 1939 r. Adolf Hitler ogłosił w niemieckim parlamencie (Reichstag) zamiar "unicestwienia żydowskiej rasy w Europie".

Na początku 1939 r. rząd polski po negocjacjach z Niemcami, wyraził zgodę na przyjęcie polskich Żydów, deportowanych przez nazistów z Rzeszy.

W dniach 7 luty-17 marca 1939 roku odbyły się w Londynie brytyjsko-żydowskie rozmowy przy okrągłym stole, w sprawie rozwiązania problemów w Palestynie. Strona arabska odmówiła uczestniczenia w rozmowach razem z Żydami. Rozmowy zakończyły się niepowodzeniem.

20 kwietnia 1939 r. podczas świętowania 50-tych urodzin Adolfa Hitlera w Niemczech, wystrojono wnętrza katolickich kościołów nazistowskimi swastykami.

14 maja 1939 r. z niemieckiego portu Hamburg wypłynął statek z 930 żydowskimi emigrantami na pokładzie. Płynęli do swoich rodzin na Kubie, jednakże władze kubańskie odmówiły im prawa przyjęcia. Uchodźcy zostali przyjęci w Belgii.

15 maja 1939 r. Niemcy założyli w Niemczech obóz koncentracyjny Ravensbruck. Był to głównie obóz kobiecy (przeszło przez niego 150 tys. kobiet głównie z Polski). Zginęło w nim 92 tys. osób, w tym wiele Żydówek.

------- Trzecia "Biała Księga" -------

17 maja 1939 roku brytyjski rząd opublikował trzecią "Białą Księgę", którą podpisał sekretarz kolonii Malcolm John MacDonald (1901-1981). Liczbę nowych żydowskich imigrantów przybywających do Palestyny ograniczono do 75 tys. w przeciągu pierwszych 5 lat. Później limit imigracji powinien być uzgadniany wspólnie ze stroną arabską.
    Winston Churchill powiedział, że oznacza ona "śmiertelny cios dla narodu żydowskiego".

18 maja 1939 roku przez Palestynę przeszły liczne żydowskie demonstracje sprzeciwu wobec ogłoszonej przez rząd brytyjski "Białej Księgi". Protestowało ogółem 100 tys. Żydów. Równocześnie Haganah i Etzel oświadczyły, że rozpoczynają kampanię antybrytyjskich operacji wojskowych. Do końca roku Etzel przeprowadził serię sabotażu na liniach kolejowych oraz zamachy bombowe na budynki użyteczności publicznej w Jerozolimie i Tel Awiwie.

Bliski Wschód - 1939 rok (Copyright: Gedeon)

27 lipca 1939 r. Adolph Eichmann otworzył Centralne Biuro dla Żydowskiej Emigracji w Pradze. W przeciągu 15 miesiący nakłoniono 26.629 Żydów do ucieczki z terenów zajętych przez Niemców.

W dniach 16-25 sierpnia 1939 roku odbył się Dwudziesty Pierwszy Kongres Syjonistyczny w Genewie, w Szwajcarii. Manifestacyjnie odrzucono na nim postanowienia brytyjskiej "Białej Księgi".

24 sierpnia 1939 r. Niemcy i ZSRR zawarły słynny pakt Ribbentrop-Mołotow. Podzielono strefy wpływów w Europie Wschodniej. Polska miała zostać rozebrana, Litwa miała przypaść Niemcom, natomiast Łotwa i Estonia dla ZSRR.

W 1939 r. po zawarciu paktu niemiecko-radzieckiego, ZSRR zaczęła wydawać w ręce niemieckiej policji kryminalnej (Gestapo) żydowskich komunistów, którzy uciekli z Niemiec do Rosji. W ten sposób wydano na śmierć między innymi: Wiktora Altera i Henryka Erlicha z żydowskiego Bondu.

--------------------------------------------------

Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.

--------------------------------------------------

    CIĄG DALSZY HISTORII: 1939-1942 - Holocaust