W tym dniu obchodzi się w Izraelu rocznicę zabójstwa premiera Icchaka Rabina.

Icchak Rabin

Icchak Rabin (1922-1995) - premier i polityk izraelski, laureat pokojowej Nagrody Nobla z 1994 roku.

Icchak Rabin urodził się 1 marca 1922 roku w Jerozolimie. Był synem Nehemiasza Rubitzova pochodzącego z Ukrainy. Rubitzov w 1904 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. W Ameryce wstąpił do partii Poalei Zion i zmienił nazwisko na Rabin. W 1917 roku przybył do Palestyny jako członek Legionu Żydowskiego. Jego matka Rosa, z domu Cohen, pochodziła z Białorusi. Jej ojciec był rabinem sprzeciwiającym się Syjonistom. Jednak Rosa wyjechała do Palestyny w 1919 roku. Rodzice Icchaka Rabina poznali się i zawarli związek małżeński w 1921 roku.

W 1923 roku rodzina Rabina przeniosła się z Jerozolimy do Hajfy, a następnie do Tel Awiwu. W 1925 roku urodziła się jego siostra Rachela. Ich matka, Rosa była aktywnym członkiem żydowskiej organizacji podziemnej Haganah i działała w Izraelskiej Partii Pracy. Obydwoje rodzice pracowali.
    W 1930 roku Icchak Rabin w wieku 8 lat rozpoczął edukację w szkole Beit Hinuch Leyaldei Ovdim (szkoła dla dzieci robotników utworzona w 1924 roku przez Histadrut) w Tel Awiwie. Potem przez dwa lata uczył się w średniej szkole w Kibbutz Givat Hashlosha. Następnie wstąpił do wyższej szkoły rolniczej Kadoorie, położonej przy Górze Tabor. Szkoła była otoczona arabskimi wioskami i z tego powodu nauka była połączona z wojskowym szkoleniem.

W 1940 roku wstąpił do żydowskiej podziemnej organizacji wojskowej Haganah. Bardzo szybko został dowódcą elitarnej jednostki Palmach, dochodząc w październiku do pozycji głównego oficera operacyjnego. Uczestniczył w operacjach oddziałów specjalnych podczas brytyjskiej inwazji na Syrię i Liban.
    Podczas wojny o niepodległość, w kwietniu 1948 roku Rabin został dowódcą Brygadą Harel, która należała wówczas do struktur Palmach. Brygada uczestniczyła w ciężkich walkach podczas obrony Jerozolimy. Podczas pierwszego rozejmu w czerwcu 1948 roku Rabin został oficerem operacyjnym frontu centralnego. Następnie Rabin dowodził jednostkami podczas walk na pustyni Negew.

13 stycznia 1949 roku Rabin uczestniczył w rozmowach o zawieszeniu bronii pomiędzy Izraelem a Egiptem, które były prowadzone na wyspie Rodos. Było to jego pierwsze spotkanie ze światem polityki.

Podczas wojny o niepodległość Icchak Rabin poślubił Leę Schlossberg. Mieli dwoje dzieci, Dalię i Yuvala.

W nowo tworzonej izraelskiej armii, Icchak Rabin początkowo dowodził batalionem, a następnie został dowódcą sztabu "Operacji Dywizji". W pierwszych latach 50-tych wojsko musiało budować w Izraelu liczne obozy dla emigrantów. Wybudowano domy dla około 100 tys ludzi, którzy musieli szybko zadomowić się w swoim kraju.
    Jako zawodowy oficer armii, Rabin stworzył w Izraelu nową metodę szkolenia wojskowego i nowy system dowodzenia. W 1961 roku awansował do stopnia generała w głównym sztabie armii. 5 grudnia 1963 roku został siódmym szefem głównego sztabu izraelskiej armii. Stworzył nowoczesną strategię wojenną Izraela, która przyniosła zwycięstwo w wojnie sześciodniowej 1967 roku. W 1968 roku przeszedł w stan spoczynku.

W lutym 1968 roku został ambasadorem Izraela w Stanach Zjednoczonych (do 1973 r.). W ciągu tych pięciu lat promował "strategię współpracy" ze Stanami Zjednoczonymi. Dzięki temu Izrael otrzymywał duże ilości amerykańskiego sprzętu wojskowego.

W 1973 roku podczas wojny Jom Kippur pośpiesznie powrócił do Izraela.

Po zakończeniu wojny Rabin wstąpił do izraelskiej Partii Pracy. W wyborach w grudniu 1973 roku zajął dwudzieste miejsce na liście Partii Pracy i został wybrany do izraelskiego parlamentu. Otrzymał tekę ministra pracy w rządzie Goldy Meir. Ten rząd bardzo szybko upadł, gdyż 11 kwietnia 1974 roku Golda Meir ustąpiła z urzędu premiera.
    3 czerwca 1974 roku Rabin został premierem nowego rządu. Był on pierwszym premierem urodzonym w Izraelu. Największy nacisk położył na rehabilitacji izraelskiej armii po wojnie Jom Kippur. Realizując plan reorganizacji sił zbrojnych, w 1975 roku zawarł porozumienie z Egiptem o wycofaniu się izraelskich sił z półwyspu Synaj. W zamian Egipt złagodził bojkot ekonomiczny i zezwolił na swobodną żeglugę izraelskim statkom handlowym. Jako rekompensatę za opuszczenie półwyspu Synaj, Izrael otrzymał pomoc finansową od Stanów Zjednoczonych. Pozyskane w ten sposób środki przeznaczono głównie na inwestycje wojskowe zaniedbując przy tym sferę socjalną. Ceny towarów wzrosły o 25%, a rząd ograniczył dotacje państwowe. Równocześnie gabinet Rabina dopuścił się kilku poważnych skandali finansowych, które obciążyły premiera.

W czerwcu 1976 roku Rabin wyraził zgodę na przeprowadzenie "Operacji Entebbe", uwolnienia żydowskich pasażerów porwanego samolotu Air France, który wylądował w Ugandzie. W bezprecedensowej operacji izraelskich komandosów uwolniono 260 zakładników, którzy powrócili do Izraela.

W wyniku wyborów z maja 1977 roku Rabin był zmuszony do zrezygnowania z urzędu premiera. Rabina publicznie obciążono poważnymi zarzutami o niejasne machinacje finansowe prowadzone przez jego żonę w bankach amerykańskich i izraelskich. Rabin wycofał się wówczas z przewodnictwa Partią Pracy, jednak nadal pozostał członkiem Knessetu.

W 1984 roku został mianowany ministrem obrony (do 1990 r.). Planował przebieg bariery granicznej chroniącej Izraela od strony Libanu. Organizował sposoby działania izraelskich oddziałów wojskowych w przygranicznej strefie bezpieczeństwa w południowym Libanie. Musiał również stawić czoła zupełnie nowym zagrożeniom powstałym po wybuchu palestyńskiego powstania zbrojnego (Intifada).
    Gdy w czerwcu 1990 roku premierem nowego rządu został Itzhak Szamir, Rabin przeszedł do opozycji w Knessecie.

W lutym 1992 roku Rabin ponownie został przewodniczącym Partii Pracy i poprowadził swoją partię do zwycięstwa w wyborach parlamentarnych. 13 lipca 1992 roku Itzhak Rabin został ponownie wybrany premierem izraelskiego rządu. Rabin był jednocześnie ministrem obrony oraz ministrem do spraw wyznań, pracy i opieki społecznej.
    W 1993 roku doprowadził do podpisania porozumienia między Izraelem a Organizacją Wyzwolenia Palestyny (OWP) o wzajemnym uznaniu i ustanowienia autonomii palestyńskiej w Strefie Gazy i mieście Jerycho. W zamian OWP wyrzekła się przemocy i uznała prawo Izraela do istnienia w pokoju i bezpieczeństwie. Deklarację Pokojowych Intencji podpisano w Waszyngtonie. Podpisy złożyli premier Itzhak Rabin oraz przewodniczący OWP Jaser Arafat.
    4 maja 1994 roku zawarto w Kairze kolejne porozumienie, nazwane Układem o Utworzeniu Ograniczonej Autonomii Palestyńskiej. W jego następstwie, izraelska armia opuściła Strefę Gazy oraz miasto Jerycho przekazując administrację władzom palestyńskim. Na tereny palestyńskie powróciła z Tunisu Organizacja Wyzwolenia Palestyny, której przywódca Jaser Arafat stworzył palestyńską administrację i policję.
    26 października 1994 roku podpisał porozumienie pokojowe Izraela z Jordanią.

10 grudnia 1994 roku Itzhak Rabin wspólnie z Jaserem Arafatem i Szymonem Peresem (izraelski minister spraw zagranicznych) otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla.

W Izraelu istniał poważny problem z akceptacją porozumienia pokojowego z Organizacją Wyzwolenia Palestyny. Liczni fanatycy religijni nie wyrażali zgody na jakiekolwiek ustępstwa terytorialne. W odpowiedzi na zawarte porozumienia, liczni rabini wzywali izraelskich żołnierzy do odmowy wykonania rozkazu opuszczenia Zachodniego Brzegu Jordanu.
    4 listopada 1995 roku żydowski ekstremista religijny Yihal Amir zastrzelił premiera Itzhaka Rabina. Stało się to podczas pokojowej manifestacji i było wielkim szokiem dla całego izraelskiego narodu. Rabin zmarł na stole operacyjnym w szpitalu Ichilov w Tel Awiwie.