Trzynasty Knesset:
Wybory:
23.06.1992 r.
Pierwsze
posiedzenie: 13.07.1992 r.
Liczba
wybranych list: 10.
(przed
końcem Knessetu było 16 parlamentarnych grup
i
4 niezależnych posłów)
Czas:
3 lata i 11 miesięcy
Przewodniczący:
Shevah Weiss
Zastępcy
przewodniczącego: Rafael Edri, Ovadia Eli,
Hana
Haddad (od 12 grudnia 1995 r.),
Anath
Ma'or, Esther Salmowitz, Dov Shilansky,
Saleh
Tariff (do 27 listopada 1995 r.)
Sekretarz
Powszechny: Shmuel Jacobson
Trzynasty Knesset (1992-1996) |
Nazwa listy |
procent uzyskanych
głosów |
liczba miejsc |
liczba miejsc przed
następnymi wyborami |
Izraelska
Partia Pracy (1) |
34,7 % |
44 |
41 |
Likud
(2) |
24,9 % |
32 |
29 |
Meretz |
9,6 % |
12 |
12 |
Tzomet
(3) |
6,4 % |
8 |
5 |
Partia
Religijno-Narodowa |
5,0 % |
6 |
6 |
Shas
(4) |
4,9 % |
6 |
5 |
Zjednoczony
Judaizm Tory (5) |
3,3 % |
4 |
0 |
Hadash |
2,4 % |
3 |
3 |
Moledet
(6) |
2,4 % |
3 |
1 |
Arabska
Partia Demokratyczna |
1,6 % |
2 |
2 |
Agudat
Israel (5) |
- |
0 |
2 |
Degel
Hatorah (5) |
- |
0 |
2 |
Trzecia
Droga (1) |
- |
0 |
2 |
Gesher
(2) |
- |
0 |
2 |
Atid
(3) |
- |
0 |
2 |
Yi-ud
(3) |
- |
0 |
1 |
Prawy
Izrael (6) |
- |
0 |
1 |
niezrzeszony
- Joseph Azran (4) |
- |
0 |
1 |
niezrzeszony
- Efraim Gur (2) |
- |
0 |
1 |
niezrzeszony
- Nava Arad (1) |
- |
0 |
1 |
niezrzeszony
- Joseph Bagad (6) |
- |
0 |
1 |
(1) - dwóch członków pozostawiło
Partię Pracy i założyło Trzecią Drogę. Nava
Arad odszedł i został niezależnym posłem.
(2) - dwóch członków pozostawiło Likud i założyło
Gesher. Efraim Gur odszedł i został niezależnym
posłem.
(3) - trzech członków pozostawiło Tzomet. Założyli
dwie nowe grupy parlamentarne: Atid i Yi-ud.
(4) - Joseph Azran odszedł ze Shasu i został niezależnym
posłem.
(5) - pod koniec kadencji Zjednoczony Judaizm Tory
podzielił się na Degel Hatorah i Agudat Israel.
(6) - jeden członek odszedł z Moledet i założył
Prawy Izrael. Joseph Bagad odszedł i został niezależnym
posłem. |
Najważniejszym wydarzeniem kadencji trzynastego
Knessetu było podpisanie porozumienia z Palestyńczykami i traktatu
pokojowego z Jordanią, ale także zabójstwo premiera Yitzhaka
Rabina.
Po wyborach sformowanie nowego rządu zostało
powierzone Izraelskiej Partii Pracy. Nowy rząd od samego
początku przyjął kurs ku procesowi pokojowemu.
W grudniu 1992 roku Izrael wydalił ze swojego
terytorium 415 radykalnych działaczy palestyńskich organizacji
Hamas i Islamski Dżihad. Zastój w pokojowych rozmowach
został jednak przełamany dzięki tajnym negocjacjom z Organizacją
Wyzwolenia Palestyny, które rozpoczęto w styczniu 1943 roku
w Norwegii. 13 września 1993 roku w Waszyngtonie podpisano Deklarację
Pokojowych Intencji (Oslo I) pomiędzy Izraelem a
Organizacją Wyzwolenia Palestyny. Zawarte porozumienie
wiązało się z uznaniem przez Izrael Organizacji Wyzwolenia
Palestyny, która reprezentowała interesy Palestyńczyków.
Głównym celem owego porozumienia było utworzenie tymczasowego
samorządu palestyńskiego w Strefie Gazy i Jerycha na okres do
5 lat. W zamian OWP zobowiązała się do likwidacji terroryzmu.
Zawarte porozumienie wzbudziło wiele kontrowersji
w Knessecie i w całym izraelskim społeczeństwie. 23 września
1993 roku Knesset przegłosował przyjęcie zawartej ugody.
28 września 1995 roku podpisano dodatkowe
porozumienie (Oslo II) pomiędzy Izraelem a Organizacją
Wyzwolenia Palestyny. Na mocy tego porozumienia Izrael rozpoczął
wycofywanie swoich wojsk oraz administracji z miast Judei i
Samarii. Na tym obszarze miały odbyć się wybory do palestyńskich
władz.
Z powodu zawartego z Palestyńczykami porozumienia,
przez cały Izrael przetoczyła się fala demonstracji niezadowolenia.
Pewna część demonstrujących Izraelczyków zachowywała się bardzo
agresywnie względem rządu i jego polityki. Jako kontrdemonstrację,
zwolennicy pokoju zorganizowali w Tel Awiwie wiec, na którym
wystąpił premier Yitzhak Rabin. Podczas tego wystąpienia, żydowski
ekstremista Yigal Amir zamordował premiera Rabina.
To traumatyczne wydarzenie spowodowało
głęboki wstrząs w całym państwie. Większość społeczeństwa ostro
potępiła ten akt terroru, pomimo szerzącego się powszechnie
sprzeciwu wobec polityki rządu.
Na forum Knessetu członkowie opozycji bardzo
często poruszali temat palestyńskiego terroru, który nie ustępował
pomimo zawartych pokojowych porozumień. Szczególnie bolesne
było terrorystyczne uderzenie Hamasu i Islamskiego
Dżihadu, które nastąpiło na przełomie lutego i marca 1996
roku.
26 października 1994 roku Izrael podpisał
z Jordanią porozumienie pokojowe. Następnego dnia zostało ono
większością głosów przyjęte przez Knesset.
Knesset zajmował się również przyszłością
Wzgórz Golan, pomimo braku postępu w negocjacjach z Syrią. Lewicowe
stronnictwa polityczne popierały pomysł wycofania wojsk ze Wzgórz
Golan i oddania ich Syrii. Z powodu różnicy poglądów w tym temacie
nastąpiło drobne rozbicie wewnątrz Izraelskiej Partii Pracy.
W sprawach gospodarczych Knesset zajmował
się prywatyzacją niektórych państwowych przedsiębiorstw, sprzedażą
części państwowych banków i zamiarem rządu, aby opodatkować
rynek papierów wartościowych (początek 1995 r.).
Podczas debaty budżetowej na 1993 roku,
poseł opozycji (Likud) Michael Eitan przemawiał bez przerwy
przez ponad 10 godzin. Paraliżowało to normalną pracę Knessetu.
Knesset zajmował się także dramatyczną masakrą
29 Palestyńczyków w Grocie Patriarchów w Hebronie. Rabbi Uzi
Meshulama przypomniał wszystkim problem jemeńskich dzieci, które
zostały porwane we wcześniejszych latach. Parlament wyznaczył
komisję dochodzeniową, która miała wyjaśnić całą sprawę. Na
plenum Knessetu trafiały także problemy przemocy w rodzinie,
przemocy wśród młodzieży i kwestie statusu kobiet.
Dwudziesty piąty rząd został sformowany
przez Yitzhaka Rabina w dniu 13 lipca 1992 roku. Członkami koalicji
rządowej byli: Izraelska Partia Pracy, Meretz,
Shas (wystąpił 14 września 1993 r.) i Yi-ud (przystąpił
9 stycznia 1995 r.).
Liczba ministrów, gdy rząd został sformowany
- 17.
(po wystąpieniu Shasu
i przystąpieniu Yi-ud liczba - 21)
Po zabójstwie premiera w dniu 4 listopada
1995 roku, przemianowano rząd w przejściowy.
Dwudziesty szósty rząd został sformowany
przez Shimona Peresa w dniu 22 listopada 1995 roku. Członkami
koalicji rządowej byli: Izraelska Partia Pracy, Meretz
i Yi-ud.
Liczba ministrów, gdy rząd został sformowany
- 21.
źródło materiałów: Knesset
|