Dolina Jordanu to rów tektoniczny, ciągnący
się na Bliskim Wschodzie przez Izrael i Jordanię.
Stanowi on odgałęzienie Wielkich Rowów Afrykańskich. Powstał
w trzeciorzędzie. Ma długość około 450 kilometrów, szerokość
do 30 kilometrów i maksymalną głębokość około 800 metrów (dno
Morza Martwego).
Dnem Doliny biegnie kręta rzeka Jordan.
Rzeka Jordan (hebr. Nehar Hayarden,
arab.Nahr al-Urdun) jest mała i płytka, lecz bardzo ważna
dla tych pustynnych okolic Izraela. Jordan nie jest na ogół
szerszy niż 31 metrów ani głębszy niż około 3 metry, z tym,
że zależnie od ilości opadów, mogą tu występować nawet znaczne
zmiany. Rzeka ma długość 252 kilometry.
Jej dopływami są: Hasbani (hebr. Senir,
arab. Hasbani) wypływająca z Libanu, Banias (hebr. Hermon,
arab. Banias) wypływająca ze źródła przy Banias u podnóża
Góry Hermon,
i Dan (hebr. Dan, arab. Leddan) również wypływający
u podnóża Góry
Hermon. Te trzy rzeki łączą się by stworzyć rzekę Jordan
w północnym Izraelu. Ich połączenie następuje w pobliżu Kibbutz
Sede Nehemya.
Następnie Jordan szybko przypływa przez
bagienną dolinę
Hula, która jest jeszcze nieznacznie poniżej poziomu morza.
Po czym mocno spada w dół do
jeziora Galilejskiego.
W dzisiejszych czasach około 70-90% wody
rzeki Jordan zużywa się do celów rolniczych. Opuszczając jezioro
Galilejskie, rzeka Jordan ma już mniejszy stopień nachylenia
i powoli płynie wijąc się zakrętami w kierunku południowym.
Dołaczają do niej ze wschodu dwa dopływy: rzeki Yarmouk i Jabbok.
Wzdłuż Jordanu biegnie droga nr 90,
a co jakiś czas znajdują się małe żydowskie osady rolnicze.
Spełniają one także ważną rolę z punktu widzenia strategicznego.
Są to punkty wczesnego ostrzegania dla państwa Izrael przed
napaścią wroga. Liczba tych osad wzrasta im bardziej zbliżamy
się do miejsca, gdzie łączą się Dolina Jordanu z Doliną
Beit-She'an. Szeroka dolina Beit-She'an
prowadzi wygodnymi drogami prosto do Doliny
Jizreel i do nadbrzeżnej niziny przy Hajfie.
Liczba osad i upraw rolniczych w Dolinie
Beit-She'an jest doprawdy uderzająca.
Dolina Jordanu, od Belvoir
do Beit She'an,
i dolina Beit She'an, dopływu Jordanu, zostały wybrane na tereny
realizacji ambitnego programu zabezpieczenia zasobów wodnych
Izraela. Większość wody pochodzi z Jeziora
Galilejskiego, co nie zaspokaja potrzeb kraju, a z kolei
opady zimowe powodują częste wylewy Jordanu. Żydowski Fundusz
Narodowy buduje więc w tych dwóch dolinach sieć 40 zbiorników
wodnych, przyjmujących wodę w zimie i oddających w lecie. Zbiorniki
te pozwolą zwiększyć zapasy wody o 50 milionów metrów sześciennych.
Kierując się dalej na południe dotrzemy do
Morze Martwego.
Jednak wcześniej znajduje się przejście graniczne z Jordanią,
a w jego pobliżu leży miejsce uznawane tradycyjnie za miejsce
chrztu Chrystusa. Obok znajduje się XIX-wieczny grecki klasztor
prawosławny.
Niestety, strefa przygraniczna jest
bardzo mocno strzeżona przez izraelskie wojsko i dostęp do tych
miejsc jest często utrudniony.
Można z tego miejsca szybko dojechać
do Jerozolimy,
która jest położona 30 kilometrów na wschód. Na tym krótkim
odcinku droga wznosi się z poziomu 395 metrów poniżej poziomu
morza do wysokości około 820 metrów nad poziomem morza. Na tym
krótkim odcinku doświadczymy gwałtownej zmiany scenerii i temperatury.
Po drodze mija się miejsca znane z Nowego
Testamentu, między innymi Betanię. Za jej ocienionymi stokami
droga nr 1 wije się na wschód przez nagle opustoszały krajobraz,
ożywiany jedynie od czasu do czasu przez samotne obozy Beduinów.
Rzeka Jordan kończy swój bieg wpadając do
słonych wód Morza
Martwego. W tym miejscu opady są nieliczne i wynoszą około
100 mm rocznie. Z tego powodu oraz z wysokiego odparowania poziom
Morza Martwego
stopniowo spada. Jest to widoczne zwłaszcza w jego południowej
części.
Wody rzeki Jordan są niezwykle ważnym zasobem
słodkiej wody i z tego powodu kością niezgody pomiędzy Libanem,
Syrią, Jordania, Izraelem a Palestyńczykami.
--------------------------------------------------
Opracowano na podstawie "Explorer
Izrael", "Pascal Izrael", "Winnica",
"Świat Biblii", biuletynów Ambasady Izraela
w Polsce, witryn internetowych rządu Izraela i innych opracowań
dotyczących Państwa Izrael.
--------------------------------------------------
|