Typowy krajobraz Szefeli
(źródło: Barnet)
Kierując się na wschód z Niziny Judei, wjedziemy
na równiny obszar Szefeli. Jest to teren "przejściowy"
w południowej części Izraela, przechodzący na zachodzie w nadbrzeżną
nizinę, a na wschodzie - w centralną krainę górzystą. Obszar
zwany Szefelą to pięć dolin leżących pomiędzy równiną nadmorską
a wzgórzami Judei.
Są to: Ajjalon, Sorek, Elah, Sarepta i Lakhish. To pas falującej
ziemi - wzdętej, nierównej, poprzecinanej dolinami, które od
niepamiętnych czasów służyły jako ciągi komunikacyjne w poprzek
kraju.
Szefela zaczyna się serią dolin biegnących
mniej więcej z północy na południe, które następnie przechodzą
w kierunku południowo-zachodnim. Szerokie doliny zaczynające
się na przybrzeżnej nizinie głęboko wciskają się między wzgórza,
z których spływają potoki. Wydaje się, że te wzgórza należą
jeszcze do niziny, jest to jednak już Szefela. Wzgórza dochodzą
w tej części do wysokości mniej więcej 120 do 350 metrów i są
zbudowane głównie z miękkiego wapienia i kredy. Typowym krajobrazem,
który tutaj zobaczymy, to szerokie doliny i łagodne wzgórza.
W tych licznych dolinach nie brakuje żyznej gleby. Przy wykorzystaniu
najnowszych technologii, rozwija się tutaj na dużą skalę rolnictwo.
Rejon ten słynie z oliwek i sykomor. Do nawadniania wybudowano
sieć kanałów, w których przepływem wody sterują komputery.
Na południu Szefela dochodzi do rzeki
Nahal Sziqma, a na północy do uskoku geologicznego przechodzącego
w Basen Lod. W środkowej części, ciągną się krótkie serie dolin,
oddzielających zachodnie wzgórza od wyższych wschodnich. Prowadzi
się tutaj obecnie na dużą skalę sadzenie drzew, dzięki czemu
ta kraina nabiera pięknego wyglądu. Występuje tutaj znaczne
zróżnicowanie opadów. W części północnej przypada średnio 500
mm opadów, na część środkową 350 mm, a na jej południową już
tylko 250 mm rocznie.
Na naszą uwagę zasługuje tu przede wszystkim
starożytne miasto Lakhish. Znajdowało się ono niegdyś
na skrzyżowaniu głównych dróg biegnących z północy na południe,
jak i z zachodu na wschód. Strategiczne położenie Lakhish, jak
również jego wspaniałe warunki naturalne, sprawiły, że było
to drugie co do ważności miasto Judy. Była to główna forteca
judzkiego króla Hiskiasza. Lakhish została zdobyta około 701
roku p.n.e. przez Asyryjczyków i kompletnie zniszczona. Rozpoczęte
w 1973 roku prace wykopaliskowe odkryły pozostałości murów oraz
bramę - najpotężniejszą z odnalezionych bram pochodzących z
czasów biblijnych. Można tu zwiedzać liczne wykopaliska archeologiczne,
odsłaniające między innymi ruiny starożytnych świątyń i wzgórze
miasta.
W południowo-wschodniej części Szefeli, w
pobliżu drogi z Qiryat-Gat
do Bet-Shemesh
znajduje się kibbutz Beit Govrin oraz tuż obok niego położony
Park Narodowy Beit Govrin. Park obejmuje 1 250 akrów
wzgórz, wznoszących się na około 400 metrów ponad poziomem morza.
Większość tutejszych skał to miękka kreda, stosunkowo łatwo
poddająca się erozji. Dzięki temu powstało tutaj około tysiąca
jaskiń. Również ludzie, już w czasach starożytnych zaczęli drążyć
w tych wzgórzach jaskinie, tunele oraz podziemne komnaty. Były
one wykorzystywane jako cmentarze, magazyny, warsztaty, kryjówki
i miejsca do hodowli gołębi. Ponad sto jaskiń jest ze sobą połączonych
zadziwiającym, skomplikowanym podziemnym labiryntem. Ciekawostką
jest sieć zbiorników na wodę oraz rzymski amfiteatr.
W najwyższej części parki wznosi się
wzgórze Tel Maresha. Znajdują się tutaj ruiny starożytnego miasta,
które broniło dostępu do ziem Judy. W czasach rzymskich mieszkańcy
porzucili Tel Maresha i założyli pobliskie miasto Beit Govrin,
które stało się stolicą zachodniej Idumei.
--------------------------------------------------
Opracowano na podstawie "Explorer
Izrael", "Pascal Izrael", "Winnica",
"Świat Biblii", biuletynów Ambasady Izraela
w Polsce, witryn internetowych rządu Izraela i innych opracowań
dotyczących Państwa Izrael.
--------------------------------------------------
|