----------------------------------------------------------------
---------------- FIZYKA----------------
1907 rok --> Albert Abraham
Michelson (1852-1931) - urodzony w Polsce,
profesor
fizyki na uniwersytecie w Cleveland, członek Narodowej
Akademii
Nauk w Waszyngtonie. Przeprowadził wraz z
E.W.
Morleyem doświadczenie mające na celu wykrycie wpływu
ruchu
Ziemi na prędkość światła, a pośrednio sprawdzenie
istnienia
eteru kosmicznego będącego nośnikiem światła.
Negatywny
wynik badania stał się doświadczalną podstawą
teorii
względności.
-
Nobel "za zbudowanie niezwykle precyzyjnych przyrządów
optycznych
i
pomiary metrologiczne przeprowadzone przy ich użyciu".
1908 rok --> Gabriel Jonas Lippmann
(1845-1921) - urodzony w Luksemburgu,
profesor
fizyki na uniwersytecie w Paryżu, członek francuskiej
Akademii
Nauk. Badał i pierwszy opisał zjawiska
elektrokapilarne,
zjawiska piezoelektryczne, przewidział
istnienie
odwrotnego zjawiska piezoelektrycznego, opracował
metodę
reprodukcji barw, opartą na zjawisku interferencji
światła
(nie znalazła zastosowania w praktyce).
-
Nobel "za metodę fotograficznego odtwarzania kolorów opartą
na
zjawisku
interferencji".
1921 rok --> Albert Einstein
(1879-1955) - urodzony w Niemczech, profesor
fizyki
na uniwersytecie w Zurychu, Pradze i Berlinie. Zmuszony
w
1933 r. do opuszczenia Niemiec, objął stanowisko profesora
w
Institute for Advanced Study w Princeton (USA). Stworzył
teorię
względności, w któej wysunął nowe koncepcje czasu i
przestrzeni,
zerwał z pojęciem czasu absolutnego, łącząc
przestrzeń
i czas w czterowymiarową czasoprzestrzeń. Pracował
nad
relatywistyczną teorią grawitacji, poddając gruntownej
analizie
prawa grawitacji. Jego teorie przewidywały wiele
nowych
efektów, z których jednym było zakrzywienie promieni
świetlnych
w polu grawitacyjnym. Rozwinął także kwantową
teorię
promieniowania. W czasie II wojny światowej popierał
prace
zmierzające do budowy bomby jądrowej, jednak po
wojnie
uznał, że dalsza rozbudowa arsenału jądrowego zagraża
istnieniu
ludzkości, przed czym nieraz publicznie ostrzegał. W
dowód
uznania za poparcie dla syjonizmu w 1952 r.
zaproponowano
Einsteinowi prezydenturę Izraela, której nie
przyjął.
-
Nobel "za zasługi dla fizyki teoretycznej, szczególnie
za odkrycie praw
rządzących
zjawiskiem fotoelektrycznym w 1905 r."
1922 rok --> Niels Henrik David
Bohr (1885-1962) - urodzony w Danii, profesor
fizyki
na uniwersytecie w Kopenhadze, członek Duńskiej
Królewskiej
Akademii Nauk i Towarzystwa Królewskiego w
Londynie.
Pochodził z bogatej rodziny żydowskich bankierów z
Danii.
Został zmuszony do opuszczenia Niemiec i wyemigrował
do
USA. W latach 1943-45 pracował przy budowie bomby
atomowej
w USA. Był jednym z twórców teorii kwantów,
opracował
teorię budowy atomu wodoru, wniósł istotny wkład
do
teorii jądra atomowego, ogłosił zasadę komplementarności i
dokonał
próby filozoficznej interpretacji
podstaw mechaniki
kwantowej.
-
Nobel "za badanie i opracowanie modelu budowy atomu w 1913
r. oraz
za
rozwinięcie swojej interpretacji mechaniki kwantowej".
1925 rok --> James Franck
(1882-1964) - urodzony w Niemczech, profesor
fizyki
na uniwersytetach w Berlinie, Getyndze, Baltimore i
Chicago,
członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie. W
1933
r. uciekł z Niemiec do Danii, a w 1935 r. wyemigrował do
USA.
Pracował głównie w dziedzinie spektroskopii atomowej i
molekularnej.
Pracował przy budowie bomby atomowej w USA.
-
Nobel (wspólnie z Hertzem) "za odkrycie praw rządzących
zderzeniem
elektronu
z atomem".
1925 rok --> Gustav Hertz
(1887-1975) - urodzony w Niemczech, profesor
fizyki
na uniwersytecie w Halle, następnie dyrektor politechniki w
Berlinie,
po 1945 r. pracował w ZSRR i po 1955 r. na
uniwersytecie
w Lipsku. Prowadził badania głównie z dziedziny
spektroskopii,
zderzeń elektronów z atomami gazu, w wyniku
których
potwierdzono istnienie poziomów energetycznych
atomów.
-
Nobel (wspólnie z Franckiem) "za odkrycie praw rządzących
zjawiskiem
wzbudzenia
i jonizacji atomu"
1943 rok --> Otto Stern
(1888-1969) - urodzony w Niemczech, profesor fizyki
na
uniwersytecie w Hamburgu. W 1933 r. zmuszony do
opuszczenia
Niemiec wyemigrował do USA. Pracował na
Carnegie
Institute of Technology w Pittsburghu, członek
Narodowej
Akademii Nauk w Waszyngtonie. Zajmował się
głównie
termodynamiką, fizyką molekularną i teorią kwantów,
wyznaczył
moment magnetyczny protonu i deuteronu.
-
Nobel "za wkład w rozwój metody promieni molekularnych
i za odkrycie
momentu
magnetycznego protonu".
1944 rok --> Isidor Issac Rabi
(1898-1988) - urodzony w Polsce (ówczesna
Austria).
Rodzice w 1899 r. wyemigrowali do USA. Profesor fizyki
na
Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, następnie dyrektor
Radiation
Laboratory w Massachusetts Institute of Technology.
Pracował
nad konstrukcją radaru. Prowadził prace głównie z
fizyki
jądrowej, mechaniki kwantowej i magnetyzmu, zastosował
metody
rezonansowej do pomiaru momentów magnetycznych
jąder
atomowych.
-
Nobel "za metodę rezonansową obserwacji własności magnetycznych
jąder
atomowych".
1945 rok --> Wolfgang Ernst
Pauli (1900-1958) - urodzony w Austrii. W 1929 r.
przeszedł
na rzymsko-katolicyzm. Profesor fizyki teoretycznej w
Związkowej
Wyższej Szkole Technicznej w Zurychu. W 1940 r.
wyjechał
do USA. Pracował nad mechaniką kwantową i
kwantową
teorią pola, podał jedną z najważniejszych zasad
fizyki
współczesnej, tzw. zakaz P. (Pauliego zasada), wysunął
hipotezę
istnienia neutrina, opracował teorię paramagnetyzmu
metali.
-
Nobel "za odkrycie zasady wykluczania, nazwanej również
zakazem
Pauliego".
1952 rok --> Felix Bloch
(1905-1983) - urodzony w Szwajcarii, profesor fizyki
na
uniwersytecie w Stanford (Kalifornia), członek Narodowej
Akademii
Nauk w Waszyngtonie. Koncentrował się głównie na
elektronowej
teorii metali, nadprzewodnictwie,
ferromagnetyzmie
(w szczególności struktury domenowej
ferromagnetyków)
i elektrodynamice kwantowej oraz fizyce
neutronów,
odkrył jądrowy rezonans magnetyczny.
-
Nobel (wraz z Purcellem) "za odkrycie nowych metod pomiarów
magnetycznej
precesji jąder atomowych".
1954 rok --> Max Born (1882-1970)
- urodzony w Niemczech. Profesor fizyki na
uniwersytetach
w Berlinie i Getyndze. W 1933 r. wyemigrował
do
Wielkiej Brytanii i pracował na uniwersytecie w Edynburgu,
członek
Towarzystwa Królewskiego w Edynburgu. Był jednym z
twórców
mechaniki kwantowej oraz teorii sieci krystalicznych.
-
Nobel "za fundamentalne badania w dziedzinie mechaniki
kwantowej,
szczególnie
za statystyczną interpretację funkcji falowej".
1958 rok --> Ilja M. Frank
(1908-1990) - urodzony w Rosji, pracownik Instytutu
Fizyki
Akademii Nauk ZSRR, profesor fizyki na uniwersytecie w
Moskwie,
członek Akademii Nauk ZSRR. Wspólnie z I.J. Tammem,
podał
teorię promieniowania Czerenkowa.
-
Nobel (wraz z P.A. Czerenkowem i Tammem) "za odkrycie i
interpretację
efektu Czerenkowa"
1958 rok --> Igor J. Tamm
(1895-1971) - urodzony w Rosji, profesor fizyki
na
uniwersytecie w Moskwie, członek Akademii Nauk ZSRR.
Rozwinął
kwantową teorię rozpraszania fotonów na
swobodnych
elektronach, wspólnie z I.M. Frankiem opracował
teorię
promieniowania Czerenkowa, zajmował się również
problemem
kontrolowanej reakcji termojądrowej.
-
Nobel (wspólnie z P.A. Czerenkowem i Frankiem) "za odkrycie
i
interpretację
efektu Czerenkowa"
1959 rok --> Emilio Gino Segre
(1905-1989) - urodzony we Włoszech,
profesor
fizyki na uniwersytecie w Palermo. W 1938 r. uciekł do
USA.
Profesor fizyki na University of California w Berkeley, potem
kierownik
grupy laboratoriów w Los Alamos, członek Narodowej
Akademii
Nauk w Waszyngtonie. Prowadził badania w dziedzinie
fizyki
jądrowej, współodkrywca pierwiastków technetu, astatu i
plutonu.
Odkrył antyproton.
-
Nobel (wspólnie z O. Chamberlainem) "za odkrycie antyprotonu".
1960 rok --> Donald Arthur Glaser
(1926- ) - urodzony w USA, profesor fizyki
na
University of Michigan w Ann Arbor, nastęnie University of
California
w Berkeley. Badał promieniowanie kosmiczne i cząstki
elementarne,
skonstruował komorę pęcherzykową (tzw. komorę
Glasera).
-
Nobel "za skonstruowanie komory pęcherzykowej".
1961 rok --> Robert Hofstadter
(1915-1990) - urodzony w USA. Rodzice byli
żydowskimi
imigrantami z Polski. Pracownik uniwersytetu w
Princeton,
członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Zajmował
się głównie fizyką jądrową, skonstruował licznik
scyntylacyjny
do rejestracji promieniowania, następnie wiele
liczników
do rejestracji neutronów i promieniowania X, badał
rozproszenie
elektronów o energii ok. 900 MeV na jądrach
atomowych
i uzyskał ważne dane o strukturze wewnętrznej
nukleonów.
-
Nobel "za pionierskie badania rozpraszania elektronu w
jądrach
atomowych
i dokonane na tej drodze odkrycia związane ze
strukturą
nukleonów".
1962 rok --> Lew Davidovich
Landau (1908-1968) - urodzony w Uzbekistanie,
profesor
fizyki na uniwersytecie w Moskwie i kierownik oddziału
Instytutu
Problemów Fizyki Akademii Nauk ZSRR. Zajmował się
wieloma
dziedzinami fizyki współczesnej, szczególnie duże
znaczenie
miały jego prace dotyczące mechaniki kwantowej,
fizyki
ciała stałego, teorii przemian fazowych drugiego rodzaju,
teorii
nadpłynności, teorii promieniowania kosmicznego,
hydrodynamiki,
kwantowej teorii pola, fizyki cząstek
elementarnych
i fizyki plazmy, w wyniku rozważań teoretycznych
przewidział
istnienie gwiazd neutronowych.
-
Nobel "za pionierskie teorie skondensowanej materii, w
szczególności
ciekłego
helu".
1963 rok --> Eugene Paul Wigner
(1902-1995) - urodzony na Węgrzech. W
1933
r. uciekł do USA. Profesor fizyki na uniwersytecie w
Princeton,
członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Rozwinął
teorię nuklearnej reakcji łańcuchowej i uczestniczył w
amerykańskim
projekcie budowy bomby atomowej w Los
Alamos.
Był autorem prac dotyczących kwantowej mechaniki i
elektrodynamiki,
teorii jądra atomowego i cząstek
elementarnych,
odkrył efekt niszczenia sieci krystalicznych pod
działaniem
cząstek jądrowych, zainicjował w USA prace nad
wykorzystaniem
energii jądrowej.
-
Nobel "za wkład w teorię jądra atomowego i cząstek elementarnych,
a
szczególnie
za odkrycie i zastosowanie w tych teoriach
podstawowych
zasad symetrii".
1965 rok --> Richard Phillips
Feynman (1918-1988) - urodzony w USA, profesor
fizyki
na California Institute of Technology w Pasadenie, członek
Narodowej
Akademii Nauk w Waszyngtonie. Stworzył
relatywistyczną
elektrodynamikę kwantową, po raz pierwszy
zastosował
metodę diagramów (tzw. diagramy Feynmana) do
rozwiązywania
zagadnień z oddziałującymi cząstkami,
przedstawił
model nukleonów złożonych z partonów.
-
Nobel (wspólnie z J.S. Schwingerem i Sh. Tomonagi) "za
fundamentalne
prace
w dziedzinie elektrodynamiki kwantowej, o głębokich
konsekwencjach
dla fizyki cząstek elementarnych".
1965 rok --> Julian Seymour
Schwinger (1918-1994) - urodzony w USA,
profesor
fizyki na Harvard University w Cambridge, następnie
University
of California w Berkeley, członek Narodowej Akademii
Nauk
w Waszyngtonie. Prowadził prace o doniosłym znaczeniu z
fizyki
jądrowej, relatywistycznej mechaniki kwantowej, fizyki
statystycznej,
teorii cząstek elementarnych, współtwórca
relatywistycznej
elektrodynamiki kwantowej.
-
Nobel (wraz z R.Ph. Feynmanem i S. Tomonagą) "za ich fundamentalne
prace
w dziedzinie elektrodynamiki kwantowej, o głębokich
konsekwencjach
dla fizyki cząstek elementarnych".
1967 rok --> Hans Albrecht Bethe
(1906-2005) - urodzony w Niemczech, w
1933
r. musiał wyjechać do Wielkiej Brytanii, a następnie do
USA.
Profesor fizyki na Cornell University w Ithaca, następnie
dyrektor
departamentu fizyki teoretycznej w ośrodku badań
jądrowych
w Los Alamos. Prowadził prace dotyczące teorii jądra
atomowego,
mechaniki kwantowej, teorii ciała stałego,
teorii reaktorów
jądrowych, astrofizyki. Działał na rzecz
pokojowego
wykorzystania energii jądrowej.
-
Nobel "za wkład do teorii reakcji jądrowych, a szczególnie
za odkrycia
związane
z wytwarzaniem energii w gwiazdach".
1969 rok --> Murray Gell-Mann
(1929- ) - urodzony w USA, profesor fizyki
w
California Institute of Technology w Pasadenie, członek
Narodowej
Akademii Nauk w Waszyngtonie. Był autorem prac
dotyczących
teorii cząstek elementarnych, wprowadził liczbę
kwantową
dziwność, przewidział istnienie cząstki, wprowadził
symetrię
unitarną, zaproponował kwarkowy model hadronów.
-
Nobel "za wkład i odkrycia związane z klasyfikacją ząstek
elementarnych
i ich oddziaływań".
1971 rok --> Dennis Gabor
(1900-1979) - urodzony na Węgrzech, studiował w
Berlinie.
W 1933 r. musiał opuścić Niemcy i udał się do Wielkiej
Brytanii.
Profesor fizyki w Imperial College w Londynie, członek
Towarzystwa
Królewskiego w Londynie i Węgierskiej Akademii
Nauk.
Prowadził prace w zakresie elektroniki i optyki
elektronowej,
opracował metodę otrzymywania obrazów
trójwymiarowych
(holografia).
-
Nobel "za odkrycie zasad holografii".
1972 rok --> Leon Neil Cooper
(1930- ) - urodzony w USA, profesor fizyki na
wielu
uniwersytetach, m.in. Brown University w Providence,
członek
Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie. Pracował
nad
fizyką ciała stałego, nadprzewodnictwem i filozofią fizyki,
stworzył
pierwszą mikroskopową teorię nadprzewodnictwa
(tzw.
teoria BCS).
-
Nobel (wraz z J. Bardeenem i J.R. Schriefferem) "za sformułowanie
teorii
nadprzewodnictwa,
nazwanej później teorią BCS".
1973 rok --> Brian David Josephson
(1940- ) - urodzony w Wielkiej Brytanii,
profesor
fizyki uniwersytetu w Cambridge, członek Królewskiego
Towarzystwa
w Londynie. Prowadził prace badawcze dotyczące
elektronowych
efektów tunelowych i nadprzewodnictwa, odkrył
zjawisko
przepływu prądu w złączach nadprzewodnik izolator
nadprzewodnik
(zw. zjawiskami Josephsona), zajmuje się
również
badaniem teoretycznym układu wielu ciał w
zagadnieniach
fizycznych i biologicznych.
-
Nobel "za teoretyczne przewidzenie własności przepływu
prądu
nadprzewodnictwa
przez barierę".
1975 rok --> Benjamin Roy Mottelson
(1926- ) - urodzony w USA, profesor
fizyki
Nordyckiego Instytutu Teoretycznej Fizyki Jądrowej w
Kopenhadze.
Prowadzi prace głównie w dziedzinie fizyki
jądrowej,
jest jednym z twórców tzw. kolektywnego modelu
jądra
atomowego.
-
Nobel "za odkrycie związku między ruchem kolektywnym i
ruchem
jednocząstkowym
i rozwinięcie teorii budowy jąder atomowych
oparte
na tym związku".
1976 rok --> Burton Richter
(1931- ) - urodzony w USA, profesor fizyki na
Stanford
University, pracuje w Stanford Linear Accelerator
Center
(SLAC). Bada cząstki elementarne, wniósł duży wkład w
projektowanie
i realizację akceleratorów elektronów, wspólnie z
G.
O'Neillem skonstruował pierwsze przecinające się pierścienie
akumulujące,
a następnie pod jego kierownictwem zbudowano
urządzenie
SPEAR, na którym, doprowadzając do zderzenia
elektronów
i pozytonów o energii 1,55 GeV, odkrył ciężką
cząstkę
J/.
-
Nobel (razem z S.Ch. Ting) "za ich (niezależne) odkrycie
ważnej
podstawowej
cząstki elementarnej".
1978 rok --> Arno Allan Penzias
(1933- ) - urodzony w Niemczech, z rodzicami
uciekł
do USA. Pracownik Bell Telephone Laboratories w New
Jersey,
członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Prowadzi
badania w dziedzinie radioastronomii, odkrył
promieniowanie
reliktowe.
-
Nobel "za odkrycie promieniowania reliktowego".
1978 rok --> Piotr L. Kapica
(1894-1984) - urodzony w Rosji, wicedyrektor
w
Cavendish Laboratory w Cambridge, następnie profesor fizyki
i
dyrektor Royal Society Mond Laboratory w Cambridge, potem
dyrektor
Instytutu Problemów Fizyki Akademii Nauk ZSRR,
członek
Akademii Nauk ZSRR. Prowadził badania w zakresie fizyki
jądrowej,
fizyki i techniki silnych pól magnetycznych i bardzo
niskich
temperatur, fizyki cieczy kwantowych, fizyki plazmy
wysokotemperaturowej,
elektroniki wielkich mocy, zbudował
aparaturę
do skraplania wodoru i tlenu metodą adiabatycznego
rozprężania,
odkrył nadciekłość helu II.
-
Nobel "za odkrycie nadciekłości helu"
1979 rok --> Steven Weinberg
(1933- ) - urodzony w USA, profesor fizyki
na
Massachusetts Institute of Technology w Cambridge,
następnie
Harvard University tamże, a poyem University of
Texas
w Austin, członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie.
Prowadzi
prace dotyczące głównie teorii cząstek elementarnych.
-
Nobel (wraz z Sh.L. Glashowem i A. Salamem) "za prace nad
jednolitą
teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego
oddziaływania
cząstek elementarnych".
1979 rok --> Sheldon Lee Glashow
(1932- ) - urodzony w USA, pracownik
California
Institute of Technology, Stanford University oraz
California
University w Berkeley, potem profesor fizyki na
Harvard
University w Cambridge. Prowadzi badania dotyczące
teorii
cząstek elementarnych, dał podwaliny połączonej teorii
oddziaływań
słabych i elektromagnetycznych.
-
Nobel (wspólnie z S. Weinbergiem i A. Salamem) "za prace
nad
jednolitą
teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego
oddziaływania
cząstek elementarnych".
1981 rok --> Arthur Leonard
Schawlow (1921-1999) - urodzony w USA. Jego
ojciec
był żydowskim imigrantem z Litwy. Profesor fizyki na
Stanford
University.
-
Nobel (wspólnie z N. Bloembergen i Kai M. Siegbahn) "za
ich wkład do
rozwoju
mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej
rozdzielczości".
1988 rok --> Leon Max Lederman
(1922- ) - urodzony w USA, profesor fizyki
na
Columbia University w Nowym Jorku, następnie dyrektor
Laboratorium
im. E. Fermiego w Batavii (Illinois). Prowadzi
badania
w dziedzinie fizyki cząstek elementarnych, odkrył
mezon,
przeprowadził obserwację niezachowania parzystości w
rozpadach
pionów i mionów, wykonał eksperyment wykazujący
istnienie
2 typów neutrin (elektronowego i mionowego), odkrył
cząstkę
ypsilon (Y).
-
Nobel (wraz z J. Steinbergerem i M. Schwartzem) "za metodę
wiązki
neutrinowej
i przedstawienie dubletowej struktury leptonów
poprzez
odkrycie neutrina mionowego".
1988 rok --> Melvin Schwartz
(1932- ) - urodzony w USA, pracownik Columbia
University
w Nowym Jorku, następnie profesor fizyki na
uniwersytecie
w Stanford. Prowadzi badania w dziedzinie
cząstek
elementarnych, eksperymentalnie wykazał istnienie 2
typów
neutrin (elektronowego i mionowego).
-
Nobel (wraz z J. Steinbergerem i L. Ledermanem) "za metodę
wiązki
neutrinowej
i przedstawienie dubletowej struktury leptonów
poprzez
odkrycie neutrina mionowego".
1988 rok --> Jack Steinberger
(1921- ) - urodzony w Niemczech. W 1933 r.
uciekł
do USA. Pracownik Uniwersytetu Columbia w Nowym
Jorku,
następnie w CERN (Szwajcaria). Prowadzi badania w
dziedzinie
cząstek elementarnych, odkrył pion neutralny,
przeprowadził
obserwacje niezachowania parzystości w
rozpadach,
zajmował się badaniem niezachowania parzystości
kombinowanej
CP w rozpadach mezonów K0, wykonał
eksperyment
wykazujący istnienie dwóch typów neutrin
(elektronowego
i mionowego).
-
Nobel (wraz z L. Ledermanem i M. Schwartzem) "za metodę
wiązki
neutrinowej
i przedstawienie dubletowej struktury leptonów
poprzez
odkrycie neutrina mionowego".
1990 rok --> Jerome I. Friedman
(1930- ) - urodzony w USA, profesor
fizyki
Massachusetts Institute of Technology w Cambridge.
Badacz
cząstek elementarnych, przeprowadził serię
eksperymentów,
które dostarczyły dowodów na istnienie
wewnętrznej
struktury protonów i neutronów (potwierdziły
kwarkową
strukturę nukleonów).
-
Nobel (wspólnie z Kendallem i Taylorem) "za pionierskie
badania które
dostarczyły
dowodów na istnienie wewnętrznej struktury
protonów
i neutronów, oraz za stworzenie modela kwarka"
1992 rok --> Georges Charpak
(1924- ) - urodzony w Polsce, w 1931 r.
wyjechał
do Francji, od 1944 r. więziony w obozie
koncentracyjnym
Dachau. Od 1984 r. profesor fizyki wyższej
szkoły
fizyki i chemii w Paryżu, członek Francuskiej Akademii
Nauk.
Prowadził badania z dziedziny fizyki cząstek
elementarnych,
głównie detekcji promieniowania jonizującego,
skonstruował
pierwszą wielodrutową komorę proporcjonalną.
-
Nobel "za wynalezienie i rozwój detektorów cząstek, a zwłaszcza
wielodrutowej
komory proporcjonalnej".
1995 rok --> Frederick Reines
(1918-1998) - urodzony w USA. Jego rodzice byli
żydowskimi
imigrantami z Rosji. Profesor fizyki na uniwersytecie
w
Irvine (Kalifornia), członek Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie
i Rosyjskiej Akademii Nauk. Prowadził badania w
zakresie
fizyki wielkich energii, odkrył neutrino.
-
Nobel (wspólnie z M.L. Perlem) "za pionierski wkład do
fizyki
leptonów".
1995 rok --> Martin Lewis Perl
(1927- ) - urodzony w Rosji, profesor fizyki
na
Uniwersytecie Stanforda, członek Amerykańskiej Akademii
Nauk
w Waszyngtonie i Rosyjskiej Akademii Nauk. Prowadzi
badania
z zakresu fizyki cząstek elementarnych, kierował
zespołem
który w akceleratorze SLAC przeprowadził
eksperymenty
ze zderzeniem przeciwbieżnych wiązek
elektronów
i pozytonów o ogromnych energiach, analiza
produktów
tych zderzeń doprowadziła do odkrycia pierwszej
cząstki
z rodziny cząstek elementarnych cząstki tau.
-
Nobel (wspólnie z F. Reinesem) "za pionierski wkład do
fizyki
leptonów".
1996 rok --> David M. Lee
(1931- ) - urodzony w USA. Rodzice byli żydowskimi
imigrantami
z Litwy i Wielkiej Brytanii. Profesor fizyki na Cornell
University
w Ithaca. Prowadził prace w dziedzinie fizyki niskich
temperatur.
-
Nobel (wspólnie z D.D. Osheroffem i R.C. Richardsonem) "za
odkrycie
nadciekłości
w izotopie helu-3".
1996 rok --> Douglas Dean Osheroff
(1945- ) - urodzony w USA. Jego ojciec był
Żydem.
Profesor fizyki na Stanford University.
-
Nobel (wspólnie z D.M. Lee i R.C. Richardsonem) "za odkrycie
nadciekłości
w izotopie helu-3".
1997 rok --> Claude Cohen-Tannoudji
(1933- ) - urodzony w Algierii, profesor
fizyki
na College de France. Prowadził prace w dziedzinie fizyki
niskich
temperatur.
-
Nobel (wspólnie z W. Philipsem i S. Chu) "za wkład w rozwój
metod
schładzania
(do milionowych części kelwina) i pułapkowania
atomów
za pomocą tzw. pułapki magnetooptycznej".
2000 rok --> Zhores I. Alferov
(1930- ) - urodzony w Rosji, dyrektor Instytutu
Fizyki
i Techniki w Sankt Petersburgu, wiceprzewodniczący
Rosyjskiej
Akademii Nauk, przewodniczący Naukowego Centrum
Rosyjskiej
Akademii Nauk w Sankt Petersburgu. Prowadził prace
nad
heterostrukturami półprzewodnikowymi (strukturami
wielowarstwowymi
otrzymywanymi metodą kontrolowanego
wzrostu
monokrystalicznych warstw różnych pod względem
chemicznym
półprzewodników i metali, nakładanych kolejno na
siebie),
użycie heterostruktur do budowy laserów
półprzewodnikowych
stosowanych w łączach swiatłowodowych,
odtwarzaczach
płyt kompaktowych.
-
Nobel (wspólnie z H. Kroemerem) "rozwinięcie technologii
heterostruktur
półprzewodnikowych, wykorzystywanych w
technice
bardzo wielkiej częstotliwości i optoelektronice".
2003 rok --> Witalij Łazarewicz
Ginzburg (1916- ) - urodzony w Rosji. Członek
Akademii
Nauk ZSRR, dyrektor Instytutu Fizyki AN ZSRR. W latach
50-tych
odegrał kluczową budowę w stworzeniu sowieckiej
bomby
wodorowej.
-
Nobel "za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa
i
nadciekłości".
2003 rok --> Alexei Alexeevich
Abrikosov (1928- ) - urodzony w Rosji. Jego
matka
była Żydówką. Jego najsłynniejsze prace dotyczą fizyki
ciała
stałego.
-
Nobel "za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa
i
nadciekłości".
2004 rok --> David J. Gross
(1941- ) - urodzony w Stanach Zjednoczonych.
Profesor
Uniwersytetu Princeton i Uniwersytetu Kalifornijskiego
w
Santa Barbara. Gros otrzymał tytuły naukowe od
Uniwersytetu
Hebrajskiego w Jerozolimie w w 1962 r.
-
Nobel (wspólnie z H.D. Politzerem i F. Wilczek) "za opracowanie
teorii
asymptotycznej
swobody w silnych oddziaływaniach między
cząsteczkami
elementarnymi."
2004 rok --> Hugh David Politzer
(1949- ) - urodzony w Stanach
Zjednoczonych.
Profesor California Institute of Technology w
Pasadenie
(Kalifornia).
-
Nobel (wspólnie z F. Wilczek i D.J. Gross) "za opracowanie
teorii
asymptotycznej
swobody w silnych oddziaływaniach między
cząsteczkami
elementarnymi."
2004 rok --> Frank Wilczek
(1951- ) - urodzony w Stanach Zjednoczonych.
Jego
dziadkowie byli żydowskimi imigrantami z Polski. Profesor
Princeton
University.
-
Nobel (wspólnie z H.D. Politzerem i D.J. Gross) "za opracowanie
teorii
asymptotycznej
swobody w silnych oddziaływaniach między
cząsteczkami
elementarnymi."
2005 rok --> Roy Glauber
(1925- ) - urodzony w Stanach Zjednoczonych.
Profesor
fizyki na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge.
-
Nobel "za teoretyczny opis zachowania cząstek światła".
Źródło: Encyclopedia Britannica,
Encyklopedię PWN oraz gov.il
|