|
----------------------------------------------------------------
------------ FIZJOLOGIA LUB MEDYCYNA
------------
1908 rok --> Ilja Miecznikow
(1845-1916) - urodzony w Rosji, profesor
mikrobiologii
na uniwersytecie w Odessie, członek Petersburskiej
Akademii
Nauk, nastęnie w Instytucie Pasteura w Paryżu.
Początkowo
prowadził badania embriologiczne bezkręgowców,
w
czasie badań nad larwami szkarłupni odkrył zjawisko
fagocytozy
( endocytoza) i wysunął teorię według której
fagocytoza
odgrywa główną rolę w zjawiskach odporności,
udowodnił
że pojawieniu się fagocytów towarzyszy wzrost
odporności
i że surowica odpornościowa pobudza rozmnażanie
się
leukocytów, stworzył tzw. fagocytarną teorię zapalenia,
zajmował
się też patogenezą chorób zakaźnych, problemem
starzenia
się organizmów.
-
Nobel "za badania nad zjawiskami odporności".
1908 rok --> Paul Ehrlich
(1854-1915) - urodzony w Niemczech, dyrektor
Pruskiego
Instytutu Szczepionek i Surowic w Berlinie, następnie
dyrektor
Doświadczalnego Instytutu Terapii we Frankfurcie nad
Menem.
Prowadził badania w dziedzinie immunologii nad
leukocytami,
głównie mechanizmem powstawania granulocytów i
monocytów,
był pionierem współczesnej chemoterapii, wysunął
koncepcję
zastosowania środków chemicznych do zwalczania
chorób
infekcyjnych, prowadzone przez niego wieloletnie
systematyczne
badania związków arsenoorganicznych w celu
znalezienia
środków chemicznych przeciw kile doprowadziły do
odkrycia
pierwszych skutecznych leków do jej zwalczania:
salwarsanu
oraz acetarsolu.
-
Nobel "za prace nad immunologią".
1914 rok --> Robert Barany
(1876-1936) - urodzony w Austrii, profesor
medycyny
na uniwersytecie w Uppsali. Prowadził prace
dotyczące
roli błędnika i móżdżku w utrzymywaniu równowagi
ciała
oraz w kontroli ruchów dowolnych, wprowadził w tej
dziedzinie
wiele podstawowych metod badawczych.
-
Nobel "za prace nad fizjologią i patologią aparatu przedsionkowego".
1922 rok --> Otto Fritz Meyerhof
(1884-1951) - urodzony w Niemczech,
profesor
biochemii wyższych uczelni w Kilonii, Berlinie,
Heidelbergu,
Filadelfii. Prowadził badania nad przemianami
energetycznymi
i chemicznymi w tkankach, głównie w mięśniach.
-
Nobel "za odkrycie zależności pomiędzy pochłanianiem tlenu
a
wytwarzaniem
przez mięśnie kwasu mlekowego".
1930 rok --> Karl Landsteiner
(1868-1943) - urodzony w Austrii, profesor
na
uniwersytecie w Wiedniu, następnie w Rockefeller Institute
for
Medical w Nowym Jorku, członek Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie.
Odkrył zjawisko występowania w erytrocytach
krwi
ludzkiej dwóch antygenów warunkujących aglutynację krwi i
wyróżnił
na tej podstawie trzy grupy krwi, odkrył czynnik Rh.
-
Nobel "za odkrycie grup krwi".
1931 rok --> Otto Heinrich Warburg
(1883-1970) - urodzony w Austrii, profesor
biochemii
na uniwersytecie w Berlinie, dyrektor Kaiser-Wilhelm
Institut
fur Zellphysiologie w Berlinie-Dahlem, członek
Towarzystwa
Królewskiego w Londynie. Prowadził badania
procesów
oddychania komórkowego, grup prostetycznych
enzymów
flawinowych i dehydrogenaz, enzymów oddechowych
(oddechowy
enzym Warburga, cytochromy), badał mechanizm
oddychania
tkanek rakowych.
-
Nobel "za odkrycie roli witamin (PP i B2) w dziedzinie
procesów fizjologii
komórek
nowotworowych i odkrycie enzymów oddechowych w
żywych
komórkach".
1936 rok --> Otto Loewi
(1873-1961) - urodzony w Austrii, profesor
farmakologii
na uniwersytecie w Grazu. W 1938 r. został
zmuszony
do opuszczenia Niemiec i wyemigrował do USA.
Pracował
na New York University. Prowadził badania nad
czynnością
układu nerwowego, powstawaniem kwasów
nukleinowych,
diagnostyką cukrzycy.
-
Nobel (wspólnie z H.H. Dalem) "za odkrycie zjawisk chem.
związanych z
procesem
przekazywania impulsów nerwowych".
1944 rok --> Joseph Erlanger
(1874-1965) - urodzony w USA, profesor fizjologii
na
uniwersytecie w Baltimore, nastęnie w Madison i Saint Louis,
członek
Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie; Wykazał
istnienie
w nerwach trzech grup neurytów o różnym progu
pobudliwości
i o różnej szybkości przewodzenia.
-
Nobel (wspólnie z H.S. Gasserem) "za badania nad czynnością
nerwów,
głównie
nad zróżnicowaniem czynnościowym włókien
nerwowych".
1944 rok --> Herbert Spencer
Gasser (1888-1963) - urodzony w USA. Jego
ojciec
był Żydem. Profesor farmakologii
Washington University w
Saint
Louis, następnie Cornell University w Ithaca, potem
dyrektor
Rockefeller Institute for Medical Research w Princeton.
-
Nobel (wspólnie z J. Erlangerem) "za badania elektrofizjologiczne
nad
czynnością
nerwów, głównie zróżnicowaniem czynnościowym
włókien
nerwowych".
1945 rok --> Sir Ernest Boris
Chain (1906-1979) - urodzony w Niemczech,
profesor
Instituto Superiore di Sanita w Rzymie, następnie na
uniwersytecie
w Londynie. Wyodrębnił i zastosował w
lecznictwie
penicylinę (odkrytą przez A. Fleminga).
-
Nobel (wspólnie z A. Flemingiem i H.W. Floreyem) "za odkrycie
penicyliny
i jej leczniczego wpływu przy różnych infekcjach".
1946 rok --> Hermann Joseph
Muller (1890-1967) - urodzony w USA,
profesor
zoologii uniwersytetu w Austin, nastęnie w
Bloomington,
członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie i
Narodowej
Akademii Nauk w Waszyngtonie. Udowodnił, że
promienie
rentgenowskie indukują mutacje.
-
Nobel "za odkrycie, że mutacje można wywołać promieniowaniem
rentgenowskim
(X)".
1947 rok --> Radnitz Theresa
Gerty Cori (1896-1957) - urodzona w Czechach,
profesor
biochemii Washington University w Saint Louis.
Prowadziła
badania metabolizmu sacharydów oraz działania
enzymu
fosforylazy.
-
Nobel "za odkrycie biegu katalitycznej konwersji glikogenu".
1950 rok --> Tadeusz Reichstein
(1897-1996) - urodzony w Polsce, profesor
chemii
organicznej na uniwersytecie w Zurychu, następnie na
uniwersytecie
w Bazylei, członek Towarzystwa Królewskiego w
Londynie.
Zsyntetyzował kwas askorbinowy, wyizolował
kortyzon
oraz inne hormony kory nadnercza.
-
Nobel (wspólnie z Ph.St. Henchem i E.C. Kendallem) "zza
prace
dotyczące
chemicznej struktury i biologicznego działania
hormonów
kory nadnercza".
1952 rok --> Selman Abraham
Waksman (1888-1973) - urodzony w Rosji,
profesor
mikrobiologii gleby Rutgers University w Nowym
Brunszwiku,
nastęnie dyrektor Rutgers Institute of Microbiology
tamże,
członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Prowadził
badania nad rolą drobnoustrojów glebowych,
uwieńczone
odkryciem streptomycyny.
-
Nobel "za odkrycie streptomycyny, pierwszego skutecznego
antybiotyku
przeciwko gruźlicy".
1953 rok --> Sir Hans Adolf
Krebs (1900-1981) - urodzony w Niemczech,
w
1933 r. zmuszony do emigracji do Wielkiej Brytanii, profesor
uniwersytetu
w Sheffield, potem uniwersytetu w Oksfordzie,
członek
Towarzystwa Królewskiego w Londynie. Odkrył cykl
reakcji
chemicznych w tkankach zwierzęcych prowadzący do
syntezy
mocznika (tzw. mocznikowy cykl Krebsa), opisał cykl
przemian
biochemicznych produktów rozkładu sacharydów,
tłuszczów
i białek, zw. cyklem Krebsa (zw. również cyklem kwasu
cytrynowego
lub cyklem kwasów trikarboksylowych).
-
Nobel "za odkrycie tzw. cyklu Krebsa".
1953 rok --> Fritz Albert Lipmann
(1899-1986) - urodzony w Niemczech,
kierował
badaniami z zakresu biochemii w Massachusetts
General
Hospital w Bostonie, nastęnie profesor na Harvard
University
w Cambridge, potem na uniwersytecie Rockefellera w
Nowym
Jorku, członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie.
Wyjaśnił
mechanizm przemian energii w biochemicznej reakcji
glikogenolizy,
odkrył w ekstraktach wątroby i wyizolował czynnik
aktywny
zwany obecnie koenzymem A (CoA) oraz określił jego
strukturę
cząsteczkową.
-
Nobel (wspólnie z H. Krebsem) "za odkrycie koenzymu A i
jego
znaczenia
dla metabolizmu".
1958 rok --> Joshua Lederberg
(1925- ) - urodzony w USA, profesor genetyki
na
Wisconsin University w Madison, potem Stanford University i
Rockefeller
University w Nowym Jorku. Wykazał występowanie u
bakterii
procesu koniugacji połączonego z rekombinacją genów
między
koniugującymi komórkami bakteryjnymi, odkrył wraz ze
swymi
współpracownikami zjawisko transdukcji.
-
Nobel "za badania nad rekombinacją genów i organizacją
materiału
genetycznego
w komórkach bakterii".
1959 rok --> Arthur Kornberg
(1918- ) - urodzony w USA, profesor biochemii
na
uniwersytecie w Saint Louis, potem w Stanford University w
Palo
Alto (Kalifornia), członek Towarzystwa Królewskiego w
Londynie
oraz Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Prowadził
badania z zakresu mechanizmu reakcji biologicznej
syntezy
enzymatycznej.
-
Nobel (wspólnie z S. Ochoą) "za odkrycie mechanizmów syntezy
kwasu
rybonukleinowego
(RNA) i deoksyrybonukleinowego (DNA)".
1964 rok --> Konrad Emil Bloch
(1912-2000) - urodzony w Niemczech, profesor
biochemii
na uniwersytecie w Chicago, potem Harvard University
w
Cambridge. Prowadził badania nad metabolizmem steroidów,
głównie
cholesterolu, aminokwasów, tłuszczów, jego badania
przyczyniły
się do opracowania metod rozpoznawania,
zapobiegania
i leczenia miażdżycy.
-
Nobel (wspólnie z Lynenem) "za badania nad zwalczaniem
i
zapobieganiem
miażdżycy, w szczególności za odkrycie
przebiegu
syntezy cholesterolu w organizmie ludzkim".
1965 rok --> Francois Jacob
(1920- ) - urodzony we Francji, kierownik
działu
genetyki drobnoustrojów w Instytucie Pasteura w Paryżu,
następnie
profesor genetyki na College de France, członek
francuskiej
Akademii Nauk, Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie
i Towarzystwa Królewskiego w Londynie.
Prowadził
badania nad mechanizmem działania genów u bakterii
i
wirusów, udowodnił występowanie w komórce nie znanego
dotąd
rodzaju kwasu rybonukleinowego, tzw. informacyjnego
(mRNA),
i odkrył mechanizm regulacji działania genów ( operon).
-
Nobel (wspólnie z J. Monodem i A.M. Lwoffem) "za odkrycie
informacyjnego
RNA i wyjaśnienie mechanizmu regulacji działania
genów".
1965 rok --> Andre Michel Lwoff
(1902-1994) - urodzony we Francji,
kierownik
działu fizjologii mikroorganizmów w Instytucie
Pasteura
w Paryżu, następnie profesor uniwersytetu tamże,
potem
kierownik Institut de Recherches Scientifiques sur le
Cancer
w Villejuif, członek francuskiej Akademii Nauk. Stwierdził,
że
wirusy są zbudowane tylko z jednego rodzaju kwasu
nukleinowego
DNA lub RNA (ale nigdy z obydwu razem) i otoczki
białkowej,
wyjaśnił zjawisko lizogenii u bakterii.
-
Nobel (wspólnie z F. Jacobem i J. Monodem) "za odkrycie
mechanizmów
genetycznej
kontroli działania komórek".
1967 rok --> George Wald
(1906-1997) - urodzony w USA, profesor biologii
na
Harvard University w Cambridge, członek Narodowej
Akademii
Nauk w Waszyngtonie. Jego odkrycia dotyczą
chemicznej
budowy purpury wzrokowej (rodopsyny) i jej
związku
z witaminą A.
-
Nobel (wspólnie z H.K. Hartlinem i R.A. Granitem) "za odkrycie
podstawowych
procesów chemicznych i fizjologicznych
zachodzących
w oku i mózgu podczas widzenia".
1968 rok --> Marshall W. Nirenberg
(1927- ) - urodzony w USA, kierownik
działu
genetyki biochemicznej, następnie kierownik laboratorium
genetyki
biochemicznej w narodowym instytucie serca w
Bethesda,
członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
Prowadził
badania dotyczące budowy kwasów nukleinowych,
informacji
genetycznej, biosyntezy białek, pierwszy stwierdził że
zawarta
w DNA informacja o cechach dziedzicznych jest
zakodowana
w kolejności ułożenia nukleotydów DNA, wyjaśnił
jakiej
kolejności trójek nukleotydów odpowiadają poszczególne
aminokwasy.
-
Nobel (wspólnie z H.G. Khoraną i R.W. Holleyem) "za odszyfrowanie
kodu
genetycznego i jego roli w syntezie białek".
1969 rok --> Salvador E. Luria
(1912-1991) - urodzony we Włoszech, profesor
mikrobiologii
na Indiana University w Indianapolis, następnie
University
of Illinois w Urbana, potem Massachusetts Institute of
Technology
w Cambridge, członek Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie.
Prowadził badania nad wirusami, opisał budowę
bakteriofagów
na podstawie obrazu uzyskanego w mikroskopie
elektronowym,
odkrył ich zdolność do tworzenia replik
mutacyjnych.
-
Nobel (wspólnie z A.D. Hersheyem i M. Delbruckiem) "za
odkrycie
budowy
genetycznej i mechanizmu replikacji wirusów".
1970 rok --> Sir Bernard Katz
(1911-2003) - urodzony w Niemczech, profesor
biofizyki
uniwersytetu w Londynie, członek Towarzystwa
Królewskiego
w Londynie, Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie.
Prowadził badania nad rolą acetylocholiny w
przekaźnictwie
nerwowym, wykazał że wydziela się ona w
synapsie
pod wpływem dochodzącego impulsu, wyjaśnił rolę
wapnia
jako wyzwalacza acetylocholiny.
-
Nobel (wspólnie z U.S. von Eulerem i J. Axelrodem) "badania
nad
mediatorami
(substancjami wyzwalanymi w synapsach w wyniku
pobudzenia
neuronu)".
1970 rok --> Julius Axelrod
(1912-2004) - urodzony w USA, kierownik sekcji
farmakologii
w National Institute of Mental Health w Bethesda,
członek
Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie,
Towarzystwa
Królewskiego w Londynie.
-
Nobel (wspólnie z U.S. von Eulerem oraz B. Katzem) "za
odkrycia
dotyczące
mediatorów synaptycznych, mechanizmów ich
uwalniania,
gromadzenia i unieczynniania".
1972 rok --> Gerald Maurice
Edelman (1929- ) - urodzony w USA, specjalista
w
dziedzinie biologii molekularnej na Uniwersytecie Rockefellera
w
Nowym Jorku, członek Narodowej Akademii Nauk. Prowadził
prace
głównie z zakresu immunochemii, rozszyfrował budowę
jednej
z gamma-globulin (największa i najbardziej złożona
cząsteczka,
której budowę dotychczas poznano).
-
Nobel (z R.R. Porterem) "za osiągnięcia w badaniach budowy
chemicznej
przeciwciał (ważnych w diagnostyce lekarskiej i
terapii)".
1975 rok --> David Baltimore
(1938- ) - urodzony w USA, profesor mikrobiologii
w
ośrodku badań nad rakiem Massachusetts Institute of
Technology
w Cambridge.
-
Nobel (wraz z R. Dulbecco i H.M. Temiem) "za odkrycie oddziaływań
między
wirusami onkogennymi a genetycznym materiałem
komórki".
1975 rok --> Howard Martin Temin
(1934-1994) - urodzony w USA, profesor
onkologii
i wirusologii na University of Wisconsin w Madison,
członek
amerykańskiego komitetu do walki z AIDS. Jego badania
doprowadziły
do odkrycia nowego mechanizmu przekazywania
informacji
genetycznej i warunkującego go enzymu nazwanego
odwrotną
transkryptazą.
-
Nobel (wspólnie z R. Dulbecco i D. Baltimorem) "za odkrycie
oddziaływań
między wirusami onkogennymi a genetycznym
materiałem
komórki".
1976 rok --> Baruch Samuel Blumberg
(1925- ) - urodzony w USA, lekarz w
National
Institutes of Health w Bethesda, następnie dyrektor do
spraw
badań klinicznych Instytutu Badań nad Rakiem w Filadelfii,
potem
profesor medycyny i antropologii University of
Pennsylvania,
członek Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie.
Dyrektor NASA Astrobiology Institute.
-
Nobel "za odkrycie roli antygenu "Australia"
w zapaleniach wątroby".
1977 rok --> Rosalyn Sussman
Yalow (1921- ) - urodzona w USA, profesorka
w
dziedzinie medycyny nuklearnej oraz kierownik oddziału
medycyny
nuklearnej w szpitalu Bronx w Nowym Jorku, członek
Narodowej
Akademii Nauk w Waszyngtonie. Wprowadziła
technikę
radioimmunologiczną pozwalającą na szybkie
określenie
składu i sekwencji aminokwasów w białkach z bardzo
małej
ilości pobranego materiału.
-
Nobel "za prace związane z odkryciem i badaniem hormonów
podwzgórza
mózgu".
1977 rok --> Andrew V. Schally
(1916- ) - urodzony w Polsce, kierownik
laboratorium
polipeptytów i endokrynologii w Szpitalu
Weteranów
w Nowym Orleanie i jednocześnie profesor
uniwersytetu
tamże.
-
Nobel (wspólnie z R. Guilleminem) "za odkrycie zjawiska
wydzielania
hormonów
w podwzgórzu mózgu oraz badanie ich budowy i
czynności,
co zapoczątkowało neuroendokrynologię".
1978 rok --> Daniel Nathans
(1928-1999) - urodzony w USA, prowadził badania
w
Narodowym Instytucie Raka w Bethesda-Chevy Chase, potem
profesor
na uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w Baltimore, członek
Amerykańskiej
Akademii Umiejętności w Bostonie. Prowadził
pionierskie
prace nad zastosowaniem enzymów restrykcyjnych.
-
Nobel (wspólnie z W. Arberem i H. Smithem) "za odkrycie
i badania
enzymów
restrykcyjnych oraz ich zastosowanie w genetyce
molekularnej,
co otworzyło drogę inżynierii genetycznej".
1980 rok --> Baruj Benacerraf
(1920- ) - urodzony w Wenezueli, profesor
patologii
New York University, następnie kierownik oddziału
immunologii
w Narodowym Instytucie Chorób Alergicznych i
Zakaźnych
w Bethesda, potem Harvard Medical School w
Bostonie,
i dyrektor centrum antyrakowego Peter Bent Brigham
Hospital
w Bostonie.
-
Nobel (wspólnie z G.D. Snellem i J. Daussetem) "za odkrycia
dotyczące
uzależnienia
reakcji immunologicznych od budowy powierzchni
komórkowych
i badania nad genetycznymi mechanizmami tego
zjawiska
(zlokalizowanie zespołu genów kontrolujących, czyli
tzw.
zespołu zgodności tkankowej)".
1982 rok --> John Robert Vane
(1927-2004) - urodzony w Wielkiej Brytanii,
profesor
w Royal College of Surgeons w Londynie, następnie
dyrektor
naukowy laboratoriów badawczych Wellcome w
Beckenham.
Pracował nad rozwojem metod badawczych przy
użyciu
metod izolowanych. Odkrył obecność w płucach enzymu
konwertującego
angiotensynę I, co miało znaczenie w walce z
nadciśnieniem.
-
Nobel (wraz z S. Bergstroem i B. Samuelsson.) "za badania
nad
prostaglandynami
i pokrewnymi substancjami czynnymi
biologicznie".
1984 rok --> Cesar Milstein
(1927-2002) - urodzony w Argentynie, pracował
w
Instituto Nacional de Microbiologia w Buenos Aires, potem
prowadził
prace badawcze w Radzie Badań Medycznych
uniwersytetu
w Cambridge.
-
Nobel (wraz z N.K. Jernem i G. Koehlerem) "za badania teoret.
w
zakresie
immunologii oraz za opracowanie technologii produkcji
przeciwciał
monoklonalnych (o dużym znaczeniu dla medycyny)
przy
zastosowaniu techniki hybrydyzacji komórek".
1985 rok --> Michael Stuart
Brown (1941- ) - urodzony w USA, profesor
biochemii
University of Texas w Dallas.
-
Nobel (wspólnie z J. Goldsteinem) "za odkrycia dotyczące
metabolizmu
cholesterolu".
1985 rok --> Joseph L. Goldstein
(1940- ) - urodzony w USA, profesor
biochemii
University of Texas w Dallas.
-
Nobel (wspólnie z M. Brownem "za odkrycia dotyczące metabolizmu
cholesterolu".
1986 rok --> Stanley Cohen
(1922- ) - urodzony w USA, profesor biochemii
na
Vanderbit University School of Medicine w Nashville, członek
Towarzystwa
Królewskiego w Londynie, Amerykańskiej Akademii
Umiejętności
w Bostonie.
-
Nobel (wspólnie z R. Levi-Montalcini) "za odkrycie struktury
molekularnej
białkowego czynnika wzrostu komórek nerwowych
(NGF)".
1986 rok --> Rita Levi-Montalcini
(1909- ) - urodzona we Włoszech, profesor
embriologii
na Washington University w Saint Louis, następnie
dyrektor
Instytutu Biologii Komórki Narodowej Rady Naukowej w
Rzymie.
-
Nobel (wspólnie z S. Cohenem) "za odkrycie struktury molekularnej
białkowego
czynnika wzrostu komórek nerwowych (NGF)".
1988 rok --> Gertrude Belle
Elion (1918-1999) - urodzona w USA, profesor
farmakologii
na Duke University w Durham, potem University of
North
Carolina w Chapel Hill, członek akademii nauk w Nowym
Jorku.
Odkryła leki zwalczające m.in. białaczkę, gościec, malarię i
wirusy
grupy.
-
Nobel (wraz z G.H. Hitchingsem) "za badania naukowe, które
doprowadziły
do powstania nowych leków
przeciwnowotworowych".
1989 rok --> Harold Elliot Varmus
(1939- ) - urodzony w USA, profesor
biochemii
na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco.
Prowadził
badania nad procesami nowotworowymi.
-
Nobel (wspólnie z J.M. Bishopem) "za odkrycia dotyczące
komórkowego
pochodzenia
onkogenów retrowirusowych".
1991 rok --> Erwin Neher
(1944- ) - urodzony w USA, pracownik w
Instytucie
Chemii Biofizycznej Maxa-Plancka w Getyndze,
następnie
dyrektor zakładu biofizyki komórkowej tamże, członek
Narodowej
Akademii Nauk w Waszyngtonie. Opracował metodę
bezpośredniej
rejestracji i pomiaru bardzo małych prądów
płynących
przez pojedyncze kanały jonowe błony komórkowej.
Jego
badania wytyczyły nowe kierunki rozwoju biologii
molekularnej,
znalazły także praktyczne zastosowanie w
medycynie
(m.in. w produkcji leków nasercowych i przeciw
nadciśnieniu).
-
Nobel (wspólnie z B. Sakmannem) "za badania dotyczące
mechanizmów
funkcjonowania kanałów jonowych w błonach
komórkowych,
tłumaczących procesy komunikacji
międzykomórkowej"
1991 rok --> Bert Sakmann
(1942- ) - urodzony w USA, pracownik w
Instytucie
Chemii Biofizycznej Maxa-Plancka w Getyndze,
następnie
dyrektor zakładu fizjologii komórki Instytutu Maxa
Plancka
w Heidelbergu. Opracował metodę bezpośredniej
rejestracji
i pomiaru bardzo małych prądów płynących przez
pojedyncze
kanały jonowe błony komórkowej. Jego badania
wytyczyły
nowe kierunki rozwoju biologii molekularnej, znalazły
także
praktyczne zastosowanie w medycynie (m.in. w produkcji
leków
nasercowych i przeciw nadciśnieniu).
-
Nobel (wspólnie z E. Neherem) "za badania dotyczące mechanizmów
funkcjonowania
kanałów jonowych w błonach komórkowych,
tłumaczących
procesy komunikacji międzykomórkowej"
1992 rok --> Edmond H. Fischer
(1920- ) - urodzony w Chinach. Jego ojciec
był
Żydem. Profesor biochemii na University of Washington.
-
Nobel (wraz z Ph.A. Sharpem) "za opisania procesu odwracalności
fosforylacji
jako włącznika uruchamiającego białka i regulującego
różne
komórkowe procesy".
1993 rok --> Richard J. Roberts
(1943- ) - urodzony w USA, pracownik Cold
Spring
Harbor Laboratory w Nowym Jorku.
-
Nobel (wraz z Ph.A. Sharpem) "za odkrycie istnienia genów
nieciągłych"
1993 rok --> Phillip A. Sharp
(1944- ) - urodzony w USA, profesor biologii
w
Massachusetts Institute of Technology w Cambridge,
następnie
dyrektor Center for Cancer Research, potem
Departamentu
Biologii tamże, członek Amerykańskiej Akademii
Umiejętności
w Bostonie.
-
Nobel (wraz z Robertsem) "za odkrycie istnienia genów nieciągłych
(składających
się z elementów kodujących egzonów i
niekodujących
intronów), i obalenie dotychczasowej teorii ciągłej
budowy
genu"
1994 rok --> Alfred Goodman
Gilman (1941- ) - urodzony w USA,
profesor
fizjologii Narodowego Instytutu Medycyny w Karolinie
Północnej.
Ustalił, że przekaźnikiem informacji przenoszonej
przez
hormony komórkom są specjalne białka, zwane białkami
Gilmana;
przypuszcza się, że zaburzenia w działaniu tego
przekaźnika
mogą być przyczyną powstawania wielu chorób
m.in.
cukrzycy i niektórych nowotworów złośliwych.
-
Nobel (wraz z M. Rodbellem) "za odkrycie białek G i roli
tych białek w
przenoszeniu
sygnałów wewnątrz komórek".
1994 rok --> Martin Rodbell
(1925-1998) - urodzony w USA, dyrektor
instytutu
badania środowiska w Narodowym Instytucie Zdrowia
w
Bethesda. Wykazał, że hormony przekazują informację
poszczególnym
komórkom dzięki trzem niezależnym składnikom
błony
komórkowej: specjalnym receptorom, przekaźnikom i
wzmacniaczom,
przy czym przekaźnik może się uaktywnić tylko
w
obecności odpowiedniego nośnika energii (GTP); przekaźnik
ten
został później zidentyfikowany przez A. Gilmana jako białka
G.
-
Nobel (wraz z A. Gilmanem) "za odkrycie białek G i roli
tych białek w
przenoszeniu
sygnałów wewnątrz komórek".
1995 rok --> Edward B. Lewis
(1918- ) - urodzony w USA, profesor genetyki
California
Institute of Technology w Pasadenie.
-
Nobel "za odkrycie, że układ genów na chromosomie odpowiada
porządkowi
przestrzennemu w embrionie"
1997 rok --> Stanley B. Pruisner
(1942- ) - urodzony w USA, profesor biochemii
Uniwersytetu
Kalifornijskiego w San Francisco.
-
Nobel "za odkrycie prostych białek (prionów), mogących
być czynnikami
chorobotwórczymi
(m.in. w chorobie szalonych krów i w chorobie
Creutzfeldta
Jakoba)".
1998 rok --> Robert F. Furchgott
(1916- ) - urodzony w USA, profesor
farmakologii
na Brooklyn State University w Nowym Jorku, od
1989
University of Miami. Członek Narodowej Akademii Nauk w
Waszyngtonie.
Prowadził prace z biochemii, chemii i farmakologii.
Przyczynił
się do wynalezienia leku na impotencję - sildenafilu
(nazwa
handlowa viagra).
-
Nobel (wspólnie z L. Ignarro i F. Muradem) "za wyjaśnienie
roli tlenku
azotu
jako środka działającego na mięśnie gładkie układu
nerwowego".
2000 rok --> Eric Richard Kandel
(1929- ) - urodzony w Austrii,
profesor
neurobiologii Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku,
następnie
dyrektor Center for Neurobiology and Behavior,
członek
Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie. Odkrył że
obecność
neuroprzekaźnika serotoniny w zakończeniach
nerwowych
jest niezbędna do zapamiętania informacji, wykazał
że
pobudzanie synaps leży u podstaw procesów
zapamiętywania
i uczenia się, badał zjawisko pamięci krótko- i
długotrwałej.
-
Nobel (wspólnie z P. Greengardem i A. Carlssonem) "za odkrycia
w
dziedzinie
przewodzenia sygnałów w systemie nerwowym".
2000 rok --> Paul Greengard
(1925- ) - urodzony w USA, profesor farmakologii
i
psychiatrii na Uniwersytecie Rockefellera w Nowym Jorku,
kierownik
zakładu neurobiologii molekularnej i komórkowej
tamże.
Odkrył tzw. powolną transmisję synaptyczną (rodzaj
przekazywania
bodźców nerwowych odpowiadający za
podstawowe
zjawiska psychiczne, np. koncentrację) wykazując
sposób,
w jaki neuroprzekaźniki wpływają na synapsy.
-
Nobel (wspólnie z A. Carlssonem i E. Kandelem) "za odkrycia
w
dziedzinie
przewodzenia sygnałów w systemie nerwowym".
2002 rok --> Robert H. Horvitz
(1947- ) - urodzony w USA. Profesor
biologii
na Massachusetts Institute of Technology i członek
McGovern
Institute for Brain Research oraz Howard Hughes
Medical
Institute.
-
Nobel (wspólnie z S. Brennerem i J. Sulstonem) "za odkrycia
w
dziedzinie
genetycznej regulacji rozwoju organów i regulacji
długości
życia komórek (zjawisko apoptozy)".
2002 rok --> Sydney Brenner
(1927- ) - urodzony w RPA. Pracował
w
Laboratorium Cavendisha w Cambridge.
-
Nobel (wspólnie z R. Horvitzem i J. Sulstonem) "za odkrycia
w dziedzinie
genetycznej
regulacji rozwoju organów i regulacji długości życia
komórek
(zjawisko apoptozy)".
2004 rok --> Richard Axel
(1946- ) - urodzony w USA. Profesor biochemii
na
Columbia Univeristy College for Physicians and Surgeons.
-
Nobel (wspólnie z L. Buck) "za badania nad receptorami
węchowymi i
układem
węchowym".
Źródło: Encyclopedia Britannica,
Encyklopedię PWN oraz gov.il
|
- Żydowscy
laureaci nagrody Nobla
- Medycyna