Dolna Galilea rozciąga się od Góry Karmel
i grzbietu Gilboa
na południu do Doliny Beit HaKarem na północy (w Dystrykcie
Północnym, w Izraelu). Jej wschodnią granicą jest rzeka
Jordan.
Południowo-wschodnią granicę Dolnej Galilei
wyznacza pasmo góry
Karmel i miasto Hajfa.
Jednakże administracyjnie nie należą one do Dystryktu Północnego
i z tego powodu więcej informacji o nich można przeczytać w
Dystrykcie Hajfy.
Na południu Dolnej Galilei znajduje się Dolina
Jezreel. Na wzgórzach górujących nad zachodnią częścią Doliny
Jezreel znajduje się Park Narodowy Beit She'arim. Tutejsze
katakumby są najważniejszym na świecie miejscem pochówków żydowskich
z okresu misznaickiego i talmudycznego. Starożytne miasto Beit
She'arim rozkwitło w okresie I-IV wiek n.e. Mieszkańcy miasta
wybudowali pod wzgórzem wielkie katakumby, z dziedzińcami, podziemnymi
korytarzami, schodami, komorami grobowymi i kamiennymi sarkofagami.
Komory i sarkofagi są udekorowane relifami, epitafiami i freskami,
które w większości reprezentują żydowską sztukę ludową okresu
rzymskiego. Został tutaj pochowany Rabbi Judah Hanasi (zmarł
w 220 roku n.e.). Od tego czasu tutejsza nekropolia była uważana
za świętą.
Przy okazji odwiedzin katakumb, warto
wejść na szyt wzgórza, z którego roztacza się piękny widok na
całą Dolinę Jezreel
i łańcuch górski
Karmel. Na szczycie wzgórza zachowały się pozostałości bazyliki
z II wieku n.e. W ruinach miasta Beit She'arim można obejrzeć
pozostałości starej synagogi, wytwórni szkła, tłoczni wina i
licznych domów mieszkalnych z przełomu II-IV wieku n.e. W najwyższym
punkcie Beit She`Arim stoi pomnik Aleksandra Zaida, założyciela
żydowskich oddziałów samoobrony Haszomeru (Strażnik).
To właśnie on, podczas jednego z patrolów w 1936 roku, odkrył
ruiny Beit She'Arim.
Południowo-wschodnią granicę Dolnej Galilei
wyznacza grzbiet górski Gilboa,
który jest szerzej opisany przy Dolinie
Jezreel.
Góra Tabor
Na północ od Doliny
Jezreel rozciągają długie płaskowyże wapiennych wzgórz,
pomiędzy którymi samotnie stoi góra Tabor (hebr. Har
Tawor), o wysokości 588 metrów nad poziomem morza. Góra
Tabor w sposób niesamowity wyróżnia się pośród całego otoczenia,
co zawsze czyniło ją naturalnym miejscem spotkań i zgromadzeń.
Jest to niezwykłe wzniesienie, wyrastające samotnie z równiny
Jizreel. W sposób dobitny przemawia do religijnej wyobraźni
i miejscem licznych pielgrzymek.
Góra Tabor, to według tradycji miejsce
przemienienia Jezusa (Mateusz 17:1-9). Bazylika Przemienienia,
która upamiętnia to wydarzenie, znajduje się nieco na uboczu
od samego szczytu. Na teren tego opactwa franciszkanów wchodzi
się XIII-wieczną bramą główną, będącą pozostałością po muzułmańskiej
fortecy. Pozostały tu również kompletne mury obronne z dwunastoma
wieżami, które kołem otaczają wierzchołek góry Tabor. Bazylika
Przemienienia została wybudowana w 1924 roku i jednym z najpiękniejszych
kościołów w Izraelu.
Bazylika Przemienienia Pańskiego
na Górze Tabor
(źródło: Garo Nalbandian)
Rzeka Nahal Tabor i jej dopływy wyżłobiły
w okolicy góry Tabor głębokie i nieregularne doliny, biegnące
z północnego zachodu na południowy wschód. Na zachodnich zboczach
góry Tabor znajdują się miasta Nazaret
Illit, Nazaret
oraz Migdal Ha'Emeg.
W pobliskim miasteczku Sachnin odbywają się
w kwietniu (podczas Paschy) koncerty, zaś w listopadzie
Festiwal Oliwek.
Twierdza Krzyżowców w Zippori
W miejscowości Zippori (Seforis) znajduje
się Park Narodowy Zippori, w którym zachowana dla potomnych
została jedna z najstarszych gmin żydowskich odkryta przez archeologów.
Znajdują się tutaj nie tylko stare domy żydowskie i jedna z
najstarszych w kraju synagog, lecz także rzymski amfiteatr i
twierdza Krzyżowców. Zippori jest niezwykle popularnym miejscem
dla grup żydowskich turystów.
Twierdza Krzyżowców wznosi się na wysokim
wzgórzu górującym nad większością starego żydowskiego miasteczka.
Twierdza została wzniesiona w XII wieku, z wykorzystaniem materiałów
budowlanych z rzymskich budowli. W XVIII wieku twierdzę odbudowali
Turcy, a następnie została przebudowana na szkołę dla dziewcząt
(do 1948 r.). Obecnie znajduje się tutaj niewielkie muzeum z
centrum komputerowym, w którym można zapoznać się z multimediami
o dawnym życiu mieszkańców Zippori. Z dachu muzeum można podziwiać
piękną panoramę okolicy.
Na północnym stoku wzgórza znajdują
się pozostałości rzymskiego amfiteatru, który ma średnicę około
45 metrów. Był on wybudowany na 4 500 miejsc siedzących.
Wśród zabudowań miejskich odkopano mykwy,
zwykłe domy, rzymskie wille oraz brukowane kamieniami ulice.
W dolnej części miasta zachowały się ruiny synagogi z VI wieku.
Wewnątrz zachowała się piękna mozaika podłogowa, będąca dowodem
interesującego połączenia judaizmu z wierzeniami pogańskimi.
Mozaika przedstawia koło Zodiaku. W samym jego środku znajduje
się Helios w rydwanie słońca, a każdy znak Zodiaku dopasowany
jest do konkretnego żydowskiego miesiąca. Po bokach umieszczono
różne biblijne sceny, takie jak ofiarowanie Izaaka, ofiary całopalne
itp.
Nieco na uboczu wzniesiono budynek użyteczności
publicznej, być może jakąś łaźnię. Świadczą o tym między innymi
specjalne kanały odprowadzające wodę. Na uwagę zasługuje misterna
mozaika podłogowa, która przedstawia sceny mierzenia poziomu
wody podczas wylewu Nilu.
Jednak największym skarbem Zippori jest
odkryta rzymska willa z około 200 roku. Zachowała się tutaj
przepiękna mozaika podłogowa, poświęcona bogowi wina i zabawy
Dionizesowi. Na 15 panelach znajdują się różne sceny, w tym
jedna z wizerunkiem młodej damy, którą archeolodzy nazwali "Mona
Lisa Galilei". Jej obraz jest bardziej realistyczny
i bardziej szczegółowy (z cieniami i rumieńcami na policzkach)
niż na jakichkolwiek innych mozaikach podłogowych.
Park Naturalny Zippori obejmuje także
naturalne źródła, lasy sosnowe i dębowe oraz pobliskie łąki.
Tuż obok znajduje się Moshav Zippori, który oferuje jazdę na
koniach lub osłach.
Na północ od Zippori wznoszą się płaskie
wapienne wzgórza, z których każde ma około 20 km długości, zaś
ich szerokość jest zróżnicowana i wynosi od 3 do 10 km. Masywy
rozdzielone są kredowymi płaskowyżami i kotlinami. Drogi prowadzą
długimi dolinami, ciągnącymi się z zachodu na wschód. W rejonie
tym zachowała się największa powierzchnia lasów dębowych (gatunek
dębu zrzucającego liście).
Północną granicę Dolnej Galilei wyznacza
Dolina Beit HaKerem, w której znajduje się miasto Karmiel.
--------------------------------------------------
Opracowano na podstawie "Explorer
Izrael", "Pascal Izrael", "Winnica",
"Świat Biblii", biuletynów Ambasady Izraela
w Polsce, witryn internetowych rządu Izraela i innych opracowań
dotyczących Państwa Izrael.
--------------------------------------------------
|